Maymun çiçeği virüsü nedir, nasıl bulaşır? Türkiye’de var mı?

Dünya koronavürüs salgını ile uğraşırken günden güne yayılan yeni bir hastalık gündeme oturdu. Maymun çiçeği olarak belirtilen hastalık son günlerde birçok ülkede görülmeye başlarken herkes tarafın korku ve merak konusu oldu. Peki, dünyada kısa süreli paniğe neden olan Maymun çiçeği nedir, Maymun çiçeği ilk ne zaman görüldü? Maymun Çiçeği’nin belirtileri neler? Maymun Çiçeği virüsü nasıl bulaşır? Maymun Çiçeği virüsü Türkiye’de var mı? İşte detaylar…

 MAYMUN ÇİÇEĞİ NEDİR? 

Maymun Çiçeği Hastalığına, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) neden olur.

Maymun Çiçeği, öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır.

 MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI İLK NASIL ORTAYA ÇIKTI? 

Maymun Çiçeği ilk olarak 1958'de laboratuvar maymun kolonilerinde çiçek benzeri bir hastalık salgınının ortaya çıkmasıyla keşfedilmiştir, bu nedenle 'maymun çiçeği' adı verilmiştir. Maymun çiçeği virüsü vakası insanda ilk olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülmüştür. Söz konusu tarihten itibaren diğer Orta ve Batı Afrika ülkelerindeki insanlarda maymun çiçeği virüsü vakası bildirilmiştir.

Maymun Çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı genetik grubu vardır.  İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetlidir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir.

 MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR? 

Maymun Çiçeği virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan bulaşır, ancak insandan insana bulaşma da gerçekleşebilir.

Maymun Çiçeği virüsü bir kişiden diğerine lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları ve yatak örtüsü gibi kontamine materyallerle temas yoluyla bulaşır. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların diğer hayvansal ürünlerini yemek olası bir risk faktörüdür. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.

 MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NE? 

Maymun Çiçeği virüsünün kuluçka süresi (enfeksiyondan semptomların başlangıcına kadar olan aralık) genellikle 6 ila 13 gün arasındadır, ancak 5 ila 21 gün arasında değişebilir.

Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir:

* Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer.  Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.

*Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95'inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75'inde) etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20)  etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.

Maymun Çiçeği genellikle 2 ila 4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %0 ile %11 arasında değişmektedir ve küçük çocuklar arasında daha yüksektir.

 MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ TÜRKİYE’DE VAR MI? 

Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Maymun Çiçeği virüsü ile ilgili olarak 22.05.2022 tarihinde “Ülkemizde bugüne kadar vaka görülmemiştir." açıklamalarında bulundu.

Gazeteilksayfa.com