Son zamanlarda araç kurşunlamaya kadar ulaşan huzursuzluğun kaynağı Uber, son iki yıldır İstanbul’da da faaliyet göstermeye başladı. İlk zamanlarda fazla ciddiye alınmayan uygulama tabanlı hizmet İstanbullu vatandaşların tercihinin bu yöne gittikçe kaymasıyla Sarı taksilerin isyanıyla karşı karşıya kaldı.

Peki nedir bu uygulama? İlk olarak oradan başlayalım. Bireyler, ilk olarak akıllı telefonlarına uygulamayı indirmeleri gerekiyor, uygulamaya telefon numarasıyla veya e-posta adresi ile kayıt olmak gerekecektir. Ardından telefonları üzerinde yer alan uygulama ile olarak gidecekleri yeri harita üzerinden işaretleyerek bir araç çağırır. Uygulamada 3 farklı araç tipi bulunmaktadır. Bunlar Uber Taxi, Uber XL ve Uber Black'tir. Araç çağırma ekranında sürücü ile eşleşme sağlandıktan sonra sürücünün ve aracın bilgileri yer alacaktır. Plaka, sürücü adı, sürücünün fotoğrafı ve sürücünün puanı yolculara sunulmaktadır. En yakında bulunan araç size yönlendirilir ve araç yolcuyu araç çağırırken belirttiği konuma götürür. Ödeme yöntemi olarak da yolculuk sonunda nakit veya kredi kartı ile ödeme yapabilirsiniz
Uygulamaya bu yönleriyle baktığınızda hayatımızı kolaylaştırdığı gözleniyor lakin madalyonun bir de diğer yüzü var. Sarı taksiler! 

Yıllardır bizlerin kahrını çeken sarı taksiler bu uygulama tabanlı hizmetten şikayetçi. Bir taksi plakasının 1 Milyon 680 lira olduğu İstanbul’da hali hazırda faaliyet gösteren 18 bin yasal taksici esnafı var ve taksiciler günlük ortalama 750 TL ciro yapabiliyor. Tabi rakam bazen daha aşağı ya da daha yukarı da olabiliyor. Ancak bir taksi kime ne kazandırıyor diye baktığımızda %40’ı yani 300 lirası plaka sahibine ödeniyor, %40’ı iki şoför arasında pay ediliyor geriye kalan %20 ise yakıt masrafı. Yine hesaplara bakıldığında bir taksinin sigortalar, bakım masrafları, vergiler derken aylık gider masrafı ise 6 bin 500 lira. Bunların yanında yine sahte taksiler veya korsan taksilerde İstanbul’da adeta cirit atmakta.  Bu durumları göz önünde bulundurduğumuzda ise zaten birçok ödeme yükünün altına giren taksiciler de Uber’e karşı çıkıyor ve kaldırılmasını talep ediyorlar. Ancak yaptıkları son birkaç eylem şikayetin dozunun kaçtığını da gözler önüne seriyor.

Vatandaş ne diyor ne istiyor?

Şahsen kendi yaptığım küçük çaplı sosyal medya anketinde, diğer gazetecilerin hesaplarında yaptığı anketlerde ve internet mecrasından yakın olduğunuz sitelerde yapılan anketlerde maalesef yılların emekçileri Sarı taksiler, Uber karşısında sınıfta kaldı. Yapılan anketlerin büyük kısmında uygulama tercihi %70 Sarı taksi tercihi %30’da kaldı. Ancak bu oranların salt sosyal medya kullanıcısı olduklarını ve yaş ortalamalarının da 20 ile 40 yaş arasında olduklarını gözden kaçırmamak gerekli. 

Yine burada dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise yapılan anketlerde hem Sarı taksiyi kullanmış hem de uygulamayı kullanmış yolcuların haklı serzenişleri var. Bunlardan birkaçına bakacak olursak, yolcuların pek çoğu İstanbul’da en kısa mesafe ücretinin 10 lira olmasına rağmen pek çok taksicinin halen kısa mesafelerde yolcu almamalarından hayli şikayetçi. Yerli veya yabancı turistlere yapılan haksız kazanç ise yine yolcuların şikayetinden kaçamıyor. Ayrıca yine araç kalitesi, bakımı, temizliği ise yine yolcuların şikayetleri arasında göze çarpıyor. Öne çıkan diğer husus ise Sarı taksiyi tercih edenlerin ise uygulamaya karşı olmasındaki ana neden Amerikan menşeili bir firmanın piyasaya girmesi. Aslında bu anketlere katılanların çoğu Sarı taksi kullanmak istiyor ama daha nazik, daha kaliteli ve mesafe seçmeyen esnaftan yana olduklarını da belirtiyorlar. İşini iyi yapan tüm taksici esnafını tenzih ederim.

Yapılan anketlerin altına yapılan yorumlar bize, anketlerden daha iyi bilgi veriyor. Ben İstanbul’da yaşayan bir taksi şoförü veya evvelsi gün adliyede eylem organize eden oda başkanı olsam bu yorumları okuyup ardından taksicilerle istişare toplantısı yapar yorumlarda halkın ortak serzenişlerine çare arar, serbest piyasa şartlarında kimseye ateş etmeden, kimseyi yaralamadan çözüm bulmaya çalışır, esnafların kendilerine ve araçlarına çeki düzen vermeleri tavsiyelerinde bulunurum. Bu kendileri için büyük bir fırsat bunu iyi değerlendirmek gerekli. Ayrıca yapılacak yasal düzenlemeler için siyasilerin kapısını çalmaktan ve adaletin sadece mahkemelerde aranacağını anlatırım.