İslam aleminin yetiştirdiği bilginlerden biri de, Mısır’da yetişen büyük astronomi âlimi İbn-i Yunus’tur. Tam adı Ali bin Abdurrahmân bin Ahmed bin Yûnus es-Sadefî’dir. Avrupa’da ise Aben Jenis adıyla tanınmıştır.

Mısır’ın Said bölgesindeki Sadfa köyünde dünyaya gelen İbn-i Yunus’un babası, devrin tanınmış hadis âlimi ve tarihçilerinden idi. Dedesi ise, İmâm-ı Şafiî hazretlerinin yakınlarından ve ilim meclisinde bulunan bir zât idi. İbn-i Yûnus, küçük yaşta ilim tahsiline başladı. Kısa zamanda din ve fen ilimlerini öğrendi.

Kahıre civarında Cebel-i Mukattam dağında inşa edilen bir rasathanede çalışmalarını sürdürdü. Dört ciltlik Zîyc-ül-Hakemî adlı meşhur eserini hazırladı. Vardığı sonuçlar ve yaptığı hesaplamalar, günümüzdekilere çok yakındır. Bu yüzden ilim tarihçileri onu Bettânî ve Ebü’l-Vefâ Buzcânî’den sonra, en büyük astronomi âlimi bilirler.

İbn-i Yûnus, yalnız astronomi ile matematik ilminin dallarıyla da uğraştı. Trigonometride söz sahibi oldu. O devirlerde trigonometri henüz başlı başına bir ilim dalı hâlinde değildi.

İbn-i Yûnus, tanjant ve kotanjant cetvellerini de muntazam bir şekilde hazırladı ve çalışmalarında kolay bir hesaplama metodu geliştirdi. Böylece logaritmanın keşfine giden ilk adımları attı.

Batılı bâzı bilim tarihçileri, logaritmanın kâşifi olarak 1550-1617 seneleri arasında yaşıyan İskoçyalı bilgin John Nepier’i kabul ederler. Hâlbuki, onun bulduğu bu formül, kendisinden tam yedi asır önce İbn-i Yûnus tarafından kullanılmıştır.

İbn-i Yûnus, sarkac’ı Galile’den tam yedi asır önce keşfederek ilmî çalışmalarında kullanmıştır. Saatlerde sarkacı kullanan da yine İbn-i Yûnus’dur. Fransız bilim tarihçisi Sedillat, Histoire Generale des Arabes adlı eserinde bu hususları belgelendirmiştir. Nallino da araştırmaları neticesinde aynı sonuca ulaşmış ve bu hakikati îtirâftan geri kalmamıştır. Sarkac’ın keşfi İbn-i Yûnus’a, geliştirilmesi ise Galile’ye aittir.

Nâsırüddîn Tûsî gibi birçok astronomi âlimleri, İbn-i Yûnus’un eserlerinden faydalandı. Kopernik ve Fransız bilgin Laplace de, İbn-i Yûnus’un eserlerini inceleyerek çok istifâde ettiler.
İbn-i Yûnus, Miladi 1008, Hicri 399 senesinde vefat etmiştir.