Oktay: İranlı Türkler olaylara müdahale etmemeli

İran’da oluşan gösterilerin sebebinin dış müdahaleler olmadığını belirten Kafkasya Araştırmalar Merkezi Başkanı (KAFKASSAM) Dr. Hasan Oktay, İran’da ikili bir yapı olduğunu gösterilerin nedenin bundan kaynaklandığını belirtti. Oktay, İran’daki Türklerin ise bu süreçte geri planda durarak başkalarının planının aracı olmamaları gerektiğini belirtti.

İkili yapının sokağa yansıması

Olayların ilk çıkış yerinin Meşed şehri olduğuna değinen Hasan Oktay, bu şehrin Şialar için çok önemli bölge olduğunu olayların buradan çıkmasının önemli olduğunu belirtti. Olayların buradan çıkmasının İran’daki ikili yapının sokağa yansıması olduğunu açıklayan Oktay, İran dini lideri ile mevcut Cumhurbaşkanın sokak üzerinden birbirlerine gönderdikleri mesaj olarak algılandığını söyledi. İran'daki protesto gösterileri İran'ın iç çatışmalarının bir göstergesi olduğunu belirten Oktay, “Dini lider ile mevcut başkanın ifadelerini analiz edersek, bu protesto gösterilerinin sebepleri açıkça görülecektir.” ifadelerini kullandı. 

Halk sistemi sorgulamaya başlamıştır

Hasan Oktay konuyla ilgili birçok yaklaşım olduğunu belirterek İran’da ki protestoları anlamak için 1979 devriminden sonra yaşananların iyi bilinmesi gerektiğine değinerek şu ifadeleri kullandı, “Bu sistem değişimden sonra dinamik bir toplum olan İran halkı sistemi sorgulamaya başlamıştır. Bu sorgulama sürecinde İran toplumu ikiye ayrılmıştır. Muhafazakârlar ve yenilikçiler. Her seçim döneminde bu iki taraf ön plana çıkmıştır. Ekonomik ve sosyal sıkıntılardan bıkmış olan halkın ayaklanması ise bu ikili sistemin liderlerinin sokaktaki halk üzerinden birbirlerine gönderdiği bir mesaj olarak algılanmalıdır.” ifadelerini kullandı.

Gösteriler durulmak üzere

ABD başkanı Donald Trump’ın İran’daki olaylar ile ilgili attığı tweetlere de değinen Oktay, Trump’ın hata yaptığını belirterek, “İran’da ki olaylara müdahale edecek hiçbir sebep yoktur. Dini lider ile mevcut cumhurbaşkanı sokakta birbirlerine mesajlar göndererek buluştular ve anlaşma noktasına geldiler.” dedi. Dini lider Ali Hamaney’in büyük bir gösteri yaparak bu sürtüşmelerin ve protestoların sonlandırılacağına inandıklarını söyleyen Oktay, tarafların birbirlerinin gücünü test ettiklerini belirtti. Olayların neredeyse durulduğuna da değinen Oktay, gösterilerin İran’ın iç meselesi olduğunu belirtti.

İran değişikliğe gidecek

İran’ın yaşanan bu süreçte dış ülkelerden bir baskı geleceğini de gördüğünü söyleyen Oktay, tedbir anlamında İran’ın bir değişikliğe gideceğini belirtti. İkili sistemin yürümeyeceğini İran’ın bu olaylarla gördüğünü söyleyen Oktay, “İran ikili sistemin yürümeyeceğini görmüştür ve en yakın zamanda bir gömlek değişikliğine gidecektir. Eğer değişikliğe gidilmezse yaşanan gösteriler provoke edilerek rejime karşı büyük kitle eylemlerine dönüşebilir. İran bunu gördü ve kontrollü bir şekilde bunun önüne geçecektir.” ifadelerini kullandı.

Türkiye İran’daki halk eylemlerinden etkilenmez

Türkiye’nin İran’daki olaylara karşı uyguladığı politikanın doğru olduğunu söyleyen Oktay, bazı yöneticilerde olayların büyümesi halinde Türkiye’ye sıçrama korkusu olduğunu söyledi. İran’ın sosyal yapısı ile Türkiye’nin sosyal yapısının çok farklı olduğunu söyleyen Oktay, Türkiye’nin İran’daki halk eylemlerinden etkilenmeyeceğini savundu. İran’da ki Türkler ile ilgili de açıklama yapan Oktay, “Bu kavga Türklerin kavgası değildir. Bu kavga İran’ın iktidar kavgasıdır. Türkler bu kavgaya dâhil olursa da kavganın sonucunu değiştiremeyecekleri için kavgayı yapan taraflar anlaştığı zaman sorumlu olarak Türkleri göstereceklerdir. Bu yüzden İran Türkleri bu süreçte başkaları için bir araç olmamalıdır.” ifadelerini kullandı.

Türkiye için bir tehdit oluşturmuyor

Oktay, İran’a göre Türkiye’nin milli birlik bilincinin çok daha kuvvetli olduğunu söyleyerek, geçmişte yaşadığımız süreçleri de buna örnek olarak gösterdi. Türkiye’nin toplum yapısı ile komşu ülkelerin toplum yapısının çok farklı olduğunu açıklayan Oktay, “Türkiye imparatorluk kurmuş bir ülkedir. Toplum yapımız ve milli bilincimiz çok güçlüdür. Diğer ülkelerin çok zor atlattığı problemleri biz kolay bir şekilde atlatıp çözüme kavuşturuyoruz. Bu yüzden İran’da yaşanan olaylar Türkiye için bir tehdit oluşturmuyor.” İfadelerini kullandı. 

Rejim Türkler ile ilgili net değil

İran rejiminin Türkler ile ilgili net olmadıklarına da değinen Oktay, “Bu net olmayışlarının sebebini geçmişte aramamız gereklidir. İran bin yıl Türklerin idaresindeydi. İran kontrol altına alamadığı kendi sınırları içerisinde yaşayan Türk toplumunu iki şekilde tasfiye etmiştir. İlki devrimde Muhammed Kazım Şeriatmedari’yi tasfiye ederek İran Türklerini psikolojik olarak tasfiye etmiştir. İkincisi ise İran-Irak savaşında Türk topluluklarını cepheye sürerek tasfiye etmiştir. Bu yüzden bu süreçte Türkler bu kavgayı görmeyerek meydana çıkarsa İran gelecek yıllarını garantiye alabilmek için İran’da ki Türkleri baskı altına alarak bölgeden uzaklaştırmak isteyecektir.” şeklinde konuştu.

Emrah ÖZCAN/HABERVAKTİM