Celaleddin Harzemşah kimdir, hangi dönemde yaşadı?

Harzemşahların son sultanı Celalettin Harzemşah’ın hayatını sizler için derledik…   

Celaleddin Harzemşah kimdir, hangi dönemde yaşadı, hangi savaşlara katıldı, Moğollarla ve Selçuklu Devletiyle yolu nasıl kesişti? 

İşte cevabı:

Selçuklu İmparatorluğu’ndan sonra Harzem bölgesinde kurulmuş olan Harezmşahlar Devletinin son hükümdarı olan Celaleddin Harezmşah, genç yaşta Gazne ve çevresinin valiliğine getirildi ve bundan sonra babası Alaaddin Muhammed’in tüm seferlerine katıldı.

MOĞOLLARA KARŞI DİRENDİ AMA…

Celaleddin Harzemşah, devletin başına geçtikten sonra Moğollar karşı direnmeyi savunduysa da, özellikle büyükannesinin boyundan olan bazı komutanlar kendisini dinlemediler, hatta Celaleddin’e karşı bir suikast düzenlediler. Bu durumda, Celaleddin Harzemşah, önce Horasan’a, daha sonra da Gazne’ye kaçmak zorunda kaldı. Bu arada kendisini izleyen Moğol kuvvetlerini de yenilgiye uğratmaktan geri kalmadı. Ancak Moğol baskısı karşısında Gazne’de uzun süre kalamayarak, Hindistan’a sığınmak zorunda kaldı. Hindistan’da üç yıl kaldıktan ve Hint prensleriyle mücadeleye girdikten sonra 1224’te İran’ın Kirman ve Fars illerine gitti, oradan da Huzistan ve Lûr illerine geçti. 1224 kışını bu bölgelerde geçiren Celaleddin Harzemşah, Irak’a geçmesi halife tarafından engellenince, bu isteğini ancak halifenin kuvvetlerini yenerek gerçekleştirdi.

MÜSLÜMAN DEVLETLERE BİRLİK ÇAĞRISI

Irak’ta uzun süre kalmayarak 1225’te Tebriz’e yerleşen Celaleddin Harzemşah, bir yandan Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’a, Mısır ve Suriye’de hüküm süren Eyyubi hükümdarlarına mektuplar yazarak onları Moğollara karşı birliğe çağırdı, öte yandan da Hıristiyan Gürcülere karşı giriştiği seferlerde başarı kazanarak başkentleri Tiflis’i aldı (1226).

MOĞOLLARI YENİLGİYE UĞRATTI

Celaleddin Harzemşah, Moğollara karşı Eyyubileri birliğe çağırırken, öte yandan da onlara ait olan Ahlat kentini kuşatmıştı. Bu davranışları, kendisi hakkında kuşku ve kaygıların uyanmasına yol açtı. 1228’de Moğolların Ceyhun’u geçtiğini haber alınca, Ahlat kuşatmasını kaldırarak, Moğollara karşı harekete geçti, onları Isfahan önlerinde 26 Ağustos 1228’de yenilgiye uğrattı.

Ardından, Azerbaycan’a dönerek Gürcüleri bir kez daha yendi. 1229’da Ahlat’ı yeniden kuşattı, bu arada bölgedeki küçük emirlikleri Anadolu Selçukluları aleyhine kışkırttı. Sonunda Alaeddin Keykubat ile arası açıldı ve Alaeddin Keykubat, bir yandan kendi birlikleriyle Celaleddin Harzemşah’a karşı harekete geçerken, öte yandan da Mısır Eyyubi hükümdarı Melikülkâmil’i Celaleddin’e karşı birleşmeye çağırdı ve iki hükümdar, aralarında Celaleddin Harzemşah’a karşı bir birlik oluşturdular.

Bu arada, Doğu Anadolu’nun büyük kültür ve ticaret merkezi Ahlat, 14 Mayıs 1230’da Celaleddin Harzemşah’ın eline geçti ve tarihinin en büyük yıkımına uğrayarak bir daha eski büyüklüğüne ve zenginliğine kavuşamadı. 

ERZİNCAN’DA SELÇUKLULARA KARŞI MAĞLUP OLDU

Celaleddin’in bu tutumu bölge devletlerini ve halkını kendinden iyice uzaklaştırdı, Moğollara karşı bir birliği de olanaksız duruma getirdi.

Sonunda Anadolu Selçuklu ordularıyla Celaleddin Harzemşah’ın ordusu Erzincan yakınlarında Yassı-çimen’de karşı karşıya geldiler. Ordusu ağır bir yenilgiye uğrayan Celaleddin Harzemşah Anadolu Selçuklularına ve Eyyubilere barış yapma girişiminde bulunarak Moğollara karşı bir birlik oluşturmak istediyse de, hiçbir sonuç alamadı.

MOĞOLLARIN BASKININDAN KURTULAMADI

Barış görüşmeleri sürerken, Anadolu sınırlarına dayanmış olan Moğolların baskınına uğradı, yanındaki kuvvetler dağıldı. 1231’de Diyarbakır önlerine gelen ve burada Moğolların ikinci bir baskınına uğrayan Celaleddin Harzemşah, Moğolların elinden kurtulabilmek için sığındığı dağlarda öldürüldü (1231).

Gazeteilksayfa.com