Dünya geneline ve Türkiye geneline baktığımızda, kitap okuma oranı ile ilgili raporların geçmiş dönemlere kıyasla artık düzenli şekilde paylaşılmadığını görüyoruz. Temmuz 2023 tarihinde TÜİK tarafından paylaşılan son verilerle ancak Türkiye’de kitap okuma oranına yönelik bilgi sahibi olabiliyoruz. Bunun dışında UNESCO ve diğer sivil toplum kuruluşlarının yapacağı araştırmalarla kitap okuma oranı ortaya çıkıyor ancak bu da anket veya soru – cevap şeklinde olduğu için katılım sayısında bir azalma da ortaya çıktığı için, güncel verilere erişim sağlayamıyoruz.

Temmuz 2023 tarihinde TÜİK’in açıkladığı Yaşam Kalitesi Modülü içerisinde yer alan bilgilere göre;

Türkiye’de son 12 aylık dönem içerisinde 15 yaş ve üzeri vatandaşlarımızın %69’unun hiç kitap okumadığı ortaya çıktı. Geriye kalan %31’lik pay içerisinde yer alan vatandaşlarımızın ise 1 ya da birden fazla kitap okuduğu netlik kazandı.

Okul kitapları haricinde en çok kitap okuyan yaş grubu ise 15 ile 24 yaş arasında yer alan vatandaşlarımız oldu. Bunlar da araştırma, öğrenme ve kişi gelişimine yönelik kitaplar olduğunu hepimiz gayet biliyoruz.

65 yaş üzeri vatandaşlarımız ise; %14,1 orana sahip olarak en az kitap okuyan yaş grubu şeklinde paylaşıldı.

Şimdi bu verilere baktığımızda, ülkemizin okuma ve kendini geliştirme potansiyelinin zayıf olmadığını düşünemeyiz. Kitap okuma oranının az olmasının başlıca en büyü nedeni ise; kitap maliyetlerinin pahalı olarak belirtilmesi olarak ön plana çıkabilmektedir.

Teknolojinin katkısıyla; sesli kitap, e-kitap veya çeşitli sosyal medya hesapları üzerinden (parça) şekline part, part yayınlanan sesli içeriklerin daha çok tercih edildiğini görüyoruz.

İnsanlarımızın buna yönelmesinin en büyük nedeni ise; zaten kitap fiyatlarının pahalı olarak belirtilmesi olarak düşünülebilir

Ayrıca buna ek olarak; ülkemizde Deloitte tarafından yapılan araştırmanın son raporuna göre telefon kullanıcıların günde ortalama 78 kez, yani her 13 dakikada bir cep telefonu ekranına bakması nedeniyle e-kitap ve sesli kitap kullanıcı ve tüketici sayısı bu yönde artmış durumda.

Eğer yayınevi sahipleri, kitap evi sahipleri veya diğer baskı – tasarım çalışanları kitap ve basım işlerinden gerçekten ciddi oranda kazanç sağlamak istiyor ise, ilk olarak kitap okuma oranı araştırma sonuçlarına bakarak kitap fiyatlarını düzenlemelidir.

Baskı maliyetleri, nakliye, personel vb. giderler nedeniyle etkilenen kitap fiyatları elbette pek çok yayınevinin kapanmasına ve kitap evinin kepenk kapatmasına neden oldu. Bu bir gerçek bunu inkâr edecek kişi sayısı çok az diyebiliriz.

Ancak burada yayınevlerinin ve baskı işleri ile geçimini sağlayan pek çok kişinin bu konuda gerçek adımlar atarak, gerekirse Kültür ve Turizm Bakanlığı ile görüşerek kitap bandrol sistemleri üzerinde verimli bir düzenlemenin adımlarını atabilirler.

Diğer türlü sanatçı, futbolcu veya internet fenomeni gibi kişilerin yazdığı kitaplar çok fazla satış almış ve rekor fiyatlara satın alınmış olsa bile insanın kendini geliştirmesi, araştırma yapmaya yönelmesi ve aslında içerisinde bulunduğu hayatı sorgulatacak oranda gerçekten kendisine katkı sağlayacak kitaplara ulaşamıyor olması gelecek nesiller adına tehlike oluşturmaktadır.

Bu yönde yeni bir düzenleme yapılarak; hem kitap ve kitaplara erişim kolaylaştırılabilir, hem de öğrenim gören pek çok öğrencinin de cep harçlığından arta kalan parası ile kitap alarak kendisini geliştirebilmesine destek sağlanabilir.