Türkiye'de Ekonomi politikasında Heteredoks para politikasından, Ortodoks para politikasına tekrar geçiş olacak ve mali disiplin, liralaşmayı azaltmak ile kontrol altına alınabilecek mi?

Paranın devir hızı, ekonomik büyüme için önemlidir. Para, ekonomide yeterince dolaşmazsa, yatırımlar düşer ve büyüme yavaşlar.

Ama kredi hacmi ve para arzı artarken devir hızı artarsa bu yüksek tüketimi getirir.

Sadece para olarak kabul etmek için yeterli değildir.

Son yıllarda yaşanan kredi hacmi yükü temel sorun. (Heteredoks, kontrollü genişleyici politika.)

Bunun faizi ise buna bağlı bir ana akım.

Çıktı açığının bir olabileceği potansiyel büyümeye göre nerede olduğunu gösterir.

Biz fazladan bitirmek, esasta faizi düşürerek değil, kredi hacmini arttırarak yükleniyoruz.

Artan kredi hacmi tüketimi tek başına getirmiyor.

Ama artan kredi, yatırım ve talep ile hem paranın devir hızı hem de dış ticaret açığını arttırıyor.

Paranın hızı ile artan enerji gereksinimi, araba açık ve artan kur ile birleşince hem talep hem de maliyet dağılımı devam ediyor.

Para, ekonomik büyüme için gerekli bir araçtır ancak yeterli değildir. Para, etrafı dolaşan bir nehir gibidir. Suyun yavaş aktığı bir yerde, hızlandırmak için daha fazla su getirmeniz olasıdır.

Bizim temel eksikliğimiz budur.

Artan kredi hacminde paranın devir hızını düşürmek veya kontrol etmek gerekir.

Çok büyük kredi hacmi artışlarında ise bu pek mümkün değildir ve enflasyon tarafında ipler elinizden kayı verir.

Engelleyemezsiniz.

Şimdi kredi hacmini düşürmek şart.

Zor bir dönem.

Yavaşlama mecbur.

Deprem bölgesine kaynak mecbur.

Kredileri artırmazsın.

Sorun işsizliğe kalıyor.

Tek teşvik edilecek taraf istihdam olmalı.

Kalan her taraf yavaşlamalı.

En ufak bir cari açık artışına yerimiz yok.

Mevduat faizleri şimdiden %40’a çıktı ise kur tarafının aşırı gidişine karşı durulacak.

Bu artış zaten fiyatlara yansıtılmış durumda mı ona bakacağız.

Mevduat Faiz ile Enflasyon ilk defa eşitleniyor.

Krediler kesildi.

Cari açığı düşürmek için daha sert olmak gerekebilir.

Mecbur !

Akaryakıt fiyatları Uluslarasi fiyat bazinda, geçen senenin altında. Bu enflasyonu bir miktar baskilıyor. Doğal gaz fiyatları ve tarımda mevsim etkisi ile haziranda ~38 gibi enflasyon göreceğiz.

Sonra da Eylül + Ekim ~%7 benzer.

Ama seçim sonrası kur yukarı gittiğinde nerede duracak ?

Fotoğraf şu;

Bütçe sonuçları, Merkez Bankasına göre daha iyi idi.

Şimdi Deprem, seçim ve EYT ile bütçe tarafı da çizgide. Haziran sonrası kamuya ek bütçe lazım.

Yıllardır süren Altın alımı bütün dolar likiditesini bitirdi.

Yastık altı haddinden fazla şişti.

Enflasyon korkusu ile harcamalar öne çekildi.

Ne olacak?

İç borç tarafı çok kötü değil.

Dövizde o kadar çok vatandaş alımı oldu ki bir miktar artarse 28/30 lira satıcı gelir.

Bütün bunlar için önce M2, M3 para arzı Kredilerin durdurulması ile kontrol altına alınmak zorundadır.

Bu hem kur hem enflasyon için baskılayıcı olur.

Mevduat faizi ~35-42.

Bu ilk etaptaki pozisyonu.

Eğer cari açıkta ve Altın pozitif sinyaller gelir ise ne alâ.

Yoksa daha sert oranlar.

Bütçe yeniden ele alınacaktır.

Hiçbir ek harcama için yer yok.

Kamuya Ek bütçe mecburdur.

Aslen ekonomiyi yavaşlatacağı için zam ve ek vergiler geçmesi da yüklenmek gerek.

Turizm gelirleri ancak bir kaç ay destek olacak.

Zaman kazandırır.

Bu dönemde dünya da yavaşlar ise enerji fiyatları çok yükselmez ve ekstra yük gelmez.

Aksi sorun olur. Ama enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ile artışlar ise bu ihracatları da etkiliyor.

Geriye kalan ihracat artışı.

Ihracat'ı bilmediği +

İthalat'ı bilmediği - yazar.

ürün ithalatı bir miktarını azaltıp, ıhracatı bir miktarı arttırıp büyümeyi hiç olmaz ise pozitif tarafta tutabiliriz.

Ama azalan ithalat vergileri de etkiler.

O da ayrı konu.

Velhasıl bu zor dönem;

Ekonomiyi hızla yavaşlatıp, cari açığı ve depolamayı koruyarak yönetebiliriz.

Dış kaynak tabi ki önemli.

Ama cari açık azalıp yerleştir eylül ekimde %35 civarına yol alırsa %30-40 Mevduat faizi para akımını normalleştirebilir.

Yaz sonrası istihdam teşviği.

Tüm bunlar için mecbur olanlar:

1) Yüksek piyasa kredibilitesine sahip Merkez Bankası Başkanı.

Aksi piyasa kabul etmeyecek. Maalesef şu anda kredibilite yok.

2) Tartışmasız kabul görecek bir Ekonomi Bakanı. Burada yapılacak en ufak bir "idaretten" hatası çok çok pahalıya patlar.

3) Maliye Bakanı muhakkak çok katı ve hiçbir şekilde kuruş harcamadan kaçmaya yeminli, mümkünse bilinen katı bir bürokrat olmalıdır.

Ne kadar kapısı çalınmaz, ters, suratsız biri olursa o kadar iyi.

Kimseye kuruş yok. (Krediler yükselmeli)

4) Siyasilere düşen ilk iş dış kaynak girişini sağlayacak yumuşak bir dış siyasal ortam. (İşletme adı altında dış kaynak lazım)

Suriye sorunundaki her pozitif adım bize yarar.

5) Altın ithalatı ve tasarrufu konusu ayrı bir kalem olarak ele alınmalı.

6)KKM için çıkış yok. Muhtemelen stopojdaki istisna Temmuz'da uzar, ama hazineye ciddi yük, kamu borcunu artırıyor, kamu bütçesi yetmeyecek. Kkm yükü hazine üzerinden alınmalı.

TL mevduat faiz artışı dengeleyici olur.

Aylardır Altın ithalatının hem cari açığını artırdığını, hem de dolar likiditesini elde ettiğini görüyor.

Ama bunun sonucunda tasarruf oranı aslında görünenden çok yüksek.

Onun için sadece sistemdeki süre boyunca gerekli cevap vermiyor.

Fazladan alınan Altın piyasa dönmeli. Seçime ve seçim sonrasına borçlu olan hane halkını ve tüketicileri için zor günlerin muhafazasındayız. Borçluları zor günler bekliyor, Önümüz bayram, asıl bayramdan sonra olanlar olacak, ek vergiler ve zamlarından yağma zamanı, Nakite sonunda zor geleceği ve iğnden ipliğe her şeye zammın geleceği bir döneme girdik. Gereksiz Harcamalardan Kaçının. İşin sonunda, O veya bu şekilde, Otomobil, konut gibi konuların bundan etkilenmesi mümkün değil. Tekrarlıyorum, Nerede şişen fiyat varsa, kredi dalgalanması önce onu vurur. (Alım-satım yavaşlar.)