Saraçoğlu Mahallesinde yaklaşık 3 yıldır devam eden inşaatta sona gelindi. Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum şubat ayında mahalledeki çalışmaları yerinde incelemiş ve “Ankaralılar için bir hayaldi o hayali gerçekleştiriyoruz. Nisan ayında Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle Ankara'mıza Saraçoğlu Mahallesini kazandırmış olacağız” diye konuşmuştu.

Açılış tarihi biraz sarktı fakat ne zaman Adnan Ötüken Halk Kütüphanesine gitsem inşaat alanında harıl harıl çalışıldığını görüyorum. Bugün yarın resmi bir törenle açılacaktır.

Sonucu konuşuyoruz biraz da nedene göz atalım. Geçtiğimiz yıllarda mahallenin restore edilmesi fikri epey tartışıldı. İktidar kanadı Kızılay’ın göbeğindeki atıl hale gelmiş mahalleyi tekrar eski günlere döndürmeliyiz diyordu. Muhalifler ve konuyla ilgilenen bazı teknokratlar ise restorasyon yapılacaksa usule uygun yapılmalı diye hükümete çıkışıyordu. Bir türlü anlaşamadılar. Peki tartışmalı süreç nasıl işledi?

2010’lu yıllar

Saraçoğlu Mahallesi 2012 yılında TBMM’de kabul edilen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna dayanarak 8 Şubat 2013 tarihli Resmi Gazete kararı ile ‘afet riski bulunan alan’ ilan edildi. O dönem atıl durumda olan bölgenin restore edilmesi gerektiği haberleri gündemde geniş yer buldu. Proje daha tasarı halindeyken bakanlık ve Mimarlar Odası sık sık karşı karşıya geldi. İlerleyen zamanlarda şehir plancıları da sürece dahil oldu.

Lojman statüsünün kaldırılmasıyla beraber 2013 yılı tamamlanmadan konutların yarısı sahiplerince boşaltıldı ve 2015 yılına gelindiğinde mahalle, çevredeki esnafın otopark olarak kullandığı hayalet bir yapıya dönüştü. Güryapı Restorasyon Taahhüt ve Ticaret A.Ş sorumluluğunda ilk adımlar Murat Kurum’un Emlak Konut Genel Müdürü olduğu 2017 senesinde atıldı. Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odasının açtığı karşı davalar sebebiyle restorasyon ve ihya çalışmaları ancak 2020 yılında başlayabildi.

Saraçoğlu’nun tarihi

Saraçoğlu Mahallesinin yapımına 14. Hükümet döneminde başkentteki cumhuriyet bürokratlarının konut sorununa çözüm bulmak amacıyla başlandı. Emlak ve Eytam Bankası tarafından fonlanan projenin temeli 29 Ekim 1944’te dönemin Başbakanı Şükrü Saraçoğlu tarafından atıldı.

İki yıllık yoğun çalışmalara müteakip kullanıma sunulan konutlar uzun yıllar kamudaki üst düzey görevlilerin gözdesi oldu. Mahalle yaklaşık 120.000 m2’lik bir alan üzerine kurulu. Bölgede 642 konut ve 435 lojman inşa edilmişti.

İnşaatın yapıldığı alan yıllar içerisinde Saraçoğlu Mahallesi olarak anılmaya başlandı. Tasarısı Nazi zulmünden kaçarak Türkiye’ye gelen Alman Mimar Paul Bonatz’a ait olan mahallenin resmi ismi ise Namık Kemal Mahallesi.

Saraçoğlu Mahallesi cumhuriyet tarihinin ilk toplu konut projesi olması sebebiyle büyük önem taşıyor. Esasen milletvekili lojmanı olarak düşünülen konutlar 40’lı yıllardaki üst düzey bürokratların nasıl bir konuta ihtiyaç duyduğunu göstermesi açısından da önemlidir.

Günümüzde bölgenin usulüne uygun bir şekilde yeniden yapılıp yapılmadığı hakkındaki tartışmalar devam ediyor. Çalışmalarda 119 konut, 112 dükkan, 172 ofis ve 159 odalı bir otel restore ediliyor.