Kayıp ani ve beklenmedik bir şekilde gerçekleştiğinde veya kaybın yaşanmasına neden olan durumların değişkenliğine göre şok, inkar, sorgulama ve anlamlandırma çabalarının yaşantılandığı evrelerin daha yoğun bir şekilde seyredebileceği varsayılabilir. Kayıp ve yas psikolojisi birini veya bir şeyi kaybetmek, bir şeyden uzak ya da ayrı kalmak demektir. Bir şeylerin sonu geldiğinde içine girdiğimiz dipsiz kuyudur; ölümler, işini kaybetmeler, göçler, ayrılıklar bizi bu kuyuya iter.

Kayıp maalesef karanlık bir bulut gibidir. Önce inkâr ederiz, ‘hayır o ölmedi’ ya da ‘işimden kovulmadım’ deriz. Kaybın etkisi bizim açımızdan kolay ya da zor olabilir. Üzüntülerin yıkılmışlıkların boğucu havasını soluruz. O sırada kafamız çalışmaz, aklımız sonradan yavaş yavaş yerine gelir. Sorgularız, şunu yapsaydık olurdu, bunu yapsaydık olurdu, acebalar belkiler havada uçuşur.

Ardından acılarımız ve zihnimiz yavaş yavaş soğumaya başlar. Yerine hayatın yeni uğraşları gelir ve geçmişi unutur gideriz. Kaybın yeri doldurulamaz. Bu acı zaman zaman hissedilir. Hayatımıza getirdiği yıkımlar ise işin psikolojisinden daha önemlidir. Kendimizi ve yakınlarımızı kontrol edemeyeceğimiz kadar büyük bir kayıp yaşayabiliriz.

Hayatlarında kaybı çok yaşayanlar bir sonraki kaybı hissettiklerinde daha tedbirli davranabilirler, fazla önlem alarak kaybı engellemeye çalışabilirler, süreyi uzatabilirler. Zaman zaman başka menfaatler açısından bu çabalar iyide gelebilir.

Tamamen kişisel tercihlerimizle kayıptaki yerimizi ve konumumuzu alırız. Bazen çabalar işe yarar, bazen hiçbiri işe yaramaz. Bunlar hayatın kontrol edemeyeceğimiz alanlarıdır. Akışa teslim olmaktan başka çare kalmayabilir.

Bizim açımızdan kayıptaki en önemli görevimiz o kara buluttaki aklımızı ve kalbimizi onarmaya çalışmak olmalı. Sonuçta hayatın zorlukları bitmeyecektir. Sağlam kalmakta fayda var…