Bir Ürünü Almadan Önce İyice Araştırın

ZAFER DENİZ / HABERVAKTİM

Habervaktim olarak tüketicilerin doğru bildiği yanlışlara ışık tutmak için Kızılay’daki Tüketici Hakları Derneği’nde soluğu aldık. Tüketici Hakları Derneği Çankaya Şube Başkanı Şirzat Mugan, “Örgütlü tüketici bilinçli tüketicidir” dedi.

Sizce bilinçli tüketici nasıl olmalıdır?

Bilinçli tüketici, her şeyden önce aldığı ürünün piyasa değerini, kullanma tarihini, genellikle yerli malı olup olmamasını araştıran birisi olmalıdır. Her şeyden önce bilinçli tüketici örgütlü olmalıdır. Örgütlü olabilirse bir tüketici, en güçlü tüketicidir. Sloganımız, örgütlü tüketici bilinçli tüketicidir. Haklarını bilmesi gerekiyor.

Örgütlü tüketici derken tam olarak neyi kastettiniz?

Örgütlü tüketicinin haberdar olması açısından bilinç düzeyi yüksektir. Ne yazık ki tüketiciler canları yandıktan sonra arıyorlar. İnternetten yapılan alışverişlerin yüzde 96’sı hileli çıkıyor. Tüketicinin canı yanıyor. İnternetten alışverişi o yüzden önermiyoruz

Piyasa araştırması derken tüketicinin, bir ürün alacağı zaman birkaç markette fiyatlarının araştırılmasını mı kastediyorsunuz?

Bir firma, bir bardağı 2 liraya satıyor. Tüketici; bakıyor, beğeniyor alıyor.  Yandaki firmadan 1,5 liraya görüyor, morali bozuluyor. İçeriye giriyor: 'Bunu iade etmek istiyorum, dışarıda daha ucuz.' Tüketicinin böyle bir hakkı yok. Yasa gereği satış gerçekleştikten sonra ürünün özrü, kusuru yoksa tüketicinin kapıdan dışarı çıktıktan sonra cayma hakkı yok. Ürünün özrü varsa 14 gün içerisinde tüketici, iade etme hakkına sahiptir. Yasa diyor ki: 'Araştıracaksın.' İşte bilinçli tüketici budur. Bir ürünü beğendin ama beğendiğiniz ürün sadece burada bulunmuyor ki dolaşacaksın, nerede daha ucuz, aynı kalitede ürün bulabiliyorsan onu alacaktın. Bilinçli tüketicinin piyasayı böyle araştırması gerekiyor.

AMERİKA’DA TONLARCA TON BALIĞI İMHA EDİLDİ

Tüketici, marketlerden aldığı ürünün son kullanma tarihinin (SKT) geçtiğini o ürünü aldıktan sonra fark ettiğinde değiştirme hakkı var mı?

Tabi değiştirme hakkı var. Bizde bu süreç anında çözüme ulaşan bir durum değil. Bir arkadaşımın bana anlattığı olayı aktarayım: Arkadaşım Amerika'da ton balığı alıyor. Ton balığından zehirleniyor. Doktor gıda zehirlenmesi olduğuna dair rapor veriyor. Arkadaşım da raporu alıp firmaya götürüyor. Firma sahibi 10 ton aynı tarihli ton balığını hemen orda imha ediyorlar. Arkadaşıma bin liralık çek veriyorlar. 'İstediğiniz zaman gelin istediğiniz ürünü alın' diyorlar.

RAF VE KASADAKİ FİYAT UYUŞMAZLIĞI

Marketlerde aldığımız ürünün kasadaki fiyatının raftaki fiyattan fazla olması durumunda tüketici ne yapabilir?

Vatandaş, aradaki fiyat farkını alma hakkına sahiptir. Parayı aldıktan sonra da bu durumun peşini bırakmaması gerekir, gerekli mercilere şikâyette bulunmalıdır. Tüketici hemen orada müdahale etmelidir.

Marketlerdeki 0,99 gibi küsuratlı fiyatlar için ne söyleyebilirsiniz?

Ben bu durumu da yaşadım: 1lira 99 kuruşa bir ürün aldım. Bir kuruşumu istiyorum dedim ve aldım. Tüketici hakları derneğinin yöneticisi olarak uymazsam tüketicilere de isteyin alın diyemem.

Marketlerin halk günleri hakkında tüketicilere bir uyarınız var mı?

Mağazalar ellerinde eritemedikleri ürünleri belli dönemlerde halk günleri adı altında satış gerçekleştiriyor. Ürün ucuzmuş gibi lanse ediliyor ama ucuz değil. Tüketiciler, aldıkları ürünü bir sonraki gün gelsinler ve baksınlar. Görecekler ki fazla bir fark yok.