“Kışlanın önünde redif sesi var

Bakın çantasında acep nesi var

Bir çift kundurayla bir de fesi var

Adı Yemendir, gülü çemendir

Giden gelmiyor, acep nedendir.”

Yemen'in o kızgın çöllerinde 500.000 Türk evladının şehit olduğu söylenir. Yemen bir diğer deyişle Büyük Türk Şehitliğidir!

Yemen'de Osmanlı'nın, Türklüğün çektikleri ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi.

Mehmed Niyazi, bu efsane romanında birçok gerçek kişilik ve olaylara yer vererek, romanını tarihi gerçekliğe uyumlu olarak kurgulamış. Bu sayede doğru bilgiler eşliğinde kitabı okurken tarihi iliklerinize kadar yaşıyorsunuz. Neredeyse hepimiz Yemen Türküsünü biliriz. Bu kitabı okuduktan sonra her Yemen Türküsünü dinlediğinizde gözleriniz yaşaracak. Çünkü bu kitap ''Yemen'e gidenin (neden) dönemediğinin hikayesi...

Yemen'de sünnilerin yanı sıra azımsanamayacak kadar çok zeydilerin bulunduğu bir coğrafya. Zeydiler'de inanışları gereği hilafet ehl-i beytte olması gerektiği için ve kendi liderlerinin devlet başkanı olması gerektiği düşüncesiyle sık sık Osmanlı'ya isyan ediyorlar. Osmanlı gerek Babülmendep boğazının stratejik önemi gerek Yemen'in güneyinden gelecek olası bir emperyalist işgaliyle Mekke - Medine'nin güvenliği tehlikeye gireceği için Yemen'e çok önem veriyor. Yemenli Sünni kabilelerin liderlerine Şeyh, Yemenli Zeydilerin liderlerine ise İmam deniliyor.

Yemen'deki Osmanlı idaresi, halkın büyük çoğunluğuyla sıkıntı yaşamazken Zeydi İmamların isyanları karşısında Sünni Şeyhlerle işbirliği içerisinde otoritesini devam ettirmeye çalışıyor. Zeydi isyanları o kadar çok oluyor ki Payitahttan gelen ''isyanları kökünden bastırın'' emirlerine karşılık Yemen'deki Osmanlı idaresi, gücünün yetmediğini ''Yemen İmamı, Kasımpaşa imamına benzemez!'' sözleriyle ifade edebiliyor.

Askerimiz bir yandan Yemenli asilerle savaşırken bir yandan da açlık ve hastalıkla savaşıyor. Yemen'in iklimi Anadolu insanının idare edebileceği türden bir iklim değil ve ikmaller ile iaşelerde sıkıntı yaşandığı için birçok askerimiz açlık ve hastalıktan vefat ediyor.

Açlık Yemen'de bazen vahşi görüntülere de sebep oluyor. İsyancılar zaman zaman işgal ettikleri beldelerde halkın ve bazı Türk subaylarının çocuklarını kesip yiyor...

Fakat bunca zorluğa rağmen Türk Askeri, başlarındaki kahraman komutanlarla mücadeleden yılmıyor. Kitapta ünlü Karapapak Türk'ü, Yularsız Aslan Komutan Mihrali Bey gibi birçok kahramanın Yemen'de destansı mücadelesi de anlatılıyor.

Zeydi İmamların ana karargahı ''Şehare'' bölgesi. Bu bölge yüksekliğiyle, uçurumlarıyla başımızın belası olmuş bir bölge. Hangi isyanı bastırsak, işin ucunda Şehare'ye sığınan isyancıları burada bir türlü yenemiyor ve çok kayıp veriyoruz.

Bunlar yetmezmiş gibi Avrupalılar, özellikle de İngilizler Wayman Bury gibi ajanlarını, Yemen'de sonradan müslüman olmuş dindar insanlar olarak görevlendiriyor. Wayman Bury, Abdullah Mansur adını alıyor mesela. Arada Lawrence gibileri de bölgeyle temasını kesmiyor. Bunlar ihlaslı görünümüyle halkın desteğini aldığı için Teşkilatı Mahsusa, İngiliz ajanlarını açıktan yok edemiyor. Osmanlı'nın istihbarat elemanları bunları yakın olarak takip ediyor ve faaliyetlerini engellemeye çabalıyor.

Devamı haftaya...