Çocuklar doğa ve böcekten korkmamalı

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Entomoloji Ana Bilim Dalı öğretim görevlisi Prof. Dr. Cem Özkan gazetemize dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Üniversitedeki görevinin yanı sıra Böcek Şenlik Okulu projesinde program koordinatörü olarak çalışan Özkan çocuklara doğa eğitimi verilmesinin önemine değindi.

“DOĞADAN KORKARSAK NASIL BİLİM YAPACAĞIZ?”

Gelişmiş ülkelerde böcekler bilimde, sanatta ve edebiyatta kullanılırken ülkemizde bir korku malzemesi haline gelmesinden yakınan Cem Özkan, “Bizim böcek çevre topluluğu diye sosyal sorumluluk projemiz var. Ben Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde öğretim üyesiyim. Çocuklarda ekolojik farkındalık oluşturmak istiyoruz. Böcekler ekolojideki en büyük gruptur. Üç hayvandan ikisi böcektir. Bir buçuk milyon hayvan var, bunun 1 milyonu böcektir. Gelişmiş ülkelerde böcekler bilimde, sanatta, edebiyatta kullanılırken bizde korku aracı olarak kullanılıyor. Biz bunun doğru olmadığına inanıyoruz. Deprem bölgesindeydik, 23 Nisan Türkiye Büyük Millet Meclisi şenliklerini biz yaptık. O bölgeye gittik. 20 bin çocuğa ulaştık. Buraya geldik 10 bin çocuğa eğitim verdik. Yetişkinlerde müthiş bir korku var ve bu korkuyu kıramıyor yetişkinler. Çocuklarınsa hemen hemen hepsi böceklere karşı önyargısız. Yani bariz bir şekilde çocuklarda önyargı yok. Dolayısıyla bu önyargısızlığı çocuklarda çok iyi kullanmamız lazım. Mesela çocuklara soruyoruz drone nedir diye. İnsansız hava aracı cevabını veriyorlar. Drone kelimesinin tam Türkçe karşılığı erkek arı demektir. Yani aslında doğadan besleniyoruz. Mühendislik doğanın taklit edilmesidir. Doğadan korkarsak nasıl mühendislik yapacağız? Nasıl bilim yapacağız?” diye konuştu.

“ÇOCUKLAR BÖCEKLERDEN KORKUYOR, BUNUN BEDELİ ÇOK AĞIR OLUR”

Çocukların doğadan kopuk bireyler olarak yetişmesinin gezegenin geleceği için ağır bedelleri olacağını söyleyen Özkan şu ifadeleri kullandı: “Bilimde, sanatta, tasarımda ve edebiyatta Türkiye’de ses getirici çalışmalar nadiren çıkıyor değil mi? Bunun en büyük nedenlerinden bir tanesi insanların doğadan kopuk olmasıdır. Öğretmenlerde böcek korkusu yüzde 80, bu çok büyük bir oran. Çocuklar öğretmenleri rol model alıyor, anneyi rol model alıyor. Biz bunu kırmak istedik. Böyle bir sosyal sorumluluk projesiyle başladık. Bizim istediğimiz bu, çocuklarda böcek korkusunu yenip aslında doğa ile iletişimi tekrardan kurmak. Girişimci, çevreci çocuklar yetiştirmek. Bilimde ve sanatta yol alan inovasyon yapacak, yenilik yapacak çocukların önünü açmak istiyoruz. Bilgisayarların veremediklerini onlara vermek istiyoruz. Doğayla iletişimi kopuk insanlar apartmanlarda yaşıyor, betonda yaşıyorlar. Okullarda falan yeşil yok, böcek yok. Çocuk böceği görünce korkuyor. Bu korkunun bedeli çok ağır. İşin vahametinin farkında değiliz.”

HER İŞİN BAŞI DOĞADIR

Prof. Dr. Cem Özkan, İngiltere’den örnek vererek “Aynı durum İngiltere’de ortaya çıkmış. İngiltere’de öğretmenlerde korkuyu görünce demişler ki yahu öğretmenlerin lisansını iptal edelim, önünü alamayız. Dünyadaki çocukların yüzde 3’ü girişimci çocuklar olarak nitelenir. Bunlar katma değerli ürünler üretecek. Yüzde 3’ten ülkemizin elinde kalan yüzde 0,003. Gelişmiş olan ülkeler yüzde 3’ün yarısından fazlasını yakalıyorlar, refah içinde yaşayıp gidiyorlar. Bizde öyle bir şey yok. Bilimde, sanatta, tasarımda, teknolojide bir şey üretemeyince ithal etmek zorunda kalıyoruz. Aslında gelişmişlikte doğa eğitimi vardır. Her işin başı doğa eğitimi. Okullarda bu doğa eğitimi verilmiyor. Biz üniversite hocasıyız ama ilkokuldayız, anaokulundayız. Öğretmen eğitmeyi amaçlıyoruz. Daha fazla insana ulaşmaya çalışıyoruz. Çok basit gibi geliyor böcek korkusu ama arka planında çok şeyler yatıyor. Basına da burada büyük görev düşüyor. İnsanlar böcek şenlik okulu diye arama motorlarında aratırsa detaylardan haberdar olabilir.”

BÖCEK ŞENLİK OKULU PROJESİ

Böcek Şenlik Okulu böcekler konusunda farkındalık yaratarak ekoloji bilincini geliştirmeyi ve bilimsel çalışmayı özendirmeyi amaçlıyor. Projenin ana hedef kitlesi, 5-15 yaş grubu öğrenciler ve bu öğrencilerin öğretmenlerinden oluşuyor. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından hayata geçirilen proje ile öğrenciler canlılar içinde en büyük grubu oluşturan böcekler konusunda bilgilendiriliyor. Öğrencilerde çoğunlukla yanlış bilgilere dayanarak ortaya çıkmış olan korku ve tiksinti gibi olumsuz duyguların azaltılarak, bunun yerine böceklerle karşı sağlıklı tavır geliştirmeleri hedefleniyor. Çocuklar proje kapsamında toplam 300 dakikalık bir eğitim alma şansı yakalıyor. Eğitim programı ile beraber böceklerin sınıflandırılması, böceklerin biyolojisi, böceklerin insanlara faydası, böceklerin ekolojisi ve böceklerin davranışları hakkında bilgiler çocuklara kazandırılıyor.

Furkan Göktürk Yılmaz/ www.gazeteilksayfa.com