Türkiye’de en çok tercih edilen ceviz türünü anlattı: Uzmandan iklim ve toprak uyarısı

Yaklaşık 13 yıldır ceviz işiyle uğraşan Ceviz Danışmanı Duran, cevizi hobi için ya da ticari amaçlı yetiştirirken dikkat edilmesi gereken hususlara değindi. Ceviz üretimini tüm aşamalarıyla anlatan Duran, üretim yaparken iklimin ve toprak analizinin önemine vurgu yaptı. Bilinçli üretimin hem vatandaşın cebine hem de ülke ekonomisine katkısı olacaktır diyen Duran, ‘‘Bilinçli üretim olmadığı zaman vatandaşların emeği boşa gidiyor ve ekonomik olarak zarara uğruyorlar’’ şeklinde konuştu.

YERLİ FİDE TERCİH EDİLMİYOR

Türkiye’de yerli ceviz türleri tercih edilmiyor diyen Duran, ‘’Türkiye’de uzun süredir bir ceviz yetiştirme merakı var. Bahçesi olan vatandaşlar meyve yetiştiriciliğinden ceviz yetiştiriciliğine kaydı diyebilirim. Ticari amaçla veya sadece kendisi için üreten diye ceviz yetiştiriciliğini ikiye ayırabiliriz. Geçmişte Kaman çeşidi revaçtayken şimdi daha çok yabancı çeşitler tercih ediliyor. 30-40 senelik Kaman cevizlerinin kesildiğine şahit oldum. Vatandaş artık aşılama yöntemine gidiyor. Yerli cevize yabancı ceviz aşılamaları arttı. Yerli üretim, atalardan kalma ceviz türleri bitmek üzere. Dediğim gibi vatandaş yönünü ticarete dönünce işler değişti’’ ifadelerinde bulundu.

EN ÇOK TERCİH EDİLEN CEVİZ TÜRÜ CHANDLER

Vatandaşın yerli Kaman cevizinden yönünü daha çok verim aldıkları yabancı cevizlere çevirdiğini söyleyen Duran, ‘‘En çok tercih edilen ceviz türü Chandler isimli verimi yüksek olan cevizlerdir. Amerikan menşeili bir türdür. Ayrıca ticari boyutu ile değerlendirecek olursam para eden bir ceviz. Yerli cevizlerden ayrıldığı nokta ise 1. Senesinin sonunda verim alabilmek. Yerli cevizlerde bu süre 6-7 yıla çıkabiliyor. Çabuk şekilde verim alındığı için tercih ediliyor. Yetiştiriciler 7-8 sene beklemek istemiyor. Hemen ürün almak istiyor. Ayrıca don olaylarında yerli ceviz çok çabuk etkileniyor. Bekleme süresi içeresinde sürekli don yerse o ceviz ölür. Bunun yanında yabancı ürünlerin dona maruz kalma süresi az’’ diyerek Chandler çeşit cevizin tercih edilme nedenlerine değindi.

TOZLAMA VE GÜBRE SÜREÇLERİ

Cevizlerdeki tozlama dönemine değinen Duran, ‘’Cevizlerde bir tozlama dönemi vardır. Chandler’dan bahsedecek olursak önce erkek çiçekler dişi çiçeklerden önce açıyor. Dişi çiçek açacağı zaman maalesef erkek çiçeği döküyor. Bu da tozlanmanın verimsiz olmasına neden oluyor. Burada devreye ise diğer çeşitler giriyor. Örneğin Fennor cinsi ceviz Chandler’ı tozlayabiliyor. Bu sayede verimden kazanmış oluyoruz. 100 dönümlük bir araziniz varsa ve tozlayıcınız yoksa veriminiz yüzde 30’lara düşer. Tozlayıcı yetiştiricilikte çok önemlidir’’ dedi. İlaçlama konusuna da değinen Duran, ‘’Ağustos ayından sonra 1 yaşındaki fidanlara kesinlikle gübre vermiyoruz. Hayvan gübresi de buna dâhil. Eylül ayından sonra ise sürgünleri kesmemiz gerekiyor ki don yaşanmasın. Gövdenin odunlaşması içinse Eylül ve Ekim aylarında ikişer kez potasyum verebiliriz’’ ifadelerinde bulundu.

İKLİM VE TOPRAĞA DİKKAT EDİLMELİ

Danışmanlık yaptığı bahçelerde birçok problemle karşılaştıklarını söyleyen Duran, ‘‘Geçtiğimiz yıl 60 dönümlük bir bahçeye gittik, danışmanlık için. Toprak analizi ve su analizi yapıldı. Toprak ve su tuzlu çıktı. Selçuk Üniversitesi’nden hocalar da inceledi ve dedikleri şey şuydu: Burada ceviz yetişmez. 60 dönüm ceviz ağaçlarının hepsi kesildi. Yazık, verilen tüm emek bir bakıma heba oldu. Burada iş profesyonelliğe geliyor. Sen toprak analizi, su analizi yaptırtmazsan büyük zararlar edersin. Toprak ve su analizinin yanında don çukuruna da dikkat etmek gerekiyor. Don çukuru arazi şekillerinden dolayı ortaya çıkar. Bu nedenle ürün yetiştireceğin arazinin eğimi çok önemlidir. Meyilli olan arazide ceviz don yemez. Cevizin yapraklarının hareketli olması da don yememesi için bir etkendir’’ şeklinde konuştu.

ANKARA’YA EN UYGUN CEVİZ TÜRÜ

Ankara iklimine en uygun cevizin Fennor olduğunu aktaran Duran, ‘’Ankara iklimine en uygun ceviz çeşidi Fernor ceviz çeşidi uygun görülüyor. Hasadı 13 Ekim gibi yapıldığından soğuğa yakalanmıyor. Ankara’da şöyle bir sorun var. Toprakları çok kireçli bu ceviz üretiminde sorun yapıyor. Ceviz yetiştiriciliğinde toprak analizi ve tahlili çok önemli. Fernor Verimli bir türdür, genç ağaçlarında verim oranı ortalama olarak 30-40 kilogram olurken (dekar başına 100 kilograma denk gelir), 10 yaş üzeri ağaçlarda dekar başına 400 ile 500 kilogram arasında değişen bir verime ulaşabilir. En başta da söylediğim gibi bu işi profesyonel şekilde yapmak istiyorsanız danışmanlık almanız gerekiyor. İşi bilmeyen insanları asla bahçenize sokmayın. Ceviz sabır işidir. Toprak analizinizi, su analizini mutlaka yaptırın. Hasatlarınız bereketli olsun’’ diyerek cümlelerini noktaladı.

Mikail Karaman/ www.gazeteilksayfa.com