Sultan II. Abdülhamid Osmanlı Devleti’nin ayakta kalması, bir süre daha yaşaması için önemli hizmetler etmiştir. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi de Yıldız İstihbarat Teşkilatı’dır.

Sultan Abdülhamid, kendisinin ve ülkesinin bir çok düşmanı olduğunu biliyordu. Bu sebeple ilk olarak devletin merkezini Yıldız Sarayı’na taşıdı. Korkak değildi ancak tedbir almayı severdi. Kendisi devleti Yıldız Saray’ında idare ediyor, cuma selamlığı dışında saraydan ayrılmıyordu. Bu o dönem için özellikle aydın kesim tarafından çok eleştirilen bir özelliğiydi. Ancak bu tedbirinin uğradığı suikast girişiminden sonra ne kadar doğru olduğunu anlayabiliriz. Yıldız Saray’ında devleti idare eden Sultan yaşanan iç ve dış olaylardan dolayı bir istihbarat ağı kurmaya karar vermiştir. Yıldız Sarayında bulunan bu teşkilatın adı da “Yıldız İstihbarat Teşkilatı” olacaktır. Teşkilat Türk Tarihi’nin ilk organize istihbarat birimidir.

Bu teşkilat günümüz istihbarat teşkilatlarından elbette ki farklıdır. Sultan kendi hazinesinden, kendisine istihbarat bilgisi getirenlere bol ödül vermek suretiyle bu işe başlamıştır. Bu o dönem için oldukta işe yarayan bir sistem olmuştur. Öyle ki Anadolu’nun en ücra köşesinde ki bir köyde yaşanan olay daha İstanbul’a ulaşmadan sultanın kulağına ulaşıyor ve Abdülhamid politikasını ona göre yönlendiriyordu. Bu teşkilat sadece Abdülhamid’e bağlıydı. Gelen istihbarat bilgileri sultandan başka kimseyle paylaşılmıyordu. Sultan istediği zaman İngiltere’de ki gizli bir konferansın metnini ertesi gün elinde Osmanlı Türkçesi olarak bulabiliyordu.

Sultan bu gelen istihbaratlar karşılığında istihbaratı gönderen kişiye yüklü miktarda ödeme yapmaktaydı. Bu zamanla suistimal edilmişti. Nitekim ödenek almak için yalan yanlış istihbaratlar da sultana ulaşmaktaydı. Ancak yine de Yıldız İstihbarat Teşkilatı devletin uzun zaman ayakta kalmasını, sultanın da tahtta kalmasını sağlamıştır. Günümüzde Milli İstihbarat Teşkilatının temeli olarak kabul edilmektedir.

Yıldız İstihbarat Teşkilatı, 1908 yılında Sultan Abdülhamid’in tahttan indirilmesiyle gücünü kaybetmiştir. Ayrıca yönetime gelen İttihad ve Terakki cemiyeti tarafından kapatılmıştır. Yıldız Sarayında bulunan dönemin çok önemli istihbarat bilgileri İttihad ve Terakki üyeleri tarafından yakılmıştır. Bu belgeler günümüze ulaşmış olsaydı dönem hakkında çok daha detaylı bilgilere de ulaşma fırsatımız olacaktı. Ayrıca o dönem Osmanlı topraklarında kol gezen İngiliz ajanlara karşı olan mücadele ile ilgili de kaynaklar maalesef bulunmamakta.

Sultan Abdülhamid yazdığı hatırasında teşkilat için “Yabancı devletler kendi emellerine hizmet edecek kişileri sadrazam ve vezir mertebesine kadar çıkarabilmişse, devlet emniyet içerisinde olamazdı. Doğrudan doğruya şahsıma bağlı bir istihbarat teşkilatı kurmaya, bu düşünceyle karar verdim.” Demiştir.