Birbirimize saygıyı, hoşgörülü, merhametli, insani değerlerimizi hiç unutmamalıyız. Yukarıda saydığım ilave de yapacağımız özellikler güzellikler birbirimizi anlamada, faydalı olmada, tanımada, sevmede önemli unsurlar. Bunlar arkadaşım, komşum, dostum, iyi insan, güvenilir. Sözü dinlenir. Adil, değerli dost olur dediğimiz insanlar birbirimizi anlamada bizleri Allah’a kul, faydalı olmamızı, kötü şeyler yapmamamızı, tavsiye etmememizi söylüyor. Aramızda kin, düşmanlık, öteleme, ayrıştırma hiç olmadığı gibi kardeş olduğumuzu, kardeşçe yaşamamızı istiyor.

Allah birimize inanmamızı istiyor. Tarihi bir olayı araştıran belgelerini bulmuş onu anlattığı zaman ona inanıp kabul etmemiz gerekir. Yoksa herkesin tarihi arşivleri incelemesi mümkün olmayacaktır. Veya dirilişimizden bahsettiğimizde inanmamız gerekir bu bir iman meselesidir. Burada hangi dinden olursanız olun bunlara iman etmeniz gerekir.

Ben görmediğime, yaşamadığıma inanmam derseniz inanmanız gereken cennet cehennem gibi dinlerin ortak değerlerine inanmıyorsanız yok kabul ediyorsunuzdur. Bunun karşılığı dinsiz ateist, Allah’a ve kutsal kitaplara inanmıyorsanız biz senin bizim inanç ve değerlerimize hakaret, inkar, yok gibi çabalarınız olmazsa biz de sizin arayışlarınıza bir şey demeyiz. Allah’ın güzel müjdeleri anlamasını bu heyecanı yaşamanızı arzu ederiz. Bizim de sizin de birbirimizi ayrıştırmaya, suçlamaya, ötelemeye hakkımız yoktur. Ayrıca birbirimizi anlamaya, faydalı olmaya engel olmamalıdır.

Hepimiz aynı vatanı, değerleri hakim ülkede yaşıyorsak birlikte el ele vatanım diyerek vatan sevgisini bayrak sevgisini paylaşmalıyız. Aramızda sevgide dereceler olabilir, bu güzelliktir. Anlamayı, kaynaşmayı sağlayacaktır.

Yalnız benim vatanımda okuyor, suyunu içiyorsan; imkanlarını kullanıyor her türlü nimetten faydalanıyorsan ortak değerlerimizi kötüleyemez, düşmanımız bir devlet adına veya ağzıyla ülkeme hakaret edemez, insanlarımızı küçümseyemezsin. Medeni ilişkileri saygı sevgi ortamında yaşamalı ve korumalısınız.

Bir Yunan, Avrupalı yani bizi sevmeyen dostumuz deyip düşmanlarımızı bize karşı destekleyen ülkeme düşmanlarla aynı safta ülkeme halkıma saldıramazsın, hakaret edemezsin, değerlerini küçümseyemez öteleyemezsin. Her türlü inanç ve değerlere saygılı birlikte ülkemizi ortak değerlerimizi korumalı, vatandaşlığını göstermelisin. Birbirimize düşmanlık bizim işimize yaramaz, yalnız ve yalnız ülkeme ve halkıma düşmanların ekmeğine yağ süreriz. Bir olacağız diri olacağız. Farklılıkları ayrıştırmaya değil daha güçlü olmamıza, zenginliğe vesile olmalıyız.

Allah’ın bize verdiği en büyük nimetlerden aklımızı iyi kullanmalıyız, akletmeliyiz. Bir olmalı, kul olmalı, Türkiye olmalıyız.