Özbek ve Kazak liderlerinin Orta Asya’daki bütünleşme ile ilgili sunduğu projelerden esinlenerek Kırgızistan’ın ilk cumhurbaşkanı Askar Akayev 1997 yılında “İpek Yolu” projesini ortaya atmıştır. Akayev dönemi dış politikasında bu proje ana doktrine dönüşmüş ve siyasi elit arasında hız kazanmıştır. İpek Yolu projesinin asıl amacı tarihi İpek Yolunun canlandırılması ve ittifaklar aracılığıyla güvenlik ve ticaret alanlarında bütünleşme sağlamaktı. Akayev’e göre bu proje devletlerarası ticari ilişkileri arttıracaktı. Bununla birlikte bölgede barış ve istikrarın sağlanması kolaylaşacaktı. Ancak Akayev’in İpek Yolu projesi diğer ülke liderleri tarafından ciddi olarak algılanmadığı için sadece devletin dış politikasındaki doktrin olarak kaldı. Aynı dönemde Orta Asya’da bütünleşmenin sağlanması için enerji ve su kaynaklarının adil paylaşımının bir gerekçe olduğu Kırgız siyasi eliti tarafından kamuoyuna sunulmuştur.

Orta Asya devletlerinin bütünleşmesi için girişimlerde bulunan üç devlet dışında kalan Tacikistan ile Türkmenistan ayrı bir konumda yer almaktadır. Çünkü bu devletler bölgedeki bütünleşme sürecine katılmaktan ve herhangi bir proje ortaya koymaktan vazgeçerek kendi ülkelerine dönük bir politika izliyorlardı. 

Bölgesel zirvelerin sonucunda 1994 yılında Orta Asya Ekonomik Birliği kurulmuştur. 4 sene geçtikten sonra bu birlik Orta Asya Ekonomik Topluluğu’na dönüşmüştür. Orta Asya Ekonomik Topluluğu’nu kuruluşu Orta Asya devletlerinin bütünleşme sürecindeki girişimlerinin en sonudur. Çünkü bundan sonra kurulan birlikler ve yapılan platformlar Rusya’nın öncülüğünde yapılmaya başlanmıştır. 1990’ların sonunda Rusya’da yaşanan ekonomik kriz Orta Asya Ekonomi Topluluğu’nu etkileyerek onun gelişmesini durdurmuştur. Krizden dolayı ortaya çıkan zararları kaldırmak amacıyla Orta Asya ülkeleri krizin doğurduğu hasarı kapatma çabası içerisinde birbirlerine karşı daha korumacı tedbirler almaya başlamıştır. Bunun sonucunda da topluluğa üye ülkelerin birbirlerine olan güven düzeyinin azaldığından Orta Asya Ekonomi Topluluğu işlevsiz bir hale düşürmüştür. Böylece 1999 yılından sonraki dönem Orta Asya bölge devletleri merkezli bütünleşmeyi sona erdirmiştir. 

2000’Lİ YILLAR
2000 yılında Rusya, Belarus, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan arasında Avrasya Ekonomik Topluluğu kurulmuştur. 2001 yılında ise Avrasya Ekonomik Topluluğu ile Orta Asya Ekonomik Topluluğu birleşmiştir. Bunun sonucunda Avrasya Ekonomik Topluluğu genişlemiş ve Rusya önderliğinde bir bütünleşme platformuna dönüşmüştür.
Orta Asya Ekonomik Topluluğu’nun Avrasya Ekonomik Topluluğu’na dönüşmesinden sonra Orta Asya ülkelerinin liderleri tarafından bütünleşmeyle ilgili ses gelmedi. Bunun sebepleri arasında bölge devletlerinin milli kimlik inşası doğrultusunda politika izlemeleri, bütünleşme konusunda fikir ayrılığının olması, söz konusu topraklar üzerinde yer alan Tacikistan ve Türkmenistan gibi ülkelerin entegrasyon konusundan uzaklığı ve içe dönük politika sürdürmeleri vb. yer almaktadır. Böylece, 2000’li yıllarda bölge merkezli bütünleşme çabaları sona erip entegrasyon sürecinin yeni sayfası açılmaktadır.

2000’lere kadar birleşme ve bütünleşme yolunda çeşitli girişimlerde bulunmalarına rağmen sonunda Rusya’nın bu sürece katılması ve diğer bölge dışı aktörlerin söz konusu topraklara ilgi duyması Orta Asya devletlerinin kendi aralarında birlik kurmalarına büyük bir engel oluşturmuştur.

Orta Asya bölgesi jeopolitik ve jeoekonomik açıdan çok önemli bir bölgedir. Aynı zamanda söz konusu bölge ABD, Rusya ve Çin gibi büyük güçlerin ilgisini çeken ve rekabet alanı oluşturan bir toprak parçasıdır. Orta Asya bölgesinin, özellikle güvenlik sorunları açısından önemi büyüktür. Çünkü Orta Asya devletlerinin uluslararası terörizm, ayrılıkçılık ve nükleer silahları bulunduran İran, Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerle sınırı vardır. Bunun dışında işgücünün ucuz olması, doğal ve enerji kaynaklarının bol olması gibi unsurlar büyük devletlerin ilgisini arttırmaktadır. Bu nedenle Orta Asya bölgesindeki bütünleşme süreci 2000’lerden sonra büyük güçlerin etkisi altında kalmıştır.