Orta Asya’dan gelen kültürel miras; Akbaş

Dünyaca ünlü Anadolu çoban köpeği akbaşların anavatanı olan Eskişehir Sivrihisar’daki akbaş üretim çiftliğini ziyaret ettik. İlçe Tarım Müdürü aynı zamanda Akbaş Çoban Köpeği Irkını Araştırma Koruma Geliştirme Tanıtma ve Yaygınlaştırma Derneği Başkanı olan Erhan Ulutürk, zekâsıyla herkesi kendine hayran bırakan bu köpekler ve üretim çiftliği hakkında bilgiler verdi. Ulutürk, “Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü'nün Projesi ile 2009 yılından bugüne 600’ü aşkın köpek yetiştirdik ve dağıttık” dedi.  Ulutürk, “Amacımız kültürel mirasımız olan bu köpeklerin yaygınlaşmasını sağlamak” diye konuştu. Ulutürk, Başkent Ankara’ya da çok sayıda akbaş gönderdiklerini söyledi.  

11 YILDIR YETİŞTİRİYORUZ 
Türkiye’deki sayılı akbaş üretim çiftliği hakkında bilgi veren Ulutürk şunları söyledi:
“Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü, Sivrihisar İlçe Tarım Müdürlüğü ve Sivrihisar Belediyesi’nin destekleriyle 700 bin lira gibi bir rakama kuruldu bu çiftlik. 2009 yılından bu yana çalışmalarımız devam ediyor. Amacımız akbaş köpeklerinin ırkını korumak ve yaygınlaşmasını sağlamak. Şu an 50 köpeğimiz var. Adı eskiden bilinmiyordu ama tanındıkça daha çok talep görmeye başladı. Çok fazla talep var. Sürüsü olanların en çok talep ettiği ırk haline geldi. İlçe Tarım Müdürlüğüne bağlı tek çiftlik biziz; ama başka çiftlikler de var. Hatta köpek alanlar yetiştirme de yapıyor. Biz bu işe 11 yıl önce başladık. Yerli köpeğimizi yaygınlaştırmak istiyoruz. 7 yıl boyunca 500 yavru verdik. Bir müddet ara verildi daha sonra yine 100 yavru verdik. Ayrıca kızgınlık gösteren dişi köpeği olan vatandaşları biz çiftliğimizde çiftleştirdik bu sayede oradan da çok fazla bir üreme ve yayılma elde ettik.” 

OĞUZ BOYLARIYLA ANADOLU’YA GELDİLER 
Akbaşların kökeninin Orta Asya’ya dayandığı bilgisini veren Ulutürk, “Bu köpek bizim kültürel mirasımız. Orta Asya’dan Anadolu’ya geçen Oğuz boylarının koyun sürüleri ile Anadolu’ya getirdikleri köpek ırkı. Bu köpekler tam bir sürü köpeği. Gece devamlı aktif olan bu köpekler sabaha kadar koyunların etrafında devriye yaparak asla kurtların sürüye yanaşmasına izin vermiyor. Tamamen koruma üzerine güçlü yetenekleri olan bir köpek. Tavuk, koyun, alan savunması hatta büyükbaşları da koruyor. İnsanlarla iletişimi inanılmaz iyi tam bir aile canlısı köpek” diye konuştu. 

YAVRULAR 1000 TL’YE SATILIYOR 
Kar amacı gütmediklerini ve uygun fiyata yavru verdiklerini belirten Ulutürk, “Şu an bizim bir kar amacımız yok o yüzden 1000 TL’ye satıyoruz. Dağılsın, yaygınlaşsın amacıyla şu an uygun fiyattan satışlarımız devam ediyor. Başvuru yapanların en az 3 ay önce bize bildirmesi gerekiyor. Yavruların tamamı satıldı, şu an ikinci dönem yavrularımız doğmaya başladı. Doğduktan 2-3 ay arası oluncaya kadar çiftlikte duruyor daha sonra satışını yapabiliyoruz. Yılda 1 defa yavruluyor. Ortalama da 5 yavru alabiliyoruz. Bizim amacımız akbaşların tanınması, şahısların da bu köpekleri yetiştirmesi ve yaymasıydı. Sürü başlarında olan köpeklerin akbaş olmasıydı” diye konuştu. 

YURT DIŞI TALEBİ VAR AMA ÖNCELİĞİMİZ TÜRKİYE
Yurtdışından talep geldiğini ancak şu an önceliklerinin Türkiye olduğunu ifade eden Ulutürk, “Bu köpekler Macaristan, ABD yani Avrupa’da çok ilgi gören özel bir köpek. Yurtdışı taleplerimiz var ama yurtiçini tam yetiştiremediğimiz için cevap veremiyoruz. Önceliğimiz ülkemizde bunu yaygınlaştırmaktır” dedi. 

EMNİYET’İN İLGİSİ VAR 
Emniyet Teşkilatı’nın da bu köpeklere yoğun ilgi gösterdiğinin bilgisini paylaşan Ulutürk, “Narkotik polisleri, çevik kuvvet polisleri akbaşları çok sevdiler ve onlarla çalışmak istiyorlar. Daha önce verdiklerimiz çok başarılı oldu. Tek sorunları büyük ve güçlü oldukları için taşımak ya da tutmak oluyor. Akbaşlar doğaları gereği özgürlüğüne çok düşkün hayvanlardır. Onları belirli kalıplara ve kurallara yetiştirmek iyi bir eğitim ister” dedi.  

SÜRÜLERİN VE FABRİKALARIN KORUMASI 
Fabrika sahiplerinin ya da hayvan sürüsü olanların başlıca tercihinin akbaşlar olduğunu belirten Ulutürk, “Genellikle koyun sürüsü olanlar, fabrikasına bekçilik için alanlar çok oluyor. Onlar akşama kadar görünmezler; ama gece aktif bir şekilde tam koruma sağlarlar” dedi. 

Erkal Erdoğan//İLKSAYFA