Dinamitleme doğru olmaz

Gazi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Araştırma ve Uygulama Merkezi (DEMAR) Müdürü Prof. Dr. Özgür Anıl, Spor Genel Müdürlüğü ile Gümrük Müsteşarlığı binalarının tarihi dokuya ve çevreye zarar vermeden yıkılmasının mümkün olduğunu söyledi. Anıl, tarihi Ulus semtinde dinamitleme yönteminin tercih edilmesinin doğru olmayacağını, bunun yerine yapıların iş makineleriyle yıkılabileceğini söyledi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ulus Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Projesi kapsamında Ulus'ta bulunan Spor Genel Müdürlüğü ile Gümrük Müsteşarlığı binasını yıkama kararı aldı. 14 katlı iki büyük binanın nasıl yıkılacağı ise merak konusu olmuştu. Anıl, yüksekliği 27 metreden uzun binaların yıkımında iki tür yönetim kullanıldığını söyledi. Anıl, çok katlı yapıların yıkımında uygulanan ilk yöntemin yapıda kat eksiltmesine giderek binanın 9 kata düşürüldükten sonra ağır tonajlı iş makineleri ile yıkımı olduğunu, ikinci yönteminse dinamitleme olduğunu söyledi.

İKİ YÖNTEM KULLANILABİLİR

Prof. Dr. Özgür Anıl, "İlk yöntemde, uzunluğu 27 metreyi geçen yapılarda ilk olarak kat eksilme yönetimini uygulanır. Sonrasındaysa 9 kata indirilen binalar, yüksekliği 40 metreyi bulunan vinçlere takılan özel araçlar ile yapının kolonları kesilerek yıkılır. İkinci yöntem ise dinamitleme yöntemidir. Yalnız, Ulus'ta bulunan bu binaların etrafındaki tarihi eserlerin ve insan yoğunluğu düşünüldüğünde dinamitleme yönetiminden uygulanması doğru olmaz. O nedenle ilk yöntemin uygulanması gerekir" ifadelerini kullandı.

MÜHENDİSLİK HİZMETİ ALMADAN YIKILAMAZ

Ankara'ya meydan kazandırmak maksadıyla yıkılması kararlaştırılan Ulus'taki Spor Genel Müdürlüğü ile Gümrük Müsteşarlığı binalarının tarihi dokuya ve çevredeki insanlara zarar vermeden nasıl yıkılacağı merak konusu olmuştu. Yapı mekaniği ve statiği üzerine çalışan Prof. Dr. Anıl, yapıların yıkımında alınacak olan mühendislik hizmetinin önemine dikkat çekerek, çok katlı ve depreme karşı dayanıklı yapıların yıkımında mutlaka konun uzmanı bir inşaat mühendisinden yardım alınması gerektiğini söyledi.

İŞ MAKİNLERİ İLE YAPILAN YIKIMLAR

Ulus'ta yıkılması öngörülen iki yapını yıkımında izlenecek yöntemi değerlendiren Özgür Anıl, Gazi Üniversitesi DEMAR olarak hazırladıkları yapıların yıkımında uygulanması gereken kuralları mühendislik çerçevesine oturtan yönetmelikten örnekler de verdi. Anıl şöyle konuştu:
"Hazırladığımız 21 aylık çalışmada yapıların yıkımında uygulanacak bazı temel kriterleri ortaya koyduk. Örneğin, bir yapının yüksekliği 12 metreden az ise; yani 4 katlı yapılarda, standart iş makineleri ile yıkımı uygulanabilir. Eğer yapı 12 ile 27 metre arasında 9 kata kadar uzanan bir yapı ise, bu türden yapılar, 'uzun erişimli yapı yıkım makineleri' dediğimiz büyük araçlarla yıkılır. Bu makinaların ucuna özel bir hidrolik ataçman takılarak yapının yıkımı sağlanır. Yapımız 9 kattan yani 27 metreden daha uzun olduğu zaman, 27 ile 45 metre arasındaki yapıları yıkabilmemiz için öncellikle, yapıyı 9 kata kadar kısaltmamamız gerekir. Sonra yıkımına 'uzun erişimli yapı yıkım makineleri' ile devam edilir. Kat eksiltmede de iki yöntem vardır: İlki, katlara işçileri çıkartarak belli kurallar çerçevesinde katbekat katların yıkımdır. İkinci kat eksiltme yöntemiyse mini makinaların kullanıldığı yöntemdir. Bu yöntemde ağır tonajlı makinalarına benzer yalnız daha küçük 3-4 tonluk iş makinaları ile yıkılacak olan katın ortasından başlamak suretiyle katları yıkarak, yapıyı 9 kata kadar eksiltiriz. 5'inci kata kadar olan yıkımlarda 'uzun erişimli yapı yıkım makineleri' kullanılır, 4'üncü kattan sonra yıkım standart iş makineleri ile tamamlanır"

PATLAYICI DAHA EKONOMİK

Gazi Üniversitesi DEMAR Müdürü Prof. Dr. Özgür Anıl, iş makineleri dışında uygulanabilecek olan bir diğer yöntemin ise dinamitleme olduğunu ifade etti. Anıl, 15 kata kadar olan binaların yıkımında dinamitleme yönteminin ekonomik olarak mantıksız olduğunu ancak, dinamitleme yönteminin 45 metreden uzun yapıların yıkımının daha ekonomik olduğunu aktardı. Anıl, patlayıcı yönteminin iş makinelerinin uygulandığı yönetmelere oranla çevreye daha az zarar verdiğini de söyledi. 

ULUS'TA DİNAMİTLEME DOĞRU OLMAZ

Ulus'ta bulunan Spor Genel Müdürlüğü ile Gümrük Müsteşarlığı binalarının yıkımlarında kullanılacak yöntemleri de açıklayan Prof. Dr. Özgür Anıl söyle konuştu:
"İlk yöntemde, uzunluğu 27 metreyi geçen yapılarda ilk olarak kat eksilme yönetimini uygulanır. Sonrasındaysa 9 kata indirilen binalar, yüksekliği 40 metreyi bulunan vinçlere takılan özel araçlar ile yapının kolonları kesilerek yıkılır. İkinci yöntem ise dinamitleme yöntemidir. Yalnız, Ulus'ta bulunan bu binaların etrafındaki tarihi eserlerin ve insan yoğunluğu düşünüldüğünde dinamitleme yönetiminden uygulanması doğru olmaz. O nedenle ilk yöntemin uygulanması doğru olur" 
''Ulus'ta bulunan bu yapıların yıkımında çevredeki insanların sağlığını korumak için inşaat tozunu azaltacak brandalar yapının etrafına gerilmesi gerekir, yine insanların yapıdan düşecek olan taş ve molozlardan korunması için iki buçuk metre yüksekliğinde 11 cm kalınlığında tahta dış cephe ile kapatılmasının gerekir. Yapının etrafından insanların geçeceği yürüme alanları ise çelik bir koruyucu ile kapatılmalıdır''  

Uğur DUYAN/HABERVAKTİM