Cacabey, Kırşehir’den tüm dünyada iz bırakan çalışmalar yapmış bir Türk Bilim ve Devlet Adamı…
1240’ta Kırşehir’de doğdu.
Tam adı Cacaoğlu Nureddin Cebrail.
Kırşehir’de büyük hizmetlerde bulundu; Cacabey adıyla ün kazandı.
Selçukluların son yıllarında iller valiler ile yönetiliyordu. Eskişehir Emiri olarak görülen Cacabey, bir süre Tokat’ta kaldıktan sonra Kırşehir’e bey oldu.
Cacabey, 1301 yılında Rum tekvurları ile savaşırken şehit düştü, naaşı Kırşehir’e getirilerek 1272’de yaptırdığı medresenin yanındaki türbeye defnedildi.
***
Anadolu’daki bir çok hayır kurumunda Cacabey’in imzası vardır.
Eskişehir’de bir cami ve bir han yaptırdı örneğin. Yine 17 cami ve zaviyenin onarımına katkısı olmuştur.
Tabi yaptırdığı en önemli eser Kırşehir’de bir mimari anıt olarak yükselen Cacabey Medresesi’dir. Devrin fakültesi gözüyle bakılan bu binada İslam Hukuku, felsefe ve tasavvuf derslerinin yanı sıra matematik, fen ve astronomi eğitimi veriliyordu.
1200’lü yıllarda astronomi dersi…
Bina da buna göre inşa edilmiş zaten; güneş sistemindeki gezegenleri sembolize eden iç sütunceleri, rasat kuyusu, aydınlık feneri ve gözlem kulesi…
Anadolu’da astronomi eğitimi veren ilk merkezlerden biri ve belki de en önemlisi burası. Hatta dünyanın ilk gökyüzü gözlemevi olduğu söyleniyor.
Kırşehir’in merkezinde bulunan Cacabey Medresesi, minaresinde uygulanan üç farklı tuğla örgü sistemi ile ayrıca Anadolu’daki tek örnek.
19'uncu yüzyıla ait seyahatnaamelerden harabe halde olduğu anlaşılan medrese, 1907’de kısmen camiye dönüştürülüyor. Daha sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün denetiminde çeşitli onarımlar geçiren medrese, günümüzde cami olarak hizmet vermekte.
***
Cacabey adı bugün değişik etkinliklerle yaşatılmaya, daha geniş kesimlere tanıtılmaya çalışılıyor.
Ahi Evran Üniversitesi’nin organize ettiği Uzay ve Cacabey Bilim Şenliği bunlardan biri.
Son derece isabetli olmuş…
21-22 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilecek olan şenliğe İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlüğü de katkıda bulunuyor.
Şenlik programında Çocuk Oyunları ve Yüz Boyama, Hayal Kütüphanesi, Dışavurumcu Sanat Terapisi, Sağlıklı Büyüyorum - Eğlenerek Öğreniyorum gibi etkinlikler, Bomba İmha Robotları ve Hacivat, Karagöz ve Nasreddin Hoca gösterileri yer alıyor.
İkinci gün programı ise şöyle:
Bitki Patojeni Mikrofungusların Morfolojik İncelenmesi
Eğlenceli Elektrik Atölyesi
Çevre ve Kuş Gözlem Atölyesi
Diğerkamlık Durağı- Empati İstasyonu
Matematik Eğitiminde Yenilikçi Teknoloji Uygulamları
Yüz Boyama Etkinliği
Okul Öncesine Yönelik Robotik Kodlama Etkinlikleri
Sağlıklı Yi̇yecek Avcıları: Beslenme Macerası
Osmanlı Devleti’nde Bilim Tarihi
Fiziksel Uygunluk Atölyesi
Mineral ve Kayaçların Tanıtımı
Fibonacci Dizileri ve Altın Oran
Türk Atasözü ve Deyimlerinin Otopsisi
Arkeolojik Eserlerin İmitasyon Örneklerle Tanıtılması
***
Cacabey adını yaşatmaya, çok daha geniş kesimlere tanıtmaya yönelik anlamlı bir program.
Düşünen, hayata geçiren herkesi tebrik ediyorum.
Bize yeni Cacabey’ler lazım vesselam.