Günde pek çok kez kullanırız ama: Yemin etmenin günahını biliyor muydunuz?

Yemin, en basit anlatım ile bir olayın doğru olup olmadığının beyan veya bir işin yapılıp yapılmadığını ispat hususunda kişinin Allah'ın adı veya sıfatlarından birini kullanarak Allah'ı şahit tutması ve böylece sözünü kuvvetlendirmesi anlamına gelir. verilen sözü kuvvetlendirmek için o sözü yüce yaratan ile ilişkilendirmektedir. Aynı zamanda verilen söze uyacağına dair Allah'ı şahit ve vekil kılmaktır. Kur’an-ı Kerim’de bu konuya ilişkin ayetler vardır. Örneğin; “Anlaşma yaptığımız zaman Allah'ın ahdini yerine getirin ve Allah'ı üzerinize şahit tutarak pekiştirdikten sonra yeminleri bozmayın. Şüphesiz Allah yaptığınız şeyleri hakkı ile bilir. Peki, Yemin etmek nedir? Yemin çeşitleri nelerdir? Yeminin şartları nelerdir? Yemin etmek günah mı? Tüm detaylar haberimizde:

YEMİN ETMEK NEDİR?

Yemin, önceki dinlerde ve eski dönemlerde de hep üzerinde durulan bir konu olmuştur. Yapılacak işlerde Allah'ın şahit tutulması demek olan yeminlerde şirk unsurları yer almamalıdır. Bu nedenle Allah Resulü, cahiliye döneminde yaygın olan putlar, atalar ve babalar üzerine yemin etme âdetini kesin bir şekilde yasaklamış, yemin edecek kişinin Allah'ın adını vererek yemin etmesi gerektiğini belirtmiştir. İslam dini dışında herhangi bir din ve inanç üzerine kasten ve yalan yere yemin edenin dediği gibi olacağı uyarısında bulunmuştur.

Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de yemin unsurunu sıklıkla kullanmış ve bazen kendi bazen de çeşitli zaman ve mekân isimleri üzerinden; (ay, güneş, yıldız gibi) yarattıkları ve insanoğluna verdikleri bazı nimetlere yemin etmiştir. Peygamber Efendimiz çeşitli vesilelerle Allah'ın adını kullanarak yemin etmiştir. ‘Kalpleri evirip çeviren Allah'a yemin ederim ki’, ‘Muhammedin varlığını elinde tutana yemin ederim ki’, ‘varlığımı elinde tutana yemin ederim ki’ veya ‘Ebul Kasımın varlığını elinde tutana yemin ederim ki’ gibi yemin kalıpları onun en çok kullandığı yeminler arasında olmuştur. Yemin, Peygamber döneminde delil ve şahitlerin olmadığı, ihtilafların çözümü esnasında başvurulan yöntemlerden biri olmuştur. Bilerek yapılan yeminlerin bozulması halinde ise kişinin kefaret ödemesi lazımdır.

YEMİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Yemin, sözlükte kuvvet ve sağ el demektir. Dini terim olan yemin, sözü Allah'ın adını anarak kuvvetlendirmektir. Yeminin üç çeşidi vardır. Bunlar; lağv, gamus ve münakit yeminlerdir. İşte yemin çeşitleri ve manaları:

LAĞV YEMİNİ

Yanlışlıkla doğru olduğunu sanılarak yapılan yemindir. Bir kimsenin borcunu ödediğini sanarak borcumu ödedim diye yemin etmesidir. Ayrıca dil alışkanlığı da hiç bir içerik taşımadan vallahi billahi söz arasında edilen yeminler de lağv yemini sayılır. Kuran da; “Allah kasıtsız olarak ağzınızdan çıkıveren yeminlerinizden lağv yemininden dolayı sizi sorumlu tutmaz” buyrularak bu tür yeminden dolayı kefaret gerekmediği bildirilmiştir.

GAMUS YEMİNİ

Geçmiş zamanda yapılmış veya yapılmamış bir iş hakkında bile kasten ve yalan yere yapılan yemindir. Bir kimsenin borcunu ödemediğini bildiği halde ödedim diye yemin etmesi böyledir. Böyle bir yemin büyük bir günahtır ve sahibine çok ağır bir vebal yükler. Bu kasıtlı yanlışlığın bağışlanması için kefaret yeterli olmaz, onun içinde gamus yemini için kefaret gerekmez.

MÜNAKİT YEMİN

Yeminin terim anlamına uygun olan şekli olup mümkün ve geleceğe ait bir konuda yapılan yemindir şu tarihte borcunu ödeyeceğine falanca yerde hazır bulunacağına şu işi yapacağına yemin etmesi gibi bu yemin yukarıda ifade edildiği gibi yapılacak bir işe Allah'ı şahit tutmak demek olur ve her halükarda yerine getirilmelidir.

YEMİNİN ŞARTLARI NELERDİR?

Yeminin sahih olması için yemin edene, yemin edilene ve yapılan yemine ait olmak üzere bir takım şartlar vardır. Bunlar:

1- YEMİN EDENE AİT ŞARTLAR

Yemin eden kimsede yaptığı yeminin sahih olması için 2 şartın bulunması gerekir. Birincisi yemin edenin akıllı, ergenlik çağına gelmiş ve sözü ile yemin kast etmiş olması lazımdır. Buna göre çocuğun, delinin ve uyuyanın yaptığı yemin sahih değildir. İkincisi yemin edenin Müslüman olmasıdır. Kafirin yemini sahih değildir. Çünkü yemin kefareti ibadettir. Kafir ise ibadetle yükümlü değildir.

2- YEMİN EDİLEN ŞEYLE İLGİLİ ŞARTLAR

Yemin edilen şeyle ilgili bir şart vardır. O da yemin edilen şeyin yemin esnasında ve yeminin devamı halinde mevcut olmasıdır. Yemin esnasında var olmayan şeye yapılan yemin geçerli değildir. Testide su olmadığı halde vallahi bu testide olan suyu içmeyeceğim diye yemin etmek gibi…

3- YEMİN SÖZÜ İLE İLGİLİ ŞARTAR

Yeminde geçerli olan sözler şunlardır: Allah'ın isimlerinden bir isim ile yemin etmek, mübah olan yemin Allah sözü ile olan yemindir. Allah'ın isimleri ile yemin etmenin mübah olduğuna ittifak etmişlerdir. Bu ismin Allah rahman sözleri gibi özel bir isim olması sebebi ile alim, hakim, kerim, halim gibi müşterek isim olması halinde bir fark yoktur. Her ne kadar bu ortak isimler yaratıklara verilse de yemin esnasında bundan yaratan anlaşılır. Çünkü Allah'tan başkasına yemin caiz değildir.

YEMİN ETMEK GÜNAH MI?

Yemin, bozulduğu zaman kefaret vermek gerekir. Yemin ve kefareti ile ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyruluyor: “Allah kasıtsız olarak ağzınızdan çıkıveren yeminlerinizden dolayı sizi sorumlu tutmaz. Fakat bilerek yaptığınız yeminlerden dolayı sizi sorguya çeker. Bunun da kefareti ailenize yedirdiğiniz yemeğin orta hallisinden 10 fakiri yedirmek, yahut onları giydirmek yahut ta bir köle azat etmektir. Bunları bulamayan 3 gün oruç tutmalıdır, yemin ettiğiniz takdirde yeminlerin kefareti işte budur.”

Ayet gereğince yemin kefareti köle azat etmek, 10 fakiri akşamlı sabahlı orta derecede yedirmek veya tepeden tırnağa kadar elbise giydirmektir. Bunları yapamayan kimse peş peşe 3 gün oruç tutar. Kefaret, yemin bozulduktan sonra verilir. Kefareti yemin bozulmadan önce vermek yeterli değildir. kefaret için belirli bir vakit yoktur. Yemin bozulduktan itibaren ilk fırsatta ödenmelidir.

Kefaret için hali vakti iyi olan kimse yukarıda yazılı üç şıktan hangisini isterse onu yapar. Bunlardan her üçünü de yapmaya gücü yetmediği takdirde ara vermeden 3 gün oruç tutar. 10 fakiri doyurmak yerine birer fitre vermekte mümkündür. Bir fakiri 10 gün akşam ve sabah doyurmak veya bir fakire 10 gün olmak üzere her gün birer fitre de verebilir. Elbiseye gelince, bunun en azından bütün vücudu örtmesi gerekir.