Geleneksel matbaa dijitale yenildi: Kepenk kapatan işletme sayısı artıyor

Matbaacılık sektörü ülkemizde ciddi bir üretim çeşitliliğine sahip. Broşür, dergi, gazete, kitap, afiş, kartvizit, etiket ve poster gibi pek çok ürün matbaalardan çıkıyor.

Dijital, ofset, flekso ve serigrafi gibi çeşitli baskı teknolojileri kullanılıyor.

Dijital baskı teknolojisinin yaygınlaşmasıyla küçük miktarlarda baskı yapmak ve kişiselleştirilmiş ürünler üretmek daha kolay hale geldi. Ancak geleneksel yoldan matbaacılık yapan emektarlar zor zamanlar geçiriyor.

Bu emektarlardan birisi de Zekeriya Gündoğdu. Ankara’da 50 yılı aşkın bir süre matbaacılık yaptıktan sonra, dijitalleşme karşısındaki gelir kayıplarına dayanamayıp sektörden ayrılan Gündoğdu, gazeteilksayfa.com’a konuştu.

YÜZDE 75’LİK KAYIP

1972 yılında matbaacılığa başlayan Gündoğdu, 2000’li yılların başlarına kadar kazançların iyi olduğunu aktardı ve ekledi, “2005 yılına doğru dijitalleşme ağırlığını hissettirmeye başladı. Bunun yanında fatura ve irsaliyeler dijitale kayınca işlerimiz düştü.

Özellikle e-faturaya geçilmesi matbaacıları bitirdi. Gelirlerin aslan payı faturalardan geliyordu. Butik bir matbaa işletiyordum. O dönem işimizin yaklaşık yüzde 75’ini kaybettim”

DERGİCİLİK DİJİTALE KAYDI

Cirolarının yıllar geçtikçe istikrarlı bir şekilde düştüğünü kaydeden Gündoğdu şöyle devam etti:

“Biz dergi ve kitap basımı yaptık. 1997’den 2006’ya kadar bilfiil dergi bastık. Önce 2 ayda bir basıyorduk. Ardından 6 aya bir düştü, sonra yılda bire. En son anlaşmayı feshettik. İnsanlar artık basılı dergi okumuyor. Tasarımlar yapılıyor, mail üzerinden paylaşılıyor. Okuyanlar da dijital ortamdan takip ediyor”

ÇIRAK YETİŞMİYOR

En son 15 sene önce çırak çalıştırdıklarını söyleyen Gündoğdu, matbaacılıkta sanatkar yetişmediğinin altını çizerek, “Ne olacak o zaman diye düşünebilirsiniz. Cevap belli; sektör dijitalleşecek. Matbaa tepeden tırnağa bitmez. Mesela kitap basımı devam eder. Ders kitapları gayet iyi gidiyor. Elden ele dağıtılan ilanlar da ölmez. Fakat dijital büyük bölümü domine edecektir.

Dijital matbaacılığı üniversitelerin grafik tasarım bölümlerinden mezun olan gençler sırtlıyor. Alaylı yetişen donanımlı gençler de görüyorum” şeklinde konuştu.

ŞARTLAR DEĞİŞTİ

Kendisinin mesleğe başladığı dönemde 7 kişinin uğraştığı bir işi, şimdiki teknolojide 1 kişinin üstlenebildiğini söyleyen Gündoğdu, “Geleneksel matbaada mücellitlik(ciltçilik), mürettiplik(dizgicilik) ve makinistlik(baskıcılık) vardı. Ben mesleğe bu kavramlarla başladım. İşler manuel idi. İstihdam sayısı fazlaydı. 1985 yılında matbaamızda 7 kişi çalışırdık. Şimdi o 7 kişinin işini 1 kişi rahatça yapıyor. Teknolojinin gelişmesiyle iş çok değişti” diye konuştu.