Selçuk  YILDIRIM

Selçuk YILDIRIM

Dünyanın Gerçek Söz Sahibi

Dünyanın Gerçek Söz Sahibi

Şu sıralar dünya borsaları ciddi değer kayıplarıyla karşı karşıya kalmakta. Özellikle Amerika borsasının karşısında büyük öneme sahip olan Asya pazarının borsaları son altı ayda önemli kayıplar yaşadı. Bu durumu ortaya çıkarak çeşitli sebepler olsa da piyasalarda en bariz etki, ABD'de başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump'ın kararları, ABD ve Kuzey Kore arasındaki siyasi gerilim ve Brexit sürecinin resmen başlaması gibi önemli zorlukların yaşanması 2017'nin ardından, yatırımcılar için ilk yarıda "zorlu" bir yıla işaret etti.

Yamaçtan aşağı yuvarlanan kar topu misali hedefi sürekli büyümek olan dünya ticaretine ne oldu da ocak sonundan mayıs bitimine kadar geçen altı ayda dünya borsalarının değeri 4,2 trilyon dolar eridi. En fazla kayıp ise 563,4 milyar dolarla "ticaret savaşı"nın baş aktörlerinden Çin borsasında yaşandı. 

Dünya Borsalar Federasyonu verilerine göre, ocak sonunda 89 trilyon 831 milyar 194 milyon dolar olan dünya borsalarının değeri, mayısta 85 trilyon 583 milyar 232 milyon dolara geriledi. Bu süreçte dünya borsalarının değeri yüzde 4,7 azalırken, bu da 4 trilyon 247 milyar 962 milyon dolarlık erimeye işaret etti.

Dünya’nın sanayisi olarak görünen Çin’de bunca üretime rağmen, Şanghay borsasının değeri 5 trilyon 569 milyar 909 milyon dolar düzeyinden 5 trilyon 5 milyar 477 milyon dolara geriledi. Ticaret savaşının ana aktörü önemli kan kaybına uğradı. ABD’nin başlattığı bu savaş Şanghay borsasının 563 milyar 432 milyon dolar değer kaybetmesinde en önemli rol oynadı. Kaybın yüzdesel olarak karşılığı ise yüzde 10,1 düzeyinde hesaplandı. Yani savaştaki cephenin biri altı ayda ciddi kayıplar verdi.

Bunun yanında diğer cephelerde de durum bundan farksızdı, Şanghay borsasının ardından miktar bazında değeri en çok düşen borsa, Paris, Brüksel ve Amsterdam borsalarının birleşmesi ile kurulan ve merkezi Paris'te bulunan Euronext oldu. Euronext'in değeri, bu dönemde yüzde 7,2 azalarak 4 trilyon 357 milyar 785 milyon dolara geriledi. Ayrıca yine Japan Exchange Group'un piyasa değeri ise yüzde 4,6'lık düşüşle 6 trilyon 219 milyar 793 milyon dolara gerileyerek en fazla değer kaybedenler listesine 3. sırada yer aldı.
Atlantik’in doğusunda bunlar yaşanırken ne hikmetse ABD'nin New York ve Nasdaq borsaları değerlerine değer kattı. Bu borsalar son dönemde sırasıyla 362,4 milyar dolar ve 106,3 milyar dolar artış gösterdi. Demek ki başlatılan “ ticaret savaşı” ilk operasyonunda başarılı oldu. Ancak bu kadar iç içe geçmiş bir adeta global farm ( küresel çiftlik ) haline dönüşmüş, birbiriyle bu kadar iç içe geçmiş dünya bu son dönemde büyük kayıplara uğrayacak gibi görünüyor. Belki taraflardan biri şimdilik kazanıyor gibi görünse de dünya artık kimsenin ben tek başıma yaşarım diyebileceği kadar rahat hareket edebileceği bir pozisyonda değil. 

Peki diğer borsalardan kaybolan milyar dolarlar nereye hareket etti diye soracak olursanız, Dünya borsaları arasında en büyük piyasa değerine sahip New York Borsası, mayıs sonu itibarıyla da yerini korudu. Ocak ayı bitiminde 22 trilyon 755 milyar 496 milyon dolarlık büyüklüğe sahip olan New York Borsası, mayıs sonunda büyüklüğünü yüzde 1,6 artırarak 23 trilyon 117 milyar 81 milyon dolara taşıdı.

Bu dönemde Nasdaq OMX ise piyasa değerini yüzde 1 yükselterek 10 trilyon 929 milyar 638 milyon dolara taşıdığı gözlendi.

Gündemi çeşitli spekülasyonlarla meşgul eden Trump kendi ülkesinin borsalarının değerlerinin artmasında hayli başarılı. Yani Amerikan toplumuna başkan olarak vaat ettiği şeyleri yerine getiriyor izlenimi uyandırıyor. Dünya kamuoyu önünde başkanın ani çıkışları ülkesine milyar dolarlar olarak geri dönüyor. 

Öte yandan Uluslararası Para Fonu (IMF), son hazırladığı raporda Dünya Ekonomik Görünüm (DEG) Raporu’nu “Daha Dengesiz Büyüme ve Yükselen Ticaret Gerilimleri” başlığıyla güncelledi. Raporda, 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin küresel büyüme beklentileri yüzde 3,9 seviyesinde korunmasına karşın aşağı yönlü risklerin arttığı bildirdi.
Savaşların günümüzde sadece bombalarla, uçaklarla yapılmadığının en bariz örneği olduğunu gösterir nitelikte. Bütün bu olanlar bize aslında dünyada söz sahibinin devletler değil paranın hakimiyetinde gerçekleştiği de görülüyor.
 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
SON YAZILAR