İnternette, arama motorlarında, sosyal medyada, alışveriş sitelerinde gezinirken veya telefon, bilgisayar gibi cihazlarda oyun oynarken karşı tarafa birçok bilgi aktarıyoruz. Bunların çoğu da bizim haberimiz olmadan toplanan bilgiler oluyor. Ayrıca bu bilgiler bazen iznimizle bazen ise bizden habersiz işleniyor.

İşte 28 Ocak Veri Koruma Günü tam da bu durum ile ilgili ortaya çıkan bir gün. Dijitalleşen dünyamızda kişisel verilerin önemi sürekli artıyor. Hatta ülkemizde veri bilimi ile ilgili üniversite bölümleri bulunuyor. Avrupa Konseyi de bu durumun farkına varıp 28 Ocak 1981 tarihinde bugünü Veri Koruma Günü ilan etti. Ülkemizde de 2016 yılından itibaren 28 Ocak Veri Koruma Günü olarak kutlanıyor. Bununla ilgili ülkemizde 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) 2016 yılında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren tüm kişisel verilerin ülkemizde de kullanıcıların onayı olmadan toplanamayacağı ve işlenemeyeceği kanun koruması altına alındı.

Birçok okurumuz internette gezinirken sitelerde ‘KVKK aydınlatma metni’ veya ‘KVKK hakkında’ şeklinde başlıklarla karşılaşmıştır. Artık şirketler kanunen garanti altına alınan kişisel verilerimizin bir kısmını işleyebilmek için iznimizi talep ediyor ve birçoğumuz bu izin metinlerine hiç bakmadan onay veriyoruz. Bazı sitelerde ise hala iznimiz olmadan bu veriler işleniyor. Günümüzde sıklıkla bu konuda haberler de görüyoruz. ‘Şu şirkette veriler sızdırıldı’ gibi başlıklar altında haberler çıkıyor. Bu şu anlama geliyor; eğer siz o siteye daha önce üye olduysanız veya bu şirkete daha önce kişisel verilerinizi girdiyseniz, bazı hacker grupları bu şirketlerin veri sistemlerine sızarak insanların kişisel verilerini çalıyor.

Peki bu veriler onların ne işine yarıyor?

Kişisel verilerin hizmet ettiği büyük sektörlerden birisi reklam sektörü. E-posta ve telefon bilgileriniz reklam şirketleri açısından çok önemli. Çünkü reklam şirketleri bu bilgileri kullanarak reklamları doğrudan kullanıcıya yani bize ulaştırabiliyor. Bazen okurlarımız da yaşamadıkları bir şehirdeki marketten veya şirketten reklam mesajları alıyordur. Başka bir örnek de oyun sektöründen verebiliriz. Siz de bir oyuna üye olduktan sonra başka oyunlar hakkında veya isteğiniz dışında başka sektörler hakkında reklam içerikli mesajlar ve e-postalar alıyorsunuzdur. İşte veriler bu konuda önem arz ediyor. Yani bazen sizin izninizle bazen de izniniz dışında kişisel verileriniz işlenerek başka şirketlerle paylaşılabiliyor.

Gerçek hayatta kimlik numaramızı, telefon numaramızı, ev adresimizi nasıl ki başka insanlarla paylaşmıyorsak aynı özeni internette de göstermemiz gerekiyor. Özellikle internette paylaştığımız kişisel verilerimiz çok hızlı bir şekilde işlenerek ileride bize problemler açabiliyor. Sadece reklam almak gibi can sıkan şeylerin haricinde, kişisel verilerinizin başkalarının eline geçmesi sizi maddi ve manevi sıkıntılara da götürebiliyor. Bu konuda bazı önlemler alınabiliyor.

Öncelikle bu kişisel bilgilerin neler olduğunu bilmemiz gerekiyor. Adınız soyadınızdan tutun da doğum tarihinden ehliyet numaranıza kadar her şey kişisel bilgidir ve izniniz dışında işlenilemez ve paylaşılamaz. Bir diğer önemli noktada günümüzde sıkça karşılaşılan bilinmeyen bağlantılara tıklanması. Özellikle telefonunuza bilmediğiniz bir yerden gelen ve güvenmediğiniz bağlantılara tıklamayın. Çünkü bu bağlantı sayesinde başkaları sizin kişisel bilgilerinizi çalabilir.

Dijitalleşen dünyada bir diğer dikkat edilmesi gereken mecralar da sosyal medya uygulamaları. Sosyal medyada ne paylaştığınıza dikkat etmelisiniz. Profilinizde hangi bilgilerin herkese açık olduğunu ve burada ne yazdığını gözden geçirmelisiniz. Ortak kullanımlı açık alanlarda wi-fi ağına bağlanırken dikkat etmeli ve bu tarz ortamlarda VPN kullanmalısınız. Ayrıca yoğun kalabalık bölgelerde ağlara bağlanmaktan kaçınmalı, eğer bağlanırsanız da bu tür ortamlarda bankacılık işlemleri gibi önemli uygulamaları kullanmamalısınız.

Son olarak da internet ortamlarında kullandığınız şifrelerinizin çözülmesi veya tahmin edilmesi zor olmasına özen göstermelisiniz. Şifrelerinizde en az bir büyük harf, özel karakter ve sayı kullanmalısınız ki çözümlemesi daha zor olsun. Ayrıca şifrelerinizi de kimseyle paylaşmamalısınız.