Ülkemiz bulunduğu konum sebebiyle maalesef ki etkin fay hatları üzerinde bulunuyor. Bu sebeple ülkemiz tarih boyunca defalarca kez büyük deprem afetleri ile karşılaşmış ve acılar yaşamıştır. Bu depremlerin en büyüğü sayılabilecek olan ise 6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremdir. Yaklaşık 1 ay önce gerçekleşen 7,7 ve 7,6 şiddetindeki depremlerde 10 ilimiz büyük hasar aldı ve son açıklanan rakamlara göre 45 bin 89 vatandaşımız yaşamını yitirdi. Ayrıca on binlerce vatandaşımız da yaralandı.

Ülkemizdeki kurumlar, STK’lar, AFAD, gönüllü insanlar hatta neredeyse herkes depremin yaralarını sarmak için mücadele ediyor. Herkes elinden geldiğince yardım etmeye çalışıyor. Elbette günümüzde herkesin gündemi deprem. Acaba ülkemizdeki büyük deprem gerçekleşmeden önce deprem konusu ne kadar gündemdeydi ve ne kadar konuşuluyordu.

Doğal afetler dünyanın kaçınılmaz bir gerçeği elbette. Ülkemizde ise en sık yaşanan ve en çok hasarı bırakan doğal afet ise deprem. Bu sebeple Türkiye’de 1-7 Mart tarihleri arasında toplumda deprem bilincinin oluşması ve deprem öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken önlemlerin öğrenilmesi amacıyla Deprem Haftası olarak anılıyor. Ancak insan merak ediyor. Acaba 6 Şubat’ta yaşadığımız büyük deprem gerçekleşmeseydi bu haftayı ne kadar umursardık diye.

Bu sebeplerden dolayı bu haftaki yazımda deprem öncesi, sırası ve sonrasında neler yapılabileceğinden bahsetmek istedim. Birçoğumuz belki birkaç ay belki birkaç yıl sonra yine deprem gerçeğini unutacağız. Umarım ki bu sefer unutmayız ve tüm vatandaşlar olarak her zaman deprem gerçeğiniz zihnimizin bir köşesinde tutarak atarız adımlarımızı.

Her şeyden önce depremlere karşı hazırlıklı olmak için evimizin, okulumuzun, ofisimizin kısacası yapılarımızın sağlamlığından emin olmalıyız elbette. Vatandaşlar olarak evimizin yer aldığı yapının ruhsatına, taşıyıcı kolon, kirişlerde bir değişiklik olup olmadığına ve depreme ne kadar dirençli olduğuna bakmalıyız. Eğer emin değilsek yetkili kuruluşlara başvurarak depremlere karşı direnç testi yaptırmalıyız. Eğer dirençsiz ise de güçlendirme çalışmalarını hemen başlatmalıyız.

Deprem öncesinde alınacak önlemlerden bahsedecek olursak; öncelikle bir deprem ve acil durum çantası hazırlamalıyız. Depreme karşı önceden plan yapıp bu planın tatbikatını yapmalıyız. Eşyalarımızı duvara sabitlemeli ve bize en yakın acil toplanma alanlarının yerini öğrenmeliyiz. Tabi ki en önemlilerden biri de binamızda özellikle kolon, kiriş ve duvarlara müdahalede bulunabilecek değişikliklere izin vermemeliyiz. Çünkü son depremde de gördük bazı binalar zemin katlarındaki dükkanların kolonlardaki yaptıkları değişiklik sebebiyle çöktü.

Deprem sırasında ise güvenli bir yer bulup, oraya çöküp başımızı korumalı ve düşmemek için tutunmalıyız. Fakat bu güvenli yerimizin de cam, pencere veya üzerimize düşecek ağır eşyaların olmadığı bir yer olmasına da dikkat etmeliyiz. Eğer binada çıkabilmişsek diğer binalardan, direklerden, enerji hatlarından ve duvar diplerinden uzak durmalıyız.

Gelelim deprem sonrasına. Sarsıntı bittikten sonra kendinizden emin olduktan sonra ulaşabiliyorsak afet ve acil durum çantamızı alarak binadan çıkmalıyız. Ama burada dikkat etmeliyiz ki sarsıntının bittiğinden emin olduktan sonra kendimizi dışarı atmalıyız. Deprem esnasında gaz kaçakları oluşabileceği için kibrit çakmak gibi yanıcı şeyleri kullanmamalıyız. Bu adımı ülkemizdeki herkes merhametli olduğu için refleks olarak uyguluyor ama yine de belirtelim ki deprem sonrasında ihtiyaç duyan yaşlı, çocuk, engelli kısacası yardıma muhtaç herkese destek olmalıyız. Son olarak belki de en önemlisi cadde ve sokakları acil yardımlar için boş bırakmalıyız. Son depremde de ne yazık ki gördük ki araç yoğunluğundan dolayı saatlerce günlerce yardım gidemeyen bölgeler oldu. Bu yüzden bu son adıma çok dikkat etmeliyiz.

Ülkemizin neredeyse tamamı deprem kuşağında yer aldığın için hayatımızın her anını deprem gerçeğiyle birlikte bilinçli bir şekilde yaşamalı ve toplumda deprem bilinci oluşana kadar etrafımızı depreme karşı bilinçlendirmeliyiz. Ayrıca depremi unutmamalı unutturmamalıyız ve var gücümüzle depreme hazırlanmalıyız.