Bencillik, başkasını (ya da karşısındakini) dikkate almadan ya da önemsemeden yalnız kendi istek ve gereksinimlerini dikkate alarak hareket etme olarak tanımlanabilir. Bencil insanlar sürekli olarak yalnız kendi çıkarlarını düşünür, kendi çıkarlarını herkesinkinden üstün ve önemli tutar, o çerçevede davranırlar. Başka bir deyişle menfaatçi ve çıkarcıdırlar.

Kendini düşünme bencillik midir?

Kendini düşünme, kendi istek ve gereksinimlerine sahip çıkma ile bencillik eş anlamlı tutulmamalıdır. Kendi istek ve gereksinimlerinin farkına varmak, onların karşılanması için çaba göstermek en sağlıklı insan davranışlarından birisidir. Ancak bu çabanın sınırı başkalarının da kendilerine göre istek ve gereksinimlerinin olduğunu dikkate alma ve mümkün olduğunca adaletli davranma çabası içinde olmadır. İnsan ilişkilerinde sürekli ‘alma’ ve ‘verme’ vardır ve sağlıklı bir kendini düşünmede ‘alma’ isteği kadar ‘verme’ isteği de vardır. Bencillikte ise kendini düşünmenin yanında başkasını, diğerini ya da karşısındakini düşünmeme de vardır.

Ben merkezli düşünme ve ben-merkezcilik ile bencillik iç içe geçen ve büyük oranda örtüşen kavramlar olmakla birlikte eş anlamlı kavramlar değildir. Ben-merkezcilikte, çevresindeki insanları adeta bir figüran gibi görme söz konusudur. Sanki yaşam onun çevresinde, onu merkeze alarak sürmektedir. Diğer insanların adeta önemi yoktur. Ben-merkezci davranışlar aynı zamanda bencil bir davranış olarak değerlendirilebilir. Fakat asıl bencillik diğer insanların da istek ve gereksinimleri olduğunu bilerek kendi istek ve gereksinimlerini hepsinin üstünde tutmadır.

Bencil insanlar hemen her zaman nankör insanlardır. Fakat ‘nankör’ olarak nitelediğimiz insanların hepsinin bencil bir insan olduğunu ileri sürmek yanlış olabilir. Bazen kendi beklentilerinin gerçekdışı olduğunun farkında olmayan insanlar kolaylıkla diğer insanları nankör olmakla suçlayabilmektedirler. Ayrıca diğer insanların da belli bir düzeyde kendi istek ve gereksinimlerini de dikkate alma haklarının olduğu unutulmamalıdır. Bencil insanlar hemen her zaman ve herkese karşı nankörce davranırlar.

Bencil insanlarla ortak yaşamı sürdürmek zorlu bir iştir. Her koşulda bencilce davranacakları dikkate alınmalıdır. Hayır diyemeyen, yumuşak başlı, başkalarının gereksinimlerini çok önemseyen, aşırı fedakâr ve özgüveni düşük insanlar çoğu zaman bencil insanlar tarafından sömürülürler. Bencil insanlar tarafından sömürülmeye yatkın insanların çok daha fazla dikkatli olması gerekmektedir.