Depremzedelerin DASK çıkmazı çözüm bekliyor: "Tazminat bedelleri bir an önce ödenmeli"

Asrın felaketi olarak nitelendirilen ve 11 ilimizde büyük acılara sebep olan Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden bir yıl geçti. Fakat zaman geçmiş olsa da depremin acıları, izleri ve mağduriyeti maalesef geçmedi. Depremzedeler hem maddi hem de manevi konularda yaşadıkları sorunları çözmek için yargı yoluna başvurdu. Gazetemize konuşan Avukat Mustafa Ceyhun Yetgin, depremzedelerin DASK mağduriyetine dikkat çekti.

“YETERLİ MEBLAĞIN ÇOK UZAĞINDA”

DASK’ın görev ve tanımını vurgulayarak sözlerine başlayan Avukat Yetgin, “DASK, yani tam adıyla Doğal Afet Sigortaları Kurumu 2000 yılında kurulmuş ve ülkemizde Zorunlu Deprem Sigortası edindirme, uygulama ve yönetimi faaliyetlerinden sorumlu kamu kurumudur. Tarihinden de anlaşıldığı üzere DASK 1999 Büyük Marmara Depremi’nden sonra kurulmuştur. Büyük bir depremin ülkemiz için getirdiği yıkımın ekonomik yükünü vatandaşın ve kamunun üzerinden atma amacıyla kurulan bu kurum “Deprem geçecek, hayat devam edecek” sloganı ile faaliyetlerini sürdürüyor. Vatandaşlar doğal olarak 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş Pazarcık merkezli depremde de DASK’ın bu görevini yerine getirmesini bekledi. Ne var ki yapılan tazminat ödemeleri vatandaşların yıkılan veya hasar gören yuvalarını yerine koymaya yetecek meblağın çok uzağında kaldı” ifadelerini kullandı.

ÇÖZÜMÜ YARGIDA ARAMAK ZORUNDA KALDILAR

Depremzedelerin hem depremin acısı ile mücadele ettiklerini hem de bir yandan yıkılan yuvalarını yerine koymak için DASK’a başvurduklarını belirten Yetgin, “Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesi sahibi olan depremzedeler, e- devlet üzerinden DASK’a başvurdular. Bu sefer de kamuoyunun sıkça duyduğu 25 Kasım 2022 tarihli Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı gerekçe gösterilerek vatandaşlara eski poliçe bedelleri üzerinden ödeme yapıldı. Eski poliçe limitleri, ağır hasarlı ve yıkılan konutlarda yeni konut yapım maliyeti göz önünde bulundurularak betonarme binalarda metrekare başına bin 508 TL ve azami 320 bin TL olarak düzenlenmişti. Söz konusu bedeller güncel konut fiyatları ve yapım maliyetleri göz önüne alınarak 25 Kasım 2022 tarihli Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı ile artırılmış ve betonarme binalarda metrekare başına 3 bin 016 TL ve azami 640 bin TL olarak güncellenmişti. Ne var ki 25 Kasım 2022 tarihinden önce Zorunlu Deprem Sigortası yaptıran vatandaşların bu bedel artışından yararlanması için ara ödeme yapması gerektiği iddia edildi. DASK tarafından öne sürülen bu yaklaşım vatandaşların mağduriyetini arttırdı ve vatandaşlar çözümü yargıda aramak zorunda kaldı” şeklinde konuştu.

DAVA LEHİNE SONUÇLANDI

Depremzedeler mağduriyetlerini gidermek için avukatlara başvurarak ne gibi hakları olduğunu öğrenmek ve bu hakların takipçisi olmak istediler. Bu noktada Sigorta Hukuku kapsamında zorlu bir süreç başlamış oldu. Yüz binlerce depremzedenin mağduriyetinin hakkaniyetli bir biçimde giderilmesi gerektiğini vurgulayan Avukat Yetgin şu ifadeleri kullandı:

“Vatandaşların güncellenen poliçe bedellerinden faydalanabileceği düşüncesi hukukçular arasında oldukça kabul gören bir yaklaşım oldu. Çünkü zorunlu mali mesuliyet sigortaları idare eli ile düzenlenen ve kamu yararına hizmet eden sigortalar olduğundan, poliçe bedelleri idarenin düzenleyici uygulamaları ile belirlenir ve limit arttırımı için ara ödeme yapılması gerekmemektedir. Bunun için Sigorta Tahkim Kurumu nezdinde açtığımız davalar, “Sonuç olarak, davalı kurumun ilgili mevzuat ile yöntemi belirlenmiş olan bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle sigortalının hak kaybı yaşadığı, ayrıca ilgili genel şartlar gereği işbu poliçede sigorta bedeli yönünden, poliçe üzerinde yazılı bedel yerine riziko tarihinde yürürlükte olan resmi tarifede yer alan bedelin dikkate alınması gerektiği sonucuna varılarak, hazırlanan bilirkişi raporu doğrultusunda başvurunun kabulüne karar verilmiştir” gerekçesiyle başvuran depremzede lehine sonuçlandı ve kesinleşti.”

DEPREMZEDELERİN ELİ KOLU BAĞLANDI

Verilen hukuk mücadelesini kazanmalarına rağmen ödeme alınamadığını belirten Yetgin, “Maddi ve psikolojik zorluklarla mücadele eden depremzede vatandaşlar zorlu ve masraflı hukuk mücadelelerini de kazanmalarına rağmen bu sefer de DASK’ın keyfi tutumu ile karşı karşıya kaldılar. DASK kesinleşen yargı kararlarını kamu kurumlarının haczedilemezliği kuralına dayanarak uygulamama kararı aldı. Bu kararın hiçbir hukuki dayanağı olmamasına rağmen vatandaşların eli kolu kanunla bağlanmış oldu. Depremzedeler ellerinde yargı kararı olmasına rağmen, alması gereken tazminatı DASK’tan tahsil edemedi. Üstüne üstük yaptıkları yargılama masrafları da kendi üzerlerine kalmış oldu” ifadelerini kullandı.

“BİR AN ÖNCE ÖDENMEYE BAŞLAMALIDIR”

Depremin yıl dönümünde depremzedelerin mağduriyetinin giderilmesi gerektiğini vurgulayan Avukat Yetgin şu ifadelerle konuşmasını tamamladı:

“Gelinen bu aşamada DASK yargı kararlarını yerine getirmeli ve vatandaşların kazandıkları tazminat bedellerini bir an önce ödemeye başlamalıdır. Çünkü depremin üzerinden geçen bir yılda ekonomik zorluklara dayanmaya çalışan vatandaşlar, kazandıkları tazminatların ellerine geçmesiyle ekonomik olarak bir nebze de olsa rahatlayacaklardır.”