Psikoloji Ahlakının Ölçülmesi

Lawrence Kohlberg, ahlaki gelişim teorisini geliştirmiş ve altı aşamadan oluşan bir ahlaki evrim modeli önermiştir. Bu model, bireylerin ahlaki düşünce ve davranışlarının evrimsel bir süreç içinde nasıl değiştiğini açıklamaya çalışır. Kohlberg'in ahlaki gelişim modelini kullanarak psikoloji ahlakını ölçmek mümkündür. İşte bu bağlamda kullanılabilecek bazı yöntemler:

Moral Gelişim Anketleri: Kohlberg'in ahlaki evrim modelini temel alan anketler ve soruşturmalar geliştirilebilir. Bu anketlerde, bireylere çeşitli ahlaki senaryolar sunularak, onların ahlaki düşünce düzeyini belirlemeye yönelik sorular sorulabilir.

Ahlaki Gelişim İnterviyeleri: Bireylerle yapılan yapılandırılmış mülakatlar aracılığıyla, onların ahlaki gelişim seviyeleri belirlenebilir. Kohlberg'in ahlaki evrim modeline dayalı sorularla, bireyin ahlaki düşünce süreçleri daha derinlemesine anlaşılabilir.

Ahlaki Dilemma Çözme Görevleri: Kohlberg'in teorisine dayalı olarak tasarlanmış ahlaki dilemmalara dayalı görevlerle, bireylerin ahlaki karar alma süreçleri gözlemlenebilir. Bu tür görevler, bireylerin ahlaki değerlendirmelerini ve çözümlemelerini ortaya koymalarına yardımcı olabilir.

Kohlberg'in Hikaye Yöntemi: Kohlberg'in orijinal çalışmalarında kullandığı yöntemlerden biri, bireylere ahlaki hikayeler sunarak, onların bu hikayelere verdikleri tepkileri incelemektir. Bu yöntem, bireylerin ahlaki düşünce düzeylerini belirlemek için kullanılabilir.

Kohlberg'in ahlaki gelişim teorisi, bireylerin ahlaki düşünce süreçlerini altı evre üzerinden açıklar. Bu evreler şunlardır:

İtaat ve Cezaya Karşı Uyum Evresi (Evre 1): Bu evrede birey, cezalardan kaçınmak veya cezalara uymak amacıyla ahlaki kararlar alır. Otorite ve ceza ön plandadır.

Bireysel Çıkar Evresi (Evre 2): Birey, kişisel çıkar ve karşılıklı fayda temelinde ahlaki düşünce geliştirir. Bu evrede, bireyler kendi çıkarlarına odaklanır ve başkalarının çıkarlarını gözetmeyebilir.

İyi Çocuk Evresi (Evre 3): Sosyal onay ve kabul, bireyin ahlaki düşünce süreçlerini yönlendirir. Birey, başkalarının beklentilerine ve toplumsal normlara uygun davranmaya çalışır.

Toplumsal Norm ve Rol Evresi (Evre 4): Bu evrede birey, toplumsal normlara ve kurallara saygı gösterir. Toplumsal düzeni ve sistemi korumak amacıyla ahlaki kararlar alır.

Hukuki Sözleşme Evresi (Evre 5): Birey, adil hukuk ve sözleşmelere dayalı ahlaki düşünce geliştirir. Toplumun genel çıkarlarına saygı gösterir.

Evrensel Etik İlkeler Evresi (Evre 6): Bu evrede birey, evrensel etik ilkeler ve insan hakları gibi geniş kapsamlı ahlaki değerlere odaklanır. Bireyin ahlaki kararları, evrensel prensiplere dayanır ve kişisel çıkarlardan öte toplumun genel çıkarlarını gözetir.

Ahlaki gelişim, bireyin yaş, deneyim ve çevresel etmenlere bağlı olarak bu evreler arasında ilerlemesi beklenen bir süreçtir.