Bilişim yöneticilerine açık mektup
Devlet dairelerinde bilgi işlemden sorumlu müsteşarlara, genel müdürlere ve daire başkanlarına açık mektubumdur.
Sayın müsteşarım, genel müdürüm, başkanım,
Sanırım siz de ne kadar kritik operasyonlardan sorumlu bir makamda oturduğunuzun farkındasınızdır. Maalesef, oturduğunuz makam ve memurlarınızın o makama bakışı, birçok hakikatin size olanca çıplağıyla ulaşmasına mâni olacak. Maiyetinizdekiler ve iş yaptırdığınız şirket yetkilileri size teknik meseleleri anlatırken kâh gözünüze girmek için kâh azar işitmemek için, kâh çıkar sağlamak için hakikati eğip bükecek, bir hayli tahrif edecekler. O yüzden izin verirseniz size kimselerin açık açık söylemeyeceği bazı şeyleri açıklamak istiyorum.
Her şeyden evvel aklınızda tutmanız gereken, ne iş yaparsanız yapın mutlaka ikinci, üçüncü görüşlere ihtiyaç duyacağınızdır. Yemek yahut ulaştırma işlerinin yönetimini, idari mali işlerden sorumlu çalışanlarınıza devredip unutabilirsiniz. Çünkü beklenen hizmetin ortaya çıkarılıp çıkarılmadığına ve kalitesine bizzat kendiniz karar verebilirsiniz. Ancak özellikle aylar/yıllar süren pahalı e-devlet projelerinde neyin nasıl yapıldığını, işlerin iyi gidip gitmediğini ta ki iş bitirilene (ya da bitirilemeyeceği ortaya çıkıncaya) kadar anlayamazsınız.
Görüş alacağınız kişiler çıkar çatışması yaşayacak kişiler olmamalıdır. Bir projeyi denetleyen üçüncü kişilerin kesinlikle o projeyi tamamen ya da kısmen gerçekleştirme umudunun olmaması gerekir. Ayrıca işi yürüten bir firmaysa, denetimi yapan kişi ya da firma ile bir husumetlerinin bulunmaması şarttır.
***
Her ne kadar var olduklarını düşünmek cazip gelse de sizi ve projelerinizi kurtaracak “süpermenler” yoktur. Hangi okulu bitirmiş, hangi büyük projelerde çalışmış olursa olsun e-devlet projelerinde hiç kimse tek başına mucizeler yaratamaz. Eğer bir çalışanınız size böyle bir intiba vermeye çalışıyorsa sahtekârdır, onu kendinizden uzak tutun.
E-devlet projeleri ancak güçlü takımlarla yürütülebilir. Takımda sağlıklı bir görev dağılımı ve uzmanlaşma şarttır. Bu projelerde çalışanlar sıradan memurlar gibi kolayca “değiştirilebilir” değillerdir. Bir takım üyesinin takımdan ayrılması projeyi sekteye uğratabilir. Bu şekilde yarım kalmış, o çok geniş “e-devlet projeleri mezarlığına” gömülmüş çok iş vardır. Size yönetici olarak düşen en önemli vazife, proje yöneticisini seçmektir. O yüzden takımınızın kaptanını azami itinayla seçin. Seçtiğiniz kaptana güvenin ve onun kararlarına saygı gösterin. Kaptanın işine müdahale etmeyin.
İyi bir proje yöneticisi kritik rollerdeki çalışanları mutlaka yedeklemek isteyecektir. Ayrıca test ve dokümantasyon için insan kaynağı talebinde bulunacaktır. Eğer taş üstüne taş koymak, tarihe imza atmak gibi bir derdiniz varsa bu istekleri geçiştirmeyin.
Memurlarınızı e-devlet projelerinde yarı zamanlı olarak görevlendirmeyin. Hem kendi işlerindeki performansları düşer hem de yeterince adapte olamayacakları proje takımının motivasyonunu düşürürler. Projede çalışan herkesin tüm zamanını ve dikkatini üzerinde çalıştıkları işe vermesi gerekir.
***
Proje takviminin hazırlanmasını seçtiğiniz proje yöneticisine bırakın. Asla belirlenen zamanı azaltma konusunda baskı uygulamayın. İki sene süreceği hesaplanan bir işi altı ayda bitirilmeye zorlamak tipik bir kötü yöneticilik işaretidir ve aslında sizin hakkınızda üç şey söyler:
1. Seçtiğiniz proje yöneticisinin dürüstlüğüne inanmadığınızı.
2. Seçtiğiniz proje yöneticisinin planlama kabiliyetlerine güvenmediğinizi.
3. BT yöneticiliği işinden zerre kadar anlamadığınızı.
İlk iki madde de aslında sizin doğru proje yöneticisini seçememiş olduğunuzun yani üçüncü maddenin doğruluğunun göstergesidir.
***
Teknik şartname yazımı konusunda destek alın. Teknik şartnameler e-devlet projelerinin omurgasıdır ve onları yazabilmek çok derin bir uzmanlık bilgisinin yanında tecrübe gerektirir. Memurlar ve mühendisler çoğu zaman bu tür bir uzmanlık bilgisine sahip değillerdir. Benzer projelerde çalışmış, doğru ve yanlışları bizzat tecrübe ederek öğrenmiş, sadece teknolojiyi değil hukuki düzenlemeleri de yakından takip eden kimseleri arayın.
***
Çalışanlarının hak ettikleri övgüyü aldıklarından emin olun. Onların gece gündüz çalışarak ortaya çıkarttıkları değerleri kendinize mal etmeyin.
***
Eğer hasbelkader bir zamanlar kod geliştirdiyseniz, yapılacak işleri kendi amatör çabalarınızla mukayese ederek anlamaya çalışmayın. Yazılımla hobi düzeyinde uğraşmakla profesyonel olarak uğraşmak arasında dağlar kadar fark vardır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.