Ankara’dan dünyaya: En büyük ikinci trona rezervi başkentte

Ankara Beypazarı, Sincan ve Kızılcahamam’da bulunan toplam 900 milyon tonluk dünyanın en büyük ikinci trona rezervi ile birçok sektörün hammadde ihtiyacı karşılanıyor.

Sodyum karbonat veya tabii soda olarak adlandırılan trona; soda külü üretiminde kullanıyor. Trona madeninden elde edilen soda külü, cam sektörü başta olmak üzere temizlik ürünleri üretimi ile kimya sektöründe hammadde olarak biliniyor. Dünya genelinde 25 milyar ton işlenebilir rezevin olduğu bilinen trona madeninin 23 milyar tonluk kısmı Amerika Birleşik Devletleri’ndeyken; 900 milyon tonluk kısmı Ankara’da, kalanı ise Botsvana, Etiyopya ve diğer ülkelerde bulunuyor.

İLK BEYPAZARI’NDA KEŞFEDİLDİ

MTA’nın 1979 yılında Beypazarı’nda yaptığı kömür sondaj çalışmaları sırasında belirlenen trona madeni, 1980 yılında başlanan çalışmalarda 23 bin metre sondaj yapılarak keşfedildi. Yapılan araştırmalar sonucunda ilk trona madeninin ABD’de petrol sondaj çalışmaları sırasında bulunduğu ve bulunan rezervin Dünya’nın en büyük ikinci trona yatağı olduğu belirlendi. Yapılan çalışamada yatakta bulunan rezervin 235 milyon 797 bin 624 ton olduğu bildirilirken 1985 yılında saha işletilmek üzere Etibank’a devredilirken halen saha, 2009 yılından bu yana özel bir işletme tarafından çözelti madenciliği yöntemiyle işletilmeye devam ediyor.

KAZAN’DA 650, TOPLAM 900 MİLYON TON REZERV

2007 yılında ise Ankara’daki bir diğer trona yatağının Kahramankazan ve Sincan’da bulunduğu belirlendi. Yapılan çalışmalarda yaklaşık 650 milyon ton olarak tespit edilen trona yatağı tespit edilirken rezerv işletilmek üzere özel bir firmaya verildi. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın sitesinde yer alan bilgilere göre iki rezervden çıkartılan trona madeni bazı işlemlerden geçtikten sonra soda külüne dönüştürülüyor. Üretilen doğal soda külünün yaklaşık yüzde 50’si cam sanayisinde, yüzde 27’i kimya sanayisinde, yaklaşık yüzde 11’i ise sabun ve deterjan üretiminde kullanılıyor.

2022’DE 1,5 MİLYAR DOLAR İHRACAT

Bakanlık sitesinde yer alan bilgilere göre Türkiye’nin trona ihtiyacını kendi üretimiyle karşılayıp üretimin önemli bir kısmını da ihraç edildiği belirtilirken; MAPEG verilerine göre 2022 yılı trona üretim miktarı 17.6 milyon ton olduğunu ve TÜİK verilerine göre 2022 yılında trona ihracatının 1.5 milyar dolar olduğunu bildiriyor.