Tsantsa nedir?

Tsantsa (Küçültülmüş kafa), hatıra, ritüel ve ticaret gibi çeşitli amaçlarla kullanılan, ayrılmış ve özel olarak işlem görmüş insan kafasıdır.

Kafa avcılığı dünyanın pek çok bölgesinde görülse de kafa küçültme işlemine sadece Amazon yağmur ormanlarında rastlanmıştır. Kafa küçültme işlemini Jivaroan kabilelerinin yaptığı bilinmektedir. Tsantsa (Küçültülmüş kafa) işlemini yapan söz konusu kabileleri Ekvador ve Peru'da bulunan Shuar, Achuar, Huambisa ve Aguaruna kabileleri oluşturmaktadır. Shuar kabilesi küçülmüş kafalara tsantsa ya da tzantza adını vermektedir.

Amazonun vahşi kabilesi Jivarolar, savaşta öldürdükleri düşmanlarının, başını keserek “tsantsa” adı verilen savaş hatıraları haline getirmeye pek meraklıydılar. Bu akıl almaz uygulama Jivarolar arasında çok yaygın bir gelenek halini almıştı. Son derece vahşice olan tsantsa uygulamasının ayrıntıları ise daha bir enteresan ve ürkütücü diyebiliriz.

Jivarolar, öldürdükleri düşmanın ruhunun bu kafaya hapsedildiğine inanıyordu. Bu işlemden sonra düşmanın ruhunun özgür kalamadığı için ölümden sonraki dünyada atalarına zarar veremeyeceğini düşünüyorlardı. Bu yüzden ruhun kaçmaması için son olarak kurutulmuş kafanın ağzı ve göz kapakları sıkıca dikilir, kulak delikleri ise küçük taşlarla tıkanırdı. Böylelikle ruh, küçük kafaya (tsantsa) hapsedilerek lanetlenirdi.