Adalet bireysel ve toplumsal hayatta dirlik ve düzeni hakkaniyet ve eşitlik ilkelerine uygun yaşamayı sağlayan ahlaki erdem olarak tanımlanabilir. Adalet bireysel ve sosyal anlamda insanlar arasında dirlik ve düzenin sağlanması için eşitlik ve hakkaniyet esaslarına uygun hareket etmeyi gerektirir.

Hakkaniyetin temin edilmesi bütün hukuk düzenlemelerinin, kanun ve nizamların ortaya çıkmasının temel ve nihai sebebidir. Çünkü insanlar arasında malların, hakların, görevlerin dengeli ve ölçülü bir şekilde bölüşülmesi insan şeref, onur ve haysiyetinin korunması adaletin uygulanması ile gerçekleşir. Adalet, kayıtsız şartsız eşitlik olarak anlaşılmamalıdır. Adalet her hak sahibine hakkının verilmesidir. Mutlak eşitlik prensibi ile hareket etmek her zaman adaleti sağlamayabilir çünkü insanlar fiziksel ve zihinsel özellikleri kültürel birikimleri ve yetenekleri bakımından farklı durumlarda olduklarından katı eşitlikçi tutum ve adaleti sağlamak yerine adaletin zıttı olan zulmü doğurabilir.

Peygamber Efendimizin verdiği şu mesaj çok manidardır; “Ey insanlar şunu iyi biliniz ki rabbiniz birdir babanızda birdir arabın arap olmayana arap olmayanın araba beyaz tenlinin siyaha siyah tenlinin de beyaza bir üstünlüğü yoktur.” İslam inancında bütün insanlar tarağın dişleri gibi eşit kabul edilir bütün insanlar etnik köken, ırk, aile, kabile, sosyal sınıf, renk, din ve dil gibi özelliklerine bakılmaksızın hukuk önünde eşittir. İslam insanlar arasında adaletin tesis edilmesini hedeflerken insanlar arasında ihsan fedakarlık ve başkasını kendisine tercih gibi insanı faziletlerin yaygınlaştırılmasını öğütlemektedir.

Adalet temel insan hakları ve değerleri açısından insanlar arasında hiç bir ayrım yapılmaksızın her hakkın sahibine verilmesini temin etmeye amaçlamaktadır. Adaletin uygulanması ve toplumda yaygınlaşması için yöneticilere büyük görevler düşmektedir. Kur-an’ın ilk muhatabı ve insanlığın rehberi “Herhangi bir konuda hakemlik yaptığınız zaman adil olun” hadisi ile her hükmün dayanması gereken temel kaidenin adalet ilkesi olduğunu belirtmiştir.