Ramazan ayını geride bıraktık. Kur’an, rahmet, oruç ayı ramazan bitti. Oruç hakkında fıkhî, veya daha sade bir ifade ile ilmihâl bilgelerine sahibiz. Orucun ekonomik, sosyal ve dini yönden çok yönlü faydaları bilinmektedir. Bunlar hep yazıldı ve söz konusu oruç olunca yığınla kaynak bulunmaktadır.

Ama “Oruç ve Sağlık” konusunda bir araştırma ve tıbbî açıdan ayrıntıları ifade eden ciddi anlamda bir kitap henüz yazılmadı diye düşünürken ramazanın son günlerinde yazının başlığına konulan ve konusu tıbbi yönden “Oruç ve Sağlık” ilişkisi olan bir kitap okuma imkânım oldu.

Ankara Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim üyelerinden, değerli dostum Prof. Dr. Cemal Çevik beyin “Oruç ve Sağlık” kitabı ile tanıştım. Her satırı ve her cümlesi ile kitap, oruç ve insan bedenini inceleyen ve sonuçlar ortaya koyan bilimsel bir araştırma ve harika bir çalışma.

Sayın Çevik, kitabın sunuşunda “Bilim ve Din, her ikisi de yaşantımızda yer alıyor: Bilim, teknoloji olarak hayatımızda yer alıyor ve yaşam kalitemizi artırıyor. Bedenimizin yükünü kaldırıyor, etkinliğini artırıyor.  Din ise ibadetler olarak yaşantımızda kendisini gösteriyor; ruhsal yönümüzü besliyor, insani özelliğimizin ortaya çıkmasını sağlıyor, bizi güzelleştiriyor. Bilim bedenimize din ise ruhumuza etki ederek bizim beden ve ruh olarak gelişmemizi sağlıyor. Her ikisi de insan için ve hayatın içindeler. Her ikisi de birer araç: insanı iyiye, güzele, doğruya, rahata ve huzura kavuşturmak için varlar.”

Yukarıdaki satırlar kitabın adeta bir özeti. Kitap, gerek İslâmî ve gerekse bilimsel verilere dayalı tıbbî gerçekleri okuyucu ile paylaşmaktadır. Oruç gibi önemli dinî bir mevzuda bilimsel araştırmalar bir arada sunulmakta ve bir polisiye romanı kadar zevkle okunmaktadır.

Kitapta orucun üç faydası anlatılmaktadır:

-“Biyolojik bedene olan faydaları,

-Nefs bedenine olan faydaları (ruhsal etkileri)

-Topluma olan faydaları.”

Özet olarak ifade etmek gerekirse orucun bedenimize faydası sağlık olarak ifade edilmektedir. Oruç, ruhsal yönden etkili bir terbiye mektebidir. “Özetle oruç bize sabrı kazandırır, imanımızı artırır, şeytana karşı korur, bütün bu etkilerin sonunda, yeni ve manevi üst seviye kazanırız.”

Sayın Çevik, kitabında orucu safha safha inceliyor, her bir safhanın dinî ve tıbbi yönden açıklamalarını getiriyor. Ayrıca orucun iç ve dış organlarda yenilenme ve iyileşmelerine dikkati çekiyor.

“İnsan vücudunun en büyük bezi ve en büyük organı karaciğerdir. Karaciğer birçok ana fizyolojik işlevde merkezi görev alır. Karaciğer, proteinlerin, lipidlerin (Yağ) ve açlık süresi boyunca karbonhidratların üretildiği bir organdır.” Tespitinden sonra karaciğer oruç ilişkisini şöyle aktarmaktadır:

“Ramazan esnasında kılınan yatsı ve teravih namazı hem bir egzersiz olarak hareketten dolayı hem rükû ve secde esnasında dalak ve karaciğer üzerinde baskı oluşturduğundan, bu organların tuttukları kanı boşaltır, böylece dolaşımdaki kan hacmi artar. Secde ve rükû sonrasındaki doğrulma ile kan tekrar karaciğer ve dalak tarafından geri alınabilir. Bu eğilip doğrulma hareketleri ile karaciğer, dalak ve cilt altı damarlarda kan tutulup geri bırakılarak nabız ve tansiyon düzenlemesi yapılıyor olabilir.”

Çevik Hoca, kitabında oruç ile ilgili hayli ayrıntı veriyor. Ama en önemlisi Stres ve oruç bölümü. Strese karşı oruç bir bakıma bir tedavi ve kalkan görevi yapıyor.

Çevik hocanın kitabını ilk okuma sonunda elde edilenleri paylaşmak istedim. Kitabı okumayı arzu ederseniz kendisinden temin ederek okuyabilirsiniz.

Kadir gecenizi ve Ramazan bayramınızı en kalbi duygularla tebrik ediyor, ülkemize, milletimize ve İslâm ümmetine hayırlar, bereketler getirmesini niyaz ediyorum.

G Ü N Ü N  H İ K M E T İ

“Can bula cânânını
Bayram o bayram ola
Kul bula sultanını
Bayram o bayram ola.”

            Alvarlı Efe Hazretleri