Sultan Abdülhamid, Osmanlı tarihinde önemli bir yer kaplamaktadır. Öyle ki günümüz de hala kimi insanlar ve tarihçiler için tartışma noktasıdır. Kimilerine göre “ Kızıl Sultan” kimilerine göre de “Yüce Hakan”dır. Ancak unutmamak gerekir ki tarihi bir olay, kişiyi değerlendirirken dönemin şartlarına göre değerlendirmek gerekmektedir. 

Sultan Abdülhamid yakın zaman da gerçekleşecek bir Dünya Savaşı’nın ayak seslerini duymaya başlamıştı.. Bu savaşa Osmanlı Devleti’nin katılmaması imkansız görünüyordu. Bu sebeple bir takım yenilikler ile Devleti savaşa hazırlamaya başladı. 

Sultan Abdülhamid savaşın bir kara ordusuyla kazanılacağını biliyordu. Donanma’ya yapılan yatırımlar hem pahalı hem de uzun vadede geri dönüş alınması, ayrıca devam eden kara savaşları sebebiyle ağırlıklı olarak kara ordusuna öncelik verdi. Almanlar ile askeri antlaşmalar yapılarak modern silahlar orduya kazandırıldı. Kara ordusu dönemin en güçlü ordularından birisi haline getirildi.

Berlin – Bağdat demir yolu projesi için Almanlar ile anlaşıldı. Bu demir yolunun büyük bir kısmı tamamlanmıştı.Eğer tamamı tamamlanmış olsaydı savaş sırasında Almanya – Osmanlı arasında hızlı bir iletişim ve destek hattı kurulmuş olacaktı. Bu da savaşın gidişatına önemli bir etki edebilirdi. Anadolu Demiryolu hattı ise tamamlanmıştı. Bu hat da Kurtuluş Savaşı’nda işimize çok yarayacaktı. 

Kurduğu eğitim sistemiyle ülke de büyük bir eğitim seferberliği gerçekleştirmiştir. O dönem de 9 olan idadi sayısını 88’e çıkartmıştır. Anadolu’da köylere kadar eğitim gitmiştir. Birinci Dünya Savaşında cephe de bulunan, Kurtuluş Savaşı’nı kazanıp Cumhuriyet’i ilan eden önemli insanlar Abdülhamid döneminde eğitim almışlardır. 

Sultan Abdülhamid savaşın ayak seslerini duyarken tahtan ayrılmıştır. Geriye yaptığı bu çalışmalarla mücadele verecek bir Osmanlı Devleti bırakmıştır.