Hobi bahçeleriyle ilgili yasal düzenlemenin bu yıla yetişmesi zor görünüyor.

AK Partili bir grup milletvekilince hazırlanan “Gıda, Tarım ve Orman alanında bazı düzenlemeler yapılması hakkında kanun teklifi”, kimi medya organlarınca “Hobi bahçelerine yasak getiriliyor, hepsi yıkılacak” şeklinde yorumlanarak aktarılmıştı. 

Ardından teklifin Meclis Başkanlığı’na sunulduğu belirtilmiş, hızlıca Meclis’ten geçirilerek yürürlüğe sokulacağı değerlendirmeleri yapılmıştı. 

Meclis’ten ilgili yetkililerle yaptığım görüşmelerde elde ettiğim bilgilere göre, teklif evet Meclis Başkanlığı’na sunulmuştu… 

Ancak Meclis Başkanlığı teklifi Tarım Komisyonu’na havale etti. 

Teklif şuan Tarım Komisyonu’nda. Ve komisyon teklif üzerine görüşmeler yapacak; maddeleri tek tek masaya yatıracak.

Vekillerin hazırladığı teklif 34 madde içeriyordu. 

Komisyon bu maddelerde değişiklik yapabilir. 

Daha sonra Meclis Başkanlığı’na sunulacak. 

Oradan da Meclis Genel Kurulu’na gelecek. 

Bunlar öyle hızlıca olacak işler değil.

Zannediyorum ki, bu yıla yetişmez.

*** 

Peki hobi bahçeleriyle ilgili nasıl bir düzenleme yapılmak isteniyor?

Edindiğim bilgilerden yola çıkarak en başta belirtmek isterim: 

Hobi bahçesi yasak değil, yasaklanmak da istenmiyor. 

Sorun hobi bahçelerinde değil, sorun bu bahçelerin içine dikilen beton yığınlarında.

Sorun beton su basmanında. 

Örneğin, bu basmanı olmadan yapılmış ahşap yapılar, sorun olarak görülmüyor.

Yine kaldırılabilir yapılar aynı şekilde.

Ama 300-500 metre karelik bahçelerde dahi 50-60 metre karelik beton su basmanları üzerine inşa edilmiş yapılar var; havuzlu “villalar” var… İşte asıl sorun bunlar. 

Meclis’te de asıl sorun olarak bu yapılar görülüyor.

Bunların önünü geçilmek isteniyor.

*** 

Peki mevcut hobi bahçelerin durumu ne olur? Bir kazanılmış hak doğar mı? Yeni düzenleme yürürlüğü girdiği tarihten sonrası için mi geçerli olur?

Cevabı en fazla merak edilen sorular kuşkusuz bunlar. 

Bu konuda edindiğim izlenim de şu: Havuzlu villa türü yapılar haricinde kalan mevcut yapıların yıkımı düşünülmüyor. Yeri ister hisseli tapu olsun ister kooperatif olsun. Bu yapılar için maddi cezalar sözkonusu olacaktır. Cezasını ödeyen, gerekli izinleri alan bahçe sahiplerinin yapıları yıkılmayacaktır. 

Benim edindiğim izlenim bu yönde. 

***

Geçtiğimiz günlerde de yazmıştım; nitekim teklifte hiç “hobi bahçesi” ve onu kasteden bir ifade geçmemekle birlikte, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda bazı değişiklikler bulunuyor. 

Bu maddelerde “tarımsal amaçlı arazi kullanım plan ve projelerine aykırılık durumunda uygulanan yaptırımların caydırıcı hale getirilmesi” hedefleniyor.

Bu noktada, aykırılığın ilk tespitinde bin TL’den az olmamak üzere bozulan arazinin her bir metre karesi için 10 TL idari para cezası uygulanması ve aykırılığın giderilmesi için 2 ay süre verilmesi, bu süre içinde aykırılık giderilmezse ilk aşamada uygulanan idari para cezasının 3 katı olarak uygulanması ve 1 ay içinde belediye veya il özel idaresince yıkılması; belediye veya il özel idaresince yıkılmaması durumunda aykırı yapının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yıkılarak yapılan masrafın 2 katı olarak Bakanlık tarafından ilgili belediye veya il özel idaresinden tahsil edilmesi teklif ediliyor. 

Burada tekrar tekrar altını çizmek istediğim 2 husus var.

Birincisi, aykırılık için teklif edilen metre kare başı ceza, mevcut 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda zaten var. 

Yürürlükteki 5403 sayılı kanunun 20 ve 21. maddeleri “Tarım arazilerinin yanlış kullanımlarında uygulanacak cezalar”ı düzenliyor. 

Maddede “Tarımsal amaçlı arazi kullanımlarında, tarımsal amaçlı arazi kullanım plân ve projelerine uyulması zorunludur” denilip, bu plân veya projelere aykırı hareket edenlere uygulanacak yaptırımlar sıralanıyor.

Yeni düzenleme ile de mevcuttaki metre kare başı 1 TL olan ceza 10 TL’ye çıkarılıyor. İlk defa getirilen bir ceza yok yani ortada. 

İkincisi ise, maddede “aykırılığın giderilmesi”nden tek kastın “yıkım” olmaması. 

Sözkonusu 23 ve 24. maddelerdeki ifade aynen şöyle: 

“… aykırılığın giderilmesi (yıkılması/gerekli izinlerin alınması) için 2 ay süre verilmesi…” 

Buradan ben, şunu anlıyorum:

Bu düzenleme ile tarım arazileri üzerinde kurulu hobi bahçelerindeki izinsiz/aykırı yapılara 2 seçenek sunuluyor; birincisi yıkım, ikincisi gerekli izinleri alarak, yasal hale gelme..

Sonuç: 

Bu sürecin sonunda mevcut bahçeler içinde sadece havuzlu villa türü çok aykırı yapılar yıkılabilir. Gerisi cezasını ödeyip, bu arada gerekli izinleri alarak, varlıkları koruyabilir. Ve yeni yapılacak olanlar en baştan bu izinlere göre şekillenir.