Hayvan hakkı
Bunca yaptırımın bunca cezanın olmasına karşın halen avlanması yasak olan hayvanların hunharca katlediliyor olması vicdan sahibi herkesin canını yakıyor. Hasılı günümüzde artık avcı toplayıcı bir yaşam tarzı geçirmediğimiz de aşikar bu durum ise avlanmanın meşruiyetini tümüyle ortadan kaldırdığını düşünüyorum. Ancak durum bundan biraz daha karışık.
Öncelikle dünyada sadece içgüdüleriyle hareket eden ve yalnızca karnı acıktığında öldüren ya da canı acıtıldığında karşılık veren mahluklardan bahsettiğimizi unutmayalım.
Herkesin varlığından pek de haberdar olmadığı bir de Hayvan Hakları bildirgesinin olduğunu da hatırlatmak isterim. Eminim birçok ülke de bu bildiriye imza atmıştır. Hatta ve hatta bildiriye imza atan ülkelerin vatandaşlarının hayvan avlamaya olan merakı da bir hayli endişe verici.
Konunun bundan sonraki kısmında ise maddeleri irdeleyerek ilerleyelim
İşte o Hayvan Hakları Bildirgesi
15 Ekim 1978'de Paris UNESCO evinde ilan edilen Hayvan Hakları Evrensel Bildirisi
1. Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptirler.
-- Eğer bütün hayvanlar eşit hakka sahipse Londra’daki teriyer ile Serengeti’deki aslanlar arasında fark olmaması lazım. Ama aslanları zevk için avlayanlar bunu pek de umursamaz.
2. Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. İnsan, hayvanları yok edemez. Bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez. Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. Bütün hayvanların insanca gözetilme, bakılma, ve korunma hakları vardır.
-- İnsanlık nesli tükenen hayvanların hakkını ne zaman ve ne şekilde ödeyecek?
3. Hiçbir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa, bu bir anda, acı çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
-- Falanca ülkenin sirki şehrimize geldiği zaman bir hayli zevkle hayvanların doğasında olmayan gösterileri zorla yaptıklarını şakşakçılık yaparak seyrediyoruz. Peki o hayvanlar o hareketleri yapana kadar kaç gün eziyet gördü hiç düşündük mü?
4. Yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde karada, havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıdır.
5. Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
-- Kaç tür hayvanın nesli tükendi ve tükenmeye devam ediyor? Dün Konya’da Flamingolara hiçbir av kültüründe olmamasına rağmen neden ateş edilip daha sonra boğazları kesildi?
6. İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.
-- Ankara sokaklarında sahipleri tarafından terk edilmiş kaç tane hayvan vardır?
7. Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
-- Ecdadımızın artık kullanılamayacak kadar yaşlı hayvanlara gösterdiği hürmetin onda birini bile göstermekten aciz olduğumuzu düşündünüz mü?
8. Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır. Tıbbi, bilimsel, ticari ve başkaca biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.
-- Kobay farelerin, tavşanların hakları nicedir? “Kıytırık” hayvan hakkı savunucuları evlerinde besledikleri köpek, kedi gibi hayvanlara gösterdikleri hassasiyeti bu hayvanlara da gösteriyor mu? Ya da kullandıkları makyaj malzemelerinin ilk nerede test edildiğini bilmiyor mu?
9. Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı, barındırılmalı, taşınmalı, ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.
-- Hayvanlara mükemmel bakıldığına şahsen şahit olsam dahi bir hayvanın asıl yaşam alanının doğal yaşam alanları olduğunu savunurum. Lakin nispeten diğer durumlarla mukayese edildiğinde hayvanlara şefkatle yaklaşan insanlar olduğunu görmek umut verici.
10. Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.
-- Kendi ülkelerinden ve doğal yaşam alanlarından koparılan hayvanların hayvanat bahçeleri ve sirklerde düştükleri durum başlı başına sorun teşkil ediyor.
11. Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.
-- Bana bu hafta bu konuyu ele aldıran ise son zamanlarda ülkemizde yabani hayvanlara karşı yapılan kaçak ve yasa dışı avcılık. Birkaç ay önce Doğan, Şahin gibi yırtıcı hayvanların ne dinimizde ne de kültürümüzde olmamasına karşın onlarcasının katledilmesi beni bir hayli üzdü, dün Konya’da birkaç kendini bilmezin doğal sit alanına girerek Flamingolara ateş etmesi ise üzüntümüze tuz bastı.
12. Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.
-- İnsanlık farkında olmasa da hayvanların soyunun tüketimi insanlığın da soyunun tüketimi anlamına gelir. Yüce Allah’ın koyduğu dengeyi tahrip etmekten başka bir şey değildir.
13. Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.
-- Katliamlar maalesef birçok filmde meşru gösterilmektedir.
14. Hayvanları koruma ve savunma kuralları, hükümet düzeyinde temsil olunmalıdır. Hayvan hakları da insan hakları gibi yasayla korunmalıdır.
-- Her ne kadar yasalarla korunuyor olsa dahi esas koruma yine insanın kendi bilincinde var olan olacaktır. Geleceğimiz olan çocuklarımıza bırakabileceğimiz en önemli değer onlara insan olmayı öğretmek hayvan, insan, bitki ayırt etmeden yaratılan her mahluka saygı göstermeyi öğrenmelidir ki varlığını bu dünya üzerinde sürdürebilsin.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.