Tavuklarda Hormona Dikkat

UĞUR ÖĞÜT / HABERVAKTİM

Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi 2. Başkanı Prof. Dr. Ender Yarsan Habervaktim’e tavuklarda kullanılan hormonlara ve ilaçlara yönelik önemli bilgiler verdi. Türkiye’de hormon kullanımının yasak olduğunu söyleyen Yarsan, yapılabilecek hormon uygulamalarının kaçak olacağını belirtti. İlaçlar için arınma süresine dikkat çeken Yarsan, arınma süresine uyulmadığı zaman; kullanılan ilaç çeşidine bağlı olarak cinsiyet özelliklerinde değişiklikler de dahil bazı olumsuz etkilerin olacağını ifade etti. 

HORMON 92 YILINDA YASAKLANDI

Hormonlar hakkında bilgi veren Prof. Dr. Ender Yarsan, “Hormonlar gelişimin hızlandırılması için kullanılan maddelerdir. Anabolik maddeler gelişmenin hızlandırılmasını sağlarlar. Geçmişte kullanılmıştır; 1940’lı yıllardan itibaren daha fazla miktarda et elde edilmesi düşüncesiyle bu tür uygulamalar yapılmış. Sadece anabolik maddeler değil farklı çeşitlerde maddeler de kullanılmış. Geçmişte bu maddelerin birçoğu kullanılmış ama zaman içerisinde bunların olumsuzlukları görülünce hepsi terk edilmeye başlanmış. Anabolik maddelerin kullanımı 1989 yılından itibaren AB’de; 92 yılından itibaren de bizim ülkemizde yasaklanmış. Gelişmenin hızlandırılması amacıyla kullanılması yasaktır. 2003 yılında da yasal mevzuat oluşmuş o tarihten itibaren de hayvansal ürünlerde gelişmenin hızlandırılması amacıyla yasaklanan maddeler resmiyette de yerini bulmuş. Dolayısıyla ülkemizde bunların kullanılması yasak” dedi.

TEDAVİDE KULLANIMINA İZİN VERİLİR

Cinsiyet hormonlarının tedavisel amaçlı kullanıldığını belirten Yarsan, “Bu türden maddeler öyle maddelerdir ki örneğin cinsiyet hormonları, dişilik hormonu östrojen ve erkeklik hormonu testosteron gibi hormonlarda gelişimi hızlandırır. Bu türden maddelerin birde tedavisel özelliği var yani biz veteriner hekimlikte kaçınılmaz şekilde bunları tedavide kullanırız. Bunların tedavide kullanımına izin verilir zooteknikal amaçla bunlar kullanılabilir. Ama implant tarzında, tablet tarzında geliştirmenin hızlandırması amacıyla kullanılması kesinlikle yasak. Hatta bu maddelerin hayvanların bulunduğu ortamda şişesinin dahi bulunması dahi yasaktır cezai bir müeyyide gerektirir” diye konuştu.

ARINMA SÜRESİNE DİKKAT

Arınma sürelerine uyulmazsa hayvansal gıdalarda hormonların büyük tehlikelere neden olabileceğini söyleyen Yarsan,  “Bu türden uygulamalar olabilir mi, yapılırsa kaçak uygulama niteliğindedir. Şimdi bundan kaynaklanan risk nedir? Bununla ilgili iki tane değerlendirme var dünyada; bir, denir ki, gelişmenin hızlandırılması amacıyla hormon kullanılır ve yasal arınma sürelerine bekletme sürelerine uyularak hayvanlar kesime gönderilirse bunlardan kaynaklanabilecek risk fazlaca söz konusu değildir. Bu bilimsel bir yaklaşımdır ve bugün için ABD de dahil bazı ülkelerde bu yaklaşım geçerlidir. Ancak arınma süreleri kullanılan ilaca göre değişecek şekilde 60–70 günü bulmaktadır. Bununla birlikte arınma süresine uymadan kesime gönderilirse o zaman erkeklik ve dişilik hormonları insanlarda cinsiyet özelliklerinde değişiklikler başta olmak üzere bir takım olumsuzluklara yol açabilir. Avrupa Birliği’nin görüşüne göre ise her ne sebeple olursa olsun hormonların, anabolik maddelerin kanatlılarda ve diğer hayvanlarda gelişmenin hızlandırılması amacıyla veteriner hekimlikte kullanılması tamamıyla yasak” şeklinde konuştu.

PİLİÇLER 40 – 45 GÜNDE RANDIMAN VEREBİLİR

Tavuk yetiştiriciliğinde vatandaşların aklındaki soruları da cevaplayan Yarsan, “Et tipi olan civcivler, piliçler 40 – 45 günde randıman verecek şekilde gelişirler ve artık bunları piliç olarak, et olarak tüketebilirsiniz. Bunda hormonun kullanılması veya bir başka maddenin gelişmeyi hızlandırmak için kullanılması söz konusu değil. Zaten rasyonel de değil. Yani bir kümeste çok sayıda civciv var, tavuk var bunların hepsine hormon vermek öyle kolay değil. Suyuna katarak hormon veremezsin bunların uygulama seçenekleri var hepsine tek tek uygulayacaksın böyle bir uygulama kolaylığı yok. Dolayısıyla pratik olmadığı için kanatlıda hormonun bu şekilde kullanılması mümkün değil. 40 – 45 güne nasıl erişilir; yapılan seleksiyon ve ıslah çalışmalarıyla; iyi bakım ve besleme rasyonlarıyla olur. Üstün verimli ırklar geçmişten bu tarafa yapılan çalışmalarda bir araya getirilmiş; genetik yaklaşımlar ve ıslah çalışmalarıyla 40 – 45 gün içerisinde et verimi en yüksek olan ırklar elde edilmiştir” açıklamasını yaptı.