İki gün önce Düzce’nin Gölyaka ilçesinde 5,9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Her büyük depremde olduğu gibi bu depremde de birçok yapı zarar gördü. Yıkıntılar meydana geldi. Uzmanlar her depremden sonra deprem anında yapılması ve yapılmaması gerekenleri aktarırken bu açıklamaları dikkate almayan birçok kişi mevcut. Düzce depremi ve benzer diğer depremlerde olduğu gibi insanlar panik anında camdan, balkondan atlayarak çıkış yolu arıyor. Bu durumda maalesef ki can kayıplarına sebep oluyor. Bugün deprem anında yapılması ve yapılmaması gereken detayları aktarmaya çalışacağım. 

Bildiğiniz gibi Türkiye’de deprem risk haritamız oldukça kabarık. Her yıl en az bir tane deprem meydana geliyor. Gerek büyük gerekse de küçük birçok depremle karşılaşıyoruz. Her deprem sonrası kurallara uyulmadan yapılan binaların çöktüğü haberini alıyoruz. Bu durumda, bu kadar uyarılara rağmen olası depremlere hazır olmadığımızı gözler önüne sürüyor. Peki, bizler binalarımızın depreme dayanıklı olup olmadığını bilmiyorsak olası depreme karşı kendimizi nasıl koruyacağız? Kısaca bahsedeyim.

DEPREM ÖNCESİ

Uzmanlardan edindiğimiz bilgilere göre öncelikle evimizdeki eşyalarımızı sabitlememiz gerekiyor. Alan darsa, evimizin odaları küçükse ve bebeğiniz varsa bebeğin beşiğinin üzerine doğru gelecek yapıları sabitlemeniz oldukça önemli. Olası bir deprem anında bebeğiniz zarar görebilir. Bunların dışında acil durumlar için bir deprem çantası hazırlamamız lazım. Evimizde bizler için tehlike arz eden bir diğer etmen ise yapıştırma tavan, avize, klima vb. şeylerdir. Yine bu aletlerin de kendi ağırlıklarını taşıyacak şekilde monte edildiğinden, sabitlendiğinden emin olmamız gerekmektedir. Kullanılan beyaz eşyaların olası bir depremde kayarak bizlere zarar vermemesi için altlarına kaymayacak profil koyulması da deprem öncesi alabileceğimiz önlemlerden biridir. Deprem anı olduğunu varsayarsak binadan acil çıkmak için kullanılan yollardaki engeller, eşyalar ortadan kaldırılmalıdır. En önemlisi ise bina çıkışlarındaki kapıların kilitli olması. Acil durumlarda bina kapılarının kilitli olması zaman kaybına yol açacağı gibi, zamanla yarışırken hayati sorunların da önünü açabilmektedir. 

EV İÇİ TATBİKAT

Deprem öncesi ev içerisinde alınabilecek önlemlerden kısaca bahsettim. Peki, aile fertleri yani ebeveynler çocuklarını depreme nasıl hazırlamalıdır? Bu durumda ebeveynlere düşen görev ev içi tatbikat yapmasıdır. ‘Afete hazırlık planları’ ile çocuğa olası bir deprem anında yapması gerekenleri söylemelidir. Bir afet ve acil durumda eve ulaşılamayacak durumlar için aile bireyleri ile iletişimin nasıl sağlanacağı, alternatif buluşma yerleri ve bireylerin ulaşabileceği bölge dışı bağlantı kişisi (ev, işyeri, okul içinde, dışında ve ya mahalle dışında) belirlenmelidir. Bu gibi etmenler her 6 ayda bir tekrar edilmeli, konunun yeterince kavrandığından emin olunmalıdır. Olası bir afette bu gibi eğitimler oldukça önem taşımaktadır.

DEPREM ÇANTASINDA NE OLUR

Deprem çantasında bulunması gerekenlere de kısaca değinmek istiyorum. Bir deprem çantasında yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı (çabuk bozulmayan) gıdalar ve her bir aile üyesi göz önüne alınarak yeterli miktarda su bulundurulmalıdır. Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.), tapu, sigorta, ruhsat belgeleri, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb. gibi önemli belge fotokopileri yer almalıdır. Bunların dışında giyim malzemeleri olan iç giyim, çorap, yağmurluk, iklime uygun giysiler, hijyen malzemeleri bulundurulmalıdır. Bunların dışında ilk yardım malzemeleri, battaniye, çakı, düdük, makas, kâğıt, kalem, el feneri ve yedek piller yer almalıdır. 

VE DEPREM SONRASI

Deprem öncesinden, ebeveynlerin çocuklarına nasıl eğitim vermesinden ve deprem çantasında olması gerekenlerden bahsettim. Peki deprem anında ne yapmalıyız? Öncelikle uzmanların şiddetle altını çizdiği camdan, balkondan atlamak gibi eylemleri kesinlikle yapmamalıyız. Merdivenlerden, asansörden uzak durmalıyız. Paniğe kapılmadan üzerimize düşenleri yaparsak olası tehlikelerden korunmuş oluruz. Bunların yanında sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durulmalıdır. Güvenli bir yer bulup hayat üçgeni dediğimiz, dizlerimizi yere sabitleyerek ÇÖK, Başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN, Düşmemek için sabit bir yere TUTUN tekniğini uygulamalıyız. Eğer depreme açık bir alanda yakalanmışsak da enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşmalı, açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olmalıyız.