Uzm. Dr. Demet Özen Yalçın: Damgalama sonucu birçok hasta ayrımcılığa uğruyor

İl Sağlık Müdürlüğü iş birliğince Sincan Dr. Nafiz Körez Devlet Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde (TRSM) hasta yakınlarına “Damgalanmaya hayır” eğitimi verildi. Eğitimin ardından merkezde tedavi gören hastalar mini konser verdi. Konser veren bazı hastalar kendi yazıp besteledikleri eserleri seslendirdi. Konu hakkında gazetemize konuşan Uzm. Dr. Demet Özen Yalçın, “Damgalama sonucu birçok hasta ayrımcılığa uğruyor, birçok haktan mahrum kalıyor. Damgalama bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Bizim hastalarımız tedavi sonrası normal hayatlarına dönebiliyor. Biz bu algıyı kırmak için uğraşıyoruz” dedi.

AMAÇ; ÖN YARGIYI KIRMAK

Eğitim hakkında gazetemize bilgi veren Uzm. Dr. Demet Özen Yalçın amaçlarının damgalanmanın önüne geçmek olduğunu, ruhsal hastalıklardaki ön yargıyı kırabilmek olduğunu kaydetti. Yalçın, “Her dönem ağır ruhsal hastalıklarla ilgili bir damgalama söz konusu. Damgalama hem toplumda, hem hastada hem de hasta yakınında oluyor. Biz bu eğitimi hasta yakınlarına verdik. Damgalama sonucu kişi ayrımcılığa uğruyor, birçok haktan mahrum kalıyor ama bütün engelliler bütün bireylerle eşit haklara sahiptir. Bizler burada bunları anlatıyoruz.”

BİLGİ EKSİKLİĞİNDEN KAYNAKLANIYOR

“Damgalama ise bilinmezlikten kaynaklanan bir korkudan ortaya çıkıyor. Toplumda insanlar örneğin şizofreniyi bilmediği için ortaya çıkıyor. Tamamen bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Bu da insanları korkuya itiyor, sonucunda da damgalama başlıyor. Biz bu sorunları eğitimle çözmek için çaba gösteriyoruz. İnsanlar bu hastalıkları iyi bilirse damgalama olmayacağına inanıyoruz. Çünkü bu hastalıkların hepsi ağır hastalık değil.”

TEDAVİ SONRASI NORMAL HAYAT

“Bu hastaların üçte ikisi tedavi sonrası normal hayatlarına dönebiliyor, işlerini devam ettirebiliyorlar ve ciddi bir sıkıntıları olmuyor. Hasta yakınları da bunları biliyor lakin damgalandıkları için yakın akrabalarına, komşularına dahi söyleyemiyorlar. Kendileri de hastalarla birlikte bir kapana sıkılıyorlar. Ne yapacaklarını bilemiyorlar. Burada devreye biz giriyoruz.”

SALDIRGANLIK ORANI YÜZDE 10-15

“Hasta ve hasta yakınlarına eğitimler veriyoruz. Her 50 kişiden biri ağır ruhsal hastalığa sahip. Hasta sayısı bu kadar çokken ulaşabildiğimiz hasta sayısı çok az. Herkes evlerine kapalı kalmış durumda. Amacımız her hastaya ulaşabilmek. Örneğin basında her türlü kötü ve şiddet içerikli haberde olaylar psikiyatrı rahatsızlığı olan kişilere atfediliyor. Hâlbuki bizim hastalarımızın saldırganlık oranı yüzde 10-15 oranında. Bu haberlerin altına bakıldığında o saldırganların birçoğunun psikiyatrı rahatsızlığı olmadığı görülüyor”  dedi.

YANLIŞ ALGIYI KIRMALIYIZ

Şiddete meyilli hasta gruplarının olduğunu ama bunun ilk atakta ortaya çıktığını sonraki süreçlerde azaldığını kaydeden Yalçın, “Şiddet çok fazla gözlemlediğimiz bir şey değil. Tedavi devam ediyorsa, hasta ilaçlarını kullanıyorsa hiçbir sorun yaşanmıyor. Bizim hastalarımız tedavi edilebiliyor.  Bunu herkesin öğrenmesini sağlamalıyız. Toplumda damgalanma cümlelerimiz var; ‘Delidir ne yapsa yeridir. Hepsi hastaneye yatırılmalıdır. Tedavi edilemez’ gibi bunlar hep yanlış kalıplardır. Şizofren olup da doktor olan var, hayatına devam eden var. Bu yanlış algıyı kırmalıyız. Bizim derdimizi toplumunda bu hastaları damgalamaması “ diye konuştu. 

SAĞLANAN KOLAYLIKLARI BİLMİYORLAR

Ailelerinde şizofreni, bipolar, kronik ruhsal hastalığı gibi rahatsızlık olan bireyler var ise en yakın toplum ruh sağlığı merkezlerine başvurmaları gerektiğini de söyleyen Yalçın, “Biz burada hasta ve hasta yakınlarını değerlendiriyoruz. Gerçekten ihtiyaçları olan şeyleri ulaştırıyoruz. Mesela bizim hastalarımızın birçoğu kendilerine devlet tarafından tanınan yardım ve kolaylıkları bilmiyor. Biz bu konuda da bilgilendiriyoruz.”

VERDİĞİ HİZMETLER

TRSM'me aktif olarak 3 Eylül 2012'de hizmet vermeye başlamıştır. İlk hizmete başladığında 12 hastası bulunan merkez şuan 540 hastaya hizmet vermektedir. TRSM; ağır ruhsal hastalığı olan ve sürekli tedavi alması gereken (şizofreni, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk tanıları olan) hastaların takip ve tedavisinin devamlılığının yanı sıra bireysel danışmanlık, aile ve hasta eğitimi, grup ve bireysel psikoterapiler, psikososyal beceri eğitimi, iş ve uğraşı terapileri gibi hizmetler sunmaktadır.  TRSM'den yararlanabilmek için hastanın veya hasta yakının direk başvurması yeterli olup, TRSM sorumlu psikiyatri hekimi tarafından verilen sağlık raporu ile kişinin TRSM hizmetlerinden yararlanması sağlanmaktadır.

Emrah Özcan/İLKSAYFA

Gazeteilksayfa.com