İnsan, doğa ve ekonomi üzerine düşüncelerimi paylaştığım bu yazı dizisine bugün de devam ediyorum. Bu kez insan ilişkilerinden ve insan ile doğa arasındaki bağdan bahsedeceğim. Tüm canlılar aşağı yukarı aynı ihtiyaçlara ve fizyolojiye sahiptir. Bu ihtiyaçlar ve fizyoloji organizmanın yapısına, türüne, cinsine ve familyasına göre değişir. Ancak tüm canlıların bu farklılıklarına ve eğilimlerine rağmen ortak özellikleri de vardır. Bu sorun bugün hala ortadadır ve araştırmalar ilerledikçe ortaya çıkmaya devam edecektir. Basitçe söylemek gerekirse, çeşitli elementleri ve bileşikleri doğrudan veya dolaylı olarak doğadan elde eder ve sindirirler, kendilerini ve yavrularını doygun ve güçlü tutarlar. Ancak insanın doğayla ilişkisi tek yönlü değil, daha kozmopolittir.

Başka bir deyişle, insan ve doğa arasındaki ilişki sadece element alıp vermekten ibaret değildir, insan doğaya zihinsel ve duygusal olarak da yaklaşır. İnsan doğadaki canlılara sadece midesi ile değil, kafası ve kalbi ile de bakar. Ve insanın yaşamı boyunca kafasının ve kalbinin rolü küçümsenemez. Özellikle kültür ve medeniyet sadece mide üzerine değil, kalp ve duygular üzerine de inşa edilir. Gerçekten de insanoğlunun doğayla ilişkisi yalnızca elementlerin değiş tokuşuna dayalı olsaydı, ekonomi kavramı var olmazdı. Sosyal, kültürel ve siyasi hayatımız fikirlerimizden, heyecanlarımızdan ve inançlarımızdan ayrı düşünülemez. Tersine, insanın doğayla ilişkisi sadece barınma, üretim ve tüketime dayansaydı, ekonomiyi sosyal bir faaliyet olarak görmezdik.