Meslek seçimi kavramı, çeşitli envanterler yoluyla kişinin ilgili meslekler için yeterli olup olmadığını belirler. En popüler meslek seçimi ölçümleri ise yeteneğe ve kişiliğe göre meslek seçimleridir. Kişiliğe göre meslek seçimi, bireyin kişisel özelliklerine dayalı bir ölçüm hazırlar. Buna göre belli özelliklere sahip kişiler için bazı meslekler önerilir. Şimdi kişiliğe göre meslek seçimindeki bazı unsurlara göz atalım. Kişilik özelliklerini baz alan meslek seçimlerinde, dikkate alınan temel unsur kişinin mesleğin gerekliliklerine yatkın olup olmadığıdır. Buna yönelik kişilik ve meslek seçim envanterleri de geliştirilmiştir. Bunlardan en bilineni ise kişi-iş uyumu teorisidir. Bu teoriye göre çalışanın ihtiyaç ve beklentileri ile işin niteliklerinin ve tanımının birbiriyle örtüşmesi gerekir.

Buradaki ihtiyaç hem maddi hem de manevi bir niteliğe sahiptir. Sevdiğin işi yap ifadesi gibi bir neticeye de kapı açar. Bununla birlikte burada da öz benlik algısı etkin rol oynar. Yani hayalinizdeki meslek ve kariyer planları her zaman size uygun olmayabilir. Aynı zaman öz benlik yanılmasını yüzünden kendi kişisel potansiyelinize uygun olmayan mesleklere de yönelebilme ihtimaliniz var. Bundan dolayı üniversite tercih döneminde önce mesleklerin iş tanımlarına ve gerekliliklerine bakmak, kendinizi bu işler üzerinden değerlendirmek de tercih edilebilir. Yine kişilik testleri de meslek ve beceri bazlı soruları sorarak kişinin potansiyeli hakkında bir çıkarım sunar. Yalnız psikolojik temelli olmasına rağmen bu testlerin geçerlilikleri ve güvenirliği konusunda genel bir görüş yoktur. Çoğunlukla bu testler, test tekrar güvenirliğini karşılayacak niteliklerini içermezler.

Meslek seçimi esasen kariyer yolunun başlangıcını oluşturan ilk adımdır. Bilindiği gibi kariyer kavramı, farklı meslekleri ve yetkinlikleri de içine alan oldukça geniş bir ifadedir. Meslek seçimini yaparak da kariyer yolunu açmış olursunuz. Yine yaşam standartlarınız ve kendinize katmanız gereken yetkinlikler de yavaş yavaş belirlenmiş olur. Bundan dolayı meslek seçimi, hep bir endişe ve belirsizlik hissi getirir.
Doğru meslek seçimi söz konusu olduğunda akla ilk gelen şeylerden biri sabah işe gitmekten duyulan mutluluk veya mutsuzluktur. Aslında bu kriter, ideal şartlarda en önemli seçim unsuru olarak öne çıkar. Bununla birlikte ülkemizde doğru meslek seçimi yerine günü kurtarıcı mesleklerin öne çıktığı görülür. Yine de biz içeriğimizde doğru meslek seçiminde hangi kriterlerin öne çıkması gerektiğini irdeleyeceğiz.
Tercih döneminin en hatalı yaklaşımlarından biri de meslekler hakkında konuşan herkese kulak vermektir. Tavsiye ve öneriler, sizin hayatınızı tasarlamayı içerdiğinde, orada bir durmak ve uzun uzun düşünmek gerekir. Dış gözler, hiçbir zaman sizi sizden daha iyi tanıyarak ele alamaz. İçsel bir gözlem her zaman daha çözüm odaklı yaklaşımları ortaya koyar. Bundan dolayı meslek ve kariyer seçimi yolunda, öncelikle kendi sesinize kulak verin.

Bu demek değildir ki tamamen dış dünyayı arkanızda bırakın. Ölçülü bir değerlendirme sonrası net kararı sizin öncelikleriniz belirlemesine izin verin. Geniş bakış açısına sahip ve hedeflediğiniz meslekler hakkında gözlemlere sahip kişilerden görüş almaya da devam edebilirsiniz. Kısacası yürüdüğünüz yolu siz döşeyeceğiniz için bu yol, daha önce yürümüş olanların yoluna benzemeyecektir.