Cuma Namazının önemi nedir? Cuma Namazının şartları nelerdir, nasıl kılınır?

İslam’ın Mekke’deki yıllarında müşriklerin baskısı çekinmez hale geldiği zaman Hz. Peygamber, Medine’ye hicrete izin vermişti. Artık zamanı gelmişti. Mekkeli Müslümanlar da grup halinde Medine’ye hicret etmişlerdi. Medine henüz Hz. Peygamberin hicreti ile şereflenmemişti. Ancak Medine’deki yerli ve muhacir Müslümanlar, kaynaşmalarına vesile olacak toplanıp bir araya gelebilecekleri özel bir günleri olmasını, haftanın bir gününün kendilerine ait bayram günü olmasını istiyorlardı. Bu şekilde ortaya çıkan Cuma Namazı, daha sonra faziletli bir ibadete dönüştü. Peki, Cuma Namazının önemi nedir? Cuma Namazının şartları nelerdir, nasıl kılınır? Tüm detaylar haberimizde:

CUMA NAMAZI’NIN ORTAYA ÇIKIŞI

Mekke’den ayrı, gurbet yıllarında Medine’de yaşayan Hristiyanlar pazar günü, Yahudiler de cumartesi gününü bayram olarak benimsemişlerdi. Yahudiler cumartesi gününe hazırlık yapmak için bir gün öncesinde Medine’de sabahtan öğleye kadar pazar kurarlardı. Medine’de İslam’ı öğretmek ve imamlık yapmak için bulunan Musab bin Umeyr, sayıları gün geçtikçe artan Müslümanların Yahudi ve Hristiyanların bayram günlerinden farklı bir günü kendilerine özel bir gün olarak istiyorlardı. Bu arada bir öğle vakti iki rekâtlık bir namaz kıldırılmasını ve beraberinde hutbe okunmasını istemişti.

Musab, buna uyarak 12 kişiyi toplayıp namaz kıldırmıştı. Birde koyun keserek o günü kutlamışlardı. İşte bu namaz Medine’de hatta İslam tarihinde kılınan ilk Cuma Namazı olarak tarihe geçmişti. Peygamber Efendimiz ise Cuma Namazını onlardan sonra kılabilmişti. İlk Cuma Namazı Medine’nin hemen yakınındaki Ranuna denen yere ulaştığında Cuma vakti girmişti. Cuma namazını ilk defa sonraları Cuma Mescidi olarak anılacak bu mübarek mekânda kıldırmış, ilk hutbesini de burada okumuştu.

Müslümanların bir araya geldikleri haftalık bayram günü, bu şekilde Cuma olarak belirlenmiş oldu. Artık Cumanın Müslümanlar nazarında ayrı bir önemi vardır. Hz. Peygamber, Cuma günü için “Güneşin doğduğu en hayırlı gün, Cuma günüdür. Adem o gün yaratıldı. O gün cennete konuldu ve o gün cennetten çıkarıldı. Kıyamette ancak cuma günü kopacaktır ve cuma sizin en faziletli günlerinizdendir” buyurmuştur.

CUMA NAMAZININ ŞARTARI NELERDİR?

Cuma Namazının iki farklı anlamda şartları vardır. Bunlar; farz ve sahih anlamda şartlardır. Farz ve sahih şartlarda kendi aralarında ayrılmaktadır. İşte Cuma Namazının farz ve sahih anlamdaki şartları:

CUMA NAMAZININ FARZ OLMASININ ŞARTLARI

Cuma Namazının bir Müslüman’a farz olabilmesi için, o kimsede 6 şartın bulunması gerekmektedir. O şartlar:

1. Erkek olmak
2. Hür olmak
3. Mukim olmak
4. Sağlıklı olmak
5. Kör olmamak
6. Ayakları sağlam olmak

Yukarıdaki sayılan şartları bulundurmayan kimseye Cuma Namazı farz değildir. Buna göre kadınlara, hürriyeti elinde olmayanlara, yolculara, hastalara, gözü kör olanlara ve ayakları olmayan kötürümlere cuma namazı farz değildir. Ancak bu durumda olanlar camiye gidip cuma namazını kılarlarsa namazları sahih olur ve o günün öğlen namazını yerine getirir. Kendilerine cuma namazı farz olmayan hasta ve yolcunun cuma namazı kıldırması caizdir.

Hastaya bakan bir kimse bırakıp cumaya gittiği takdirde, hastanın zarar görmesinden korkarsa cumaya gitmeyebilir. Camiye gidemeyecek durumda hasta olanlar ile camiye gittiği takdirde hastalığının artmasından veya iyileşmesinin gecikeceğinden korkanlara da cuma namazı farz değildir. Yürüyemeyecek derecede düşkün ihtiyarlarda böyledir. Bir ayağı kesik veya felçli olup da zorlamadan yürüyebilen cumaya gider yürüyemeyen ise gitmez.

CUMA NAMAZININ SAHİH OLMASININ ŞARTLARI

Cuma Namazının sahih olabilmesi için ise altı şart bulunur. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• Cuma namazı kılınan yerin şehir veya şehir hükmünde olması lazımdır.
• Cuma namazının devletçe görevlendirilen bir kişinin kıldırması gereklidir. Büyük bir toplulukta eda edilen cuma namazını kıldırmak isteyen kişiler arasında biri ben kıldıracağım diğeri ben kıldıracağım diye anlaşmazlık çıkabileceği gibi bir grup bir kişiyi öne sürerken diğer bir grupta başkasını öne sürmeye çalışabilir. Namazın vakit içinde hangi saatte kılınacağı hususunda da anlaşmazlığa düşebilirler. Bu sebeple Müslümanlar arasında çıkabilecek anlaşmazlıklara yol açmamak, düzeni sağlamak için devletçe görevlendirilen bir kişi olması gerekir.
• Cuma namazının öğle vaktinde kılınması lazımdır. öğle vakti girmeden cuma namazı kılınamayacağı gibi öğle vakti çıktıktan sonra da sahih olmaz.

• Namazdan önce hutbe okunması gerekir. Hutbenin bir kişi bile olsa cemaat huzurunda okunması gerekir.
• Cuma kılınan yerin herkese açık olması lazımdır. Çünkü cuma namazı İslam’ın şiarından ve dinin özelliğindendir. Bu sebeple açıktan kılınması lazımdır.
• İmamdan başka en az 3 kişi cemaat bulunması gereklidir. Hutbe okunurken hazır olan cemaat gider ve hutbe okunduktan sonra başka bir cemaat gelirse cuma namazı yine de sahih olur, cemaatin hasta ve yolculardan olması da caizdir. Çünkü bunlar imam olabildiklerine göre cemaat de olabilirler.

Sahih ne demek? Sahih kelimesi anlam olarak, doğruluğundan emin olunması için sağlam şartlar taşıyan olarak ifade edilmektedir. Sahih kavramı özellikle din alanında kanıt olarak gösterilen hadisler için kullanılmaktadır. Türk Dil Kurumuna göre sahih kelimesi; gerçek olan, doğru kabul edilen, hakiki ve sağın anlamlarına gelmektedir.

CUMA NAMAZI NASIL KILINIR?

Cuma namazı, 4'ü ilk sünnet, 2 farz ve 4'ü son sünnet olmak üzere toplam 10 rekattır. Cuma günü öğle vakti ezan okunduktan sonra önce 4 rekat olan ilk sünneti kılınır. Bunun niyeti şöyledir: “Niyet ettim Allah rızası için bu günkü cuma namazının sünnetini kılmaya.” Cumanın ilk sünnetinin kılınışı aynen öğle namazının 4 rekat sünneti gibidir.

Sünnet kılındıktan sonra hatip minbere çıkar ve oturur. Bundan sonra caminin içinde bir ezan daha okunur. Hutbe bitince ikamet getirilir ve cumanın 2 rekat farzı cemaatle birlikte kılınır. İmamın arkasındaki cemaat şöyle niyet eder: “Niyet ettim Allah rızası için bugünkü cuma namazının farzını kılmaya, uydum hazır olan imama.” Cumanın farzından sonra cumanın 4 rekat son sünneti kılınır. Bunun kılınışı da cumanın ilk sünneti gibidir. Niyeti şöyledir: “Niyet ettim Allah rızası için cuma namazının son sünnetini kılmaya.” Cuma namazı bu şekilde tamamlanmış olur.

Müslümanların önderi ve rehberi Hz. Muhammed (SAV), Cuma günü gerekli temizliği yaptıktan sonra camiye gidip vaaz ve hutbe dinleyen ve namazı kılan kimsenin o gün ile daha önceki cuma arasında işlemiş olduğu günahların affedileceği belirtmiş, bu günü önemsemeden özürsüz 3 cuma namazını terkeden kimsenin kalbinin mühürleneceği bildirmiştir. Bütün bu özelliklerden dolayı gerek fert, gerekse toplum olarak Müslümanlar açısından büyük önem taşıyan cuma gününden farz olan cuma namazından başka, şu hususların yapılması sünnet kabul edilmiştir.

• Boy abdesti almak,
• Bıyıkları kısaltma,
• Tırnak kesme,
• Bedeni temizlikleri yapmak,
• Dişleri temizlemek,
• Güzel elbise giymek,
• Güzel koku sürünmek,
• Camiye erkenden gitmek,
• Çokça dua yapmak,
• Kuran okumak ve Hz. Peygambere salatü selam getirmek.