Çeşmeler unutulmaya yüz tuttu

Ankara'da tarihimiz boyunca halkın istifade edebilmesi için hayırseverlerce yaptırılan ve uzun yıllar insanların su ihtiyacını karşıladığı tarihi çeşmeler, son yıllarda giderek kuruyor.

Kimi mütevazı, kimi ise şaşalı olarak inşa edilen çeşmelerin bugün ki hali görenlerin içini sızlatıyor. Şehirleri yüzyıllardır süsleyen, bugüne kadar hayatta kalmayı başarabilen Ankara’daki pek çok çeşme musluklarının kırıldığı, kurnalarının tahrip edildiği ve artık farklı amaçlarla kullanıldığı görülüyor.

Toprağa gömülen, otlar tarafından sarılan çeşmelerin eskide olduğu gibi yeniden ayağa kaldırılması bekleniyor. 

OSMANLI VE SELÇUKLU ÇEŞMELERİ

Tarihsel ve kültürel hazinelerimizden olan çeşmelerin ülkemizdeki inşası Selçuklu dönemine kadar dayanıyor. Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde Ankara genelinde yapılmış çok sayıda çeşme bulunuyor. Ancak bugüne kadar gelebilen çeşmelerin, akmadığı ve tahrip edildiğine şahit olunuyor. Temelde temizlik ve içme suyu ihtiyacını karşılamak için yapılan çeşmelerin bir bir işlevini kaybetmesi ve yok olmasıyla birlikte çeşme kültürü de unutuluyor.

AKAN ÇEŞMELER İSE PİSLETİLİYOR 

Ankara’da çok az sayıda çeşmenin aktığı biliniyor. Suyu akmasına rağmen bu çeşmelerdeki suyun giderek azaldığı ve çevresinin ise pis bırakıldığı görülüyor. Her geçen gün çeşmelerin tahrip edildiğinin görülmesi çeşmelerle birlikte oluşan çeşme kültürünün de giderek sonlanmaya başladığı yorumları yapılıyor.

TÜRK ŞEHİRLERİNİN EN ÖNEMLİ ÖĞESİ

Çeşme ne demek? Çeşmenin kelime anlamı? Çeşme kelimesinin kökü nereden gelir?

“Çeşme” kelime anlamı olarak, Farsça’da “göz” anlamına gelen “çeşm” kelimesinden türetilmiştir. Su çıkan kaynak, pınar ve gözlere “çeşm” denilmesi, bunların akıtıldığı küçük yapılara çeşme denilmesine neden olmuştur. Çeşmeler su mimarisinin en yaygın örnekleri olmalarının ötesinde, her dönemde Türk şehirlerinin en önemli öğeleri arasındadırlar. Selçuklular döneminden itibaren, dinî yapılarla bütünleşik ya da bağımsız bir yapı olarak çeşmelerin inşa edilmiş olduğu bilinmektedir.

OSMAN AKDOĞAN/ HABERVAKTİM