Türk İslam Medeniyetin Öncüleri adını verdiğimiz serinin son yazısı olan bu yazıda sizlere dünya bilim literatüründe adı hala saygıyla anılan, batıda “Avicenna” adıyla tanınmış, doktorların sultanı İbn-i Sina’dan bahsetmek istiyorum. 
Eserleri dünyanın dört bir tarafında yaklaşık 600 sene ders kitabı olarak okutulmuş; felsefe, matematik, astronomi, fizik, kimya, tıp ve müzik gibi bilgi ve becerinin çeşitli alanlarında seçkinleşmiş olan İbn-i Sinâ’nın 980 tarihinde günümüzde Özbekistan sınırları içerisinde olan Afşana kentinde doğduğu bilinmektedir.

Çok küçük yaşlarda tıp eğitimine başlayan İbn-i Sina kısa sürede hocalarını geçerek engin bir bilgi birikime ulaştı. 19 yaşında doktor unvanını alarak hastaları ücretsiz tedavi etmeye başladı. Samani hükümdarlığında hastalanan bir hanedan üyesini tedavi etmesiyle birlikte saray kütüphanesinde çalışma imkanı buldu. Burada yaptığı çalışmalarla tıp başta olmak üzere birçok sahada derin bir bilgiye sahip oldu. 21 yaşına geldiğinde döneminin en büyük hekimlerinden biri sayılan İbn-i Sina, Gazneli Mahmut’un Samani hanedanlığını yıkmasıyla Gürgenç’e gitti. Gazneli Mahmut’un davetini kabul etmeyen İbn-i Sina yeteneklerini kullanmak için saha aramaya başladı ve birçok şehir dolaştı. Cürcan şehrinde bir arkadaşına rastladı ve çalışmalarına onun yanında devam ederek ünlü eseri “Kanun-i fit tıb” kitabına burada başladı. 

İsfahan’da çalışmalarına devam ederken Hemedan emiri tarafından hapsedildi. Bir süre Hemedan emirinin yanında da çalışan İbn-i Sina buradan kaçarak tekrar İsfahan’a yerleşti. Burada hekim ve bilim danışmanı olarak hizmet eden İbni Sina seferlere de katılıyordu. Yine bir Hemedan seferi sırasında yakalandığı mide rahatsızlığı sonucunda vefat ettiği bilinmektedir.

İbni Sina’nın önemli eserleri arasında başlıca El-Kanun fit Tıp ve Kitab-uş Şifa yer almaktadır. El-Kanun fit Tıp, tıp ile ilgili zamanın bilgilerini ihtiva eden kitap 600 yıla yakın özellikle Batı’da seçkin bir ders kitabı olarak okutulmuştur. İnsanlık tarihinde tek bir kişi tarafından yazılan en kapsamlı yapıt olan Kitabu'ş-Şifa mantık, fizik, geometri, astronomi, matematik, müzik ve metafizik konularında dönemin tüm bilgilerini bir araya getiren bir ansiklopedidir.
O çağın Fransa'sının en meşhur tıp fakülteleri olan "Montpellier" ve "Lauvain" Üniversiteleri'nin temel kitabı İbni Sînâ'nın yazdığı "el-Kanun fi't-Tıb" oldu. Durum XVII. yüzyılın ortalarına kadar böyle devam etti ve İbn-i Sina, 600 yıl Avrupa'nın tıp hocası oldu. Altı yüzyıl önce Paris Tıp Fakültesi'nin kütüphanesinde bulunan 9 ana kitabın en başında İbn-i Sina'nın Kanûn'u yer almıştır.

Bugün hala Paris Üniversitesi'nin tıp fakültesi öğrencileri St. Germain Bulvarı yanındaki büyük konferans salonunda toplandıklarında iki kişinin duvara asılı büyük boy portresiyle karşılaşırlar. Bu iki portre, İbn-i Sina ve er-Razi'ye aittir.
Felsefi alanda da birçok çalışma yapan İbn-i Sina’nın görüşleri haklı olarak bir çok alim tarafından eleştirilse de Doğu’da felsefenin gelişmesi açısından büyük öneme sahiptir.

İbni Sina’nın diğer eserleri ise şunlardır: Kitabü'l-Necat (Kurtuluş Kitabı), Risale fi-İlmü'l-Ahlak (Ahlak Konusunda Kitapçık), ve'l-Tembihat,(Belirtiler ve Uyarılar).