İslam’da Sanat Yasak Değildir

UĞUR ÖĞÜT / HABERVAKTİM   

Ankaralı Ressam Mustafa Günen Habervaktim’e sanat hakkında önemli açıklamalar yaptı. Açık bir şekilde resim ve heykelin İslamiyet’te yasak olmadığını belirten Günen sanatı insanların yasakladığını iddia etti. Günen ayrıca sanatçıların siyasete dâhil olmasıyla ilgilide ilginç açıklamalar yaptı.

SANATI İNSANLAR YASAKLAMIŞLARDIR

Sanata karşı İslam ülkelerinde bir önyargı var, muhafazakar kesimlerin sanattan uzak durmasının nedeni ne?

Kuran’la muhafazalık kavram olarak bir araya gelmez. Kuran muhafazakarlığı hiçbir zaman önermez, Peygamber Efendimizin cümlesi de vardır “2 günü bir geçen ziyandadır”. Muhafazakarlıktan kasıt Kuran ilkelerini devam ettirmekse bu ilkelerde yaşamın seyrine uygun olması lazım. İki durumda da baktığınızda bir şeyi olduğu gibi muhafaza etmek Kuran’a aykırı düşer. Kuran’ı yaşayacaksan dün indirilmiş gibi yaşayacaksın. Tüm sistemlere bak imandan önce bilimi öneren tek inanç kitabı Kuran’dır. Yaratıcı imandan önce okumayı emrediyor. Hiçbir sistematik yapı, doktrin kendisini aşabilecek bir alana terk etmez. Tersine bir ayet var ama resim yasak olduğuna dair bir yasak Kuran’da yoktur. Objeye kendi dışında metafizik bir anlam yükleyerek ondan talepte bulunmak bu yasaktır. Heykele ve resime bir anlam yüklediysen ondan bir şey bekliyorsan o put olmuştur. Bir nesneyi puta çeviren şey sizin o nesneden beklediklerinizdir. Eğer bir şey beklemiyorsan o sadece bir nesnedir sadece resim veya heykel değil inekte bir puttur. Bütün nesneler üstüne yüklenen anlam ile put olmuştur bunların hepsini yasaklamak mümkün mü? Aynı insanlar daha önce puta taptığı için ondan bir sakınma olabilir dönemsel olarak. Hoş durmayabilir yanlış anlaşılabilir düşüncesiyle heykele ve resimlerden uzak durmuşlar. Müşriklerden farklı olmak için böyle bir tedbir alınmıştır. Buradan kaynaklanan bir antipati vardır. Sanat insan vücudunu rahatlatan unsurlardır. Sanatı insanlar yasaklamışlardır. Bir yasağın olması için Kuran’da doğrudan net olarak yer verilmesi lazım. Yanlış anlaşılmaktan kaynaklanan sanat hoş karşılanmamıştır. Cenabı Hak insanı yaratırken mükemmel yaratmış ve estetik açıdan güzel yapmış.  

SANATI İLERLEMİŞ TOPLUMLAR SEMPATİ TOPLAR

Türkiye’de sanat okul cağında çocuklara fazla yansıtılmıyor bunun sonuçları sizce ne olur?

Sanatçının kontrol edilemediği düşünülmüş ve bu alandan Müslümanlara uzak tutmaya çalışmışlar. Sanat şekilleri bozularak deformasyon yapılmış ve hat sanatı bundan gelişmiştir. Sanat fonksiyonel olarak bir vücudun ihtiyacı, deşarj olma ihtiyacı. Söylenemeyeni estetik olarak ifade etmektir. Sanatı ilerlemiş toplumlar sempati toplar başka toplumlarca. Başka hükümetlerin sanat yapan bir ülke hakkında alacağı negatif kararlar sanatınızdan dolayı düşünmeye sevk eder. Sevilen bir toplumsanız ve sevilen bir topluma karşı negatif bir harekette bulunulursa tabanlar bundan rahatsız olacağı için hükümetler bunu dikkate alır. Değilse umursamazlar günümüzde de olduğu gibi.

SANATÇI İÇİN SAHAYA İNMEK DOĞRU DEĞİLDİR

Ülkemizde son zamanlarda sanatçılar siyasi olayların içinde yer alıyor buna nasıl bakıyorsunuz?

Konu siyasiyse sanatçı onun siyasi olup olmadığına bakmaz hastalığına bakar. Rahatsızlığa bakar ve doktor. Sanatçı hakem gibi olmalı hataları dile getirmelidir. Ama şunu yadırgamayın sanatçı görüş daima radikaldir, mevcut sisteme daima uymaz. Sanat toplum için midir, sanat toplum için topluma rağmen yapılır. Gelecekte iyi olacağı düşünülüyorsa sanat icra edilmelidir. Sanatçıysan iki taraftan da bakamazsın, iki tarafa da hâkim olursun iki taraftan da bakamazsın. Futbol maçı gibi tribünde seyredersin sahaya giremezsin. Mesleğin kendisi ulvidir sanatçı için sahaya inmek doğru değildir. Birçok alanda eleştiri yapabilir sanatçı ama diğer toplumları rahatsız edecek seviyede olmamalı. Sanatçı duygusal bakar dünyaya. Fikrini söyleye bilir ama bu benim hoşuma gitmedi bu şekil yapılmalı dediği an eleştiriye açıktır.