'Zirad' geleneği devam ediyor

Anadolu’nun pek çok yerinde geleneklerimiz bir bir kaybolmaya yüz tutarken Bolu’nun Mengen ilçesi Karacalar Köyü’nde çok eski bir gelenek olan mezarlıkta helva ekmek yeme geleneği halen yöre halkı tarafından büyük hassasiyetle sürdürülmeye devam ediyor. Ziraat ya da zirad olarak adlandırılan bu geleneğe göre helva ekmekler Ramazan Bayramı’nın 1. günü öğleden önce mezarlığın hemen yanında kurulan yer sofralarında yeniyor. Yemekten önce ise mezarlık ziyareti ve Kuran tilaveti ve toplu şekilde dua ediliyor. Yöre halkı tarihini bilmedikleri bu geleneğin, geçmişle bağların kopmamasına ve yeni neslin birbirine kaynaşmasına vesile olduğu beliriyor. 

HER EVDEN BİR TEPSİ HELVA GELİYOR

Bayramlarda zirad geleneğinin gerçekleşeceğini bilen köylüler ya bir gün önceden ya da günün sabahında evlerinde undan kavrularak yapılan bir tepsi un helvası yapıyorlar ve yanında ekmek, bazlama ya da yufkalarını hazırlıyorlar. Hatta bölgede bu helvanın adı da kara helva olarak biliniyor. Şehirden gelenler ise marketlerde hazır olarak satılan tahin helvası ve ekmek getiriyor.

ÖNCE KABİR ZİYARETİ

Mezarlığa yakınlarının, geçmişlerinin mezarını ziyaret etmek isteyen köy halkı öncelikle kabir başında dualar edip Kuran okuyor. Daha sonra mezarların üzerindeki otlar temizleniyor ve kuşların su içme yerleri dolduruluyor. Çocuklara yakınlarının kabirleri büyükler tarafından öğretiliyor. 

KURAN TİLAVETİ VE DUA

Daha sonra mezarlığın yanında oturma alanında toplanan köy halkı birbirini görüyor ve sohbet ediyor. Hatta çoğu zaman köyün sorunları da toplu bir şekilde orada dile getiriliyor. Daha sonra Kuran okunması ve hep bir ağızdan mezarlık duası yapılıyor.

HELVA EKMEK YENİYOR

Kuran okunması esnasında köyün gönüllü olan gençleri evlerden gelen helva ve ekmekleri önce birbiri ile iyi bir şekilde karıştırıyorlar. Karıştırmanın öneminin ise komşulukta birbirine hak geçmesinin kaçınılmaz olduğu düşüncesiyle ile helalleşme olduğu düşünülüyor. Daha sonra karışan ve tabakalara dağıtılan ekmek ve helvayı köylüler alarak bir köşeye aile sofralarını kurup yemeklerini yiyor. 

RAMAZAN’DA 1.BAYRAM GÜNÜ KURBAN’DA AREFE GÜNÜ

Zirad ya da ziraat geleneği her iki bayramda da yapılıyor. Ramazan Bayramı’nda oruçlu olunduğu için Bayramın 1. günü öğle namazından önce icra edilen bu gelenek, Kurban Bayram’larında ise Arefe günü sabahtan yerine getiriliyor. Hatta şehirden köylerine gelenler bu geleneğe yetişmek için sabah erken saatlerinde ya da geceden memleketlerine geliyor.  

KAYNAŞMA, DUA, MEZARLIK ZİYARETİ BİR ARADA

Köyün ileri gelenleri ve yaşlıları bu geleneğin geçmişini bilmediklerini ancak kaynaşmaya, kabir ziyaretlerine ve gelecek kuşaklara kültürün aktarıma vesile olduklarını belirterek, “Atalarımızdan dedelerimizden böyle gördük. Bu gelenek bizim için ayrı bir heyecandır. Bütün köyün bir araya gelerek toplanması ve kabir ziyaret etmesi geçmişle bağların kopmamasına ve aynı zamanda günümüzde de gençlerin birbirini tanımasına vesile oluyor. Helva ve ekmek yenmesi adetinin nereden geldiğini bilmiyoruz” diyorlar. 

Erkal Erdoğan//HABERVAKTİM

Gazeteilksayfa.com