Temmuz'da fiyatı en çok zamlanan yumurta, en çok düşen soğan oldu

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Temmuz ayı üretici market fiyatları ve farkını açıkladı. Açıklanan rakama göre Temmuz ayında tarlada fiyatı en çok artan ürün salatalık olurken markette ise yumurta oldu. Fiyatı en çok düşen ürünler ise, markette kuru soğan üreticide nohut oldu. Üretici ile market fiyatı farkında ise yüzde 297 ile elma birinci sırada yer aldı. Rakamlarla ilgili değerlendirmede bulunan TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar fiyat değişikliği ile ilgili, “Salatalıktaki artışta kıyı kesimlerde örtü altında hasadın sonuna gelinmesi, arzın yayla seracılığından ve açıkta yetiştiricilikten sağlanması etkili oldu. Yem fiyatlarının yükselmesiyle birlikte artan maliyetler yumurta fiyatlarında artışa yol açtı” dedi. 

RAFLARIN LİDERİ YUMURTA 

TZOB verilerine göre; Temmuz ayında markette 15 üründe fiyat artışı olurken 18 üründe ise fiyat düşüşü yaşandı. Markette fiyat artışının başı çekeni ise yem maliyetlerinden ötürü yüzde 26 ile yumurta oldu. Raflarda fiyatı en çok düşen ürün geçtiğimiz günlerde fiyatıyla gündemlerde yer tutan kuru soğan oldu. Soğan yüzde 38 ucuzladı. Market fiyatlarındaki bu değişim ile ilgili konuşan TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar şu bilgileri verdi:
“Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 33,17 ile havuç takip etti. Yüzde 19,62 ile patates, yüzde 16,66 ile yeşil fasulye, yüzde 15,04 ile yoğurt, yüzde 11,07 ile kuru fasulye, yüzde 8,35 ile nohut, yüzde 5,58 ile sivri biber, yüzde 5,29 ile karpuz, yüzde 5,14 ile yeşil soğan izledi. Yumurtadaki fiyat artışını yüzde 23,63 ile kiraz, yüzde 11,57 ile salatalık, yüzde 9,33 ile marul, yüzde 7,29 ile elma, yüzde 5,99 ile tavuk eti takip etti.”

ÜRETİCİNİN LİDERİ SALATALIK

Üretici fiyatlarında ise liderlik Temmuz ayında yüzde 30 ile salatalık oldu. Tarlada fiyat düşüşüyle liderlik sırasına ise yüzde 56 azalmayla nohut oturdu geçtiğimiz ayda üreticide fiyatı değişmeyen ürünler de yok değildi. Domates, patlıcan, maydanoz, kiraz, pirinç, süt ve kuru kayısının fiyatı değişmedi. Üreticilerde fiyatı düşen diğer ürünler hakkında konuşan Bayraktar, “Nohuttaki fiyat düşüşünü yüzde 55 ile havuç, yüzde 39,29 ile patates, yüzde 28,08 ile kuru soğan, yüzde 17,76 ile yeşil mercimek, yüzde 14,29 ile yeşil soğan, yüzde 11,76 ile şeftali izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 30,43 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 20 ile sivri biber, yüzde 16,45 ile yumurta, yüzde 14,06 ile limon, yüzde 6,50 ile elma takip etti” diye konuştu. 

ELMADA RAF-TARLA FARKI 4 KAT 

Üreticiden tüketiciye kadar gelen fiyat farkında ise Temmuz ayında elma birinci oldu. Dalından koptuğu haliyle 1,32 liraya satılan elma marketlerde rafa geldiğinde 5,32 liradan alıcı buluyor. Fark ise yüzde 297 artış gösteriyor. Salataların vazgeçilmezi maydanozda ise durum elmadan farksız. Tarlada toplanan maydanoz 0,33 kuruştan satılırken markete gelene kadar hemen hemen 1 lira zam görüyor ve 1,25 kuruşa alıcı buluyor. 

ARZ TALEP DENGESİ VE ÜRETİCİ MALİYETİ DEĞİŞİMDE ETKİLİ 

Temmuz ayı genelinde fiyatlarını değerlendiren TZOB Başkanı Bayraktar, farkların ve değişimlerin nedenini arz talep dengesi ve üretici maliyetlerine dikkat çekti. Farkın nedenleri ve ürünler hakkında bilgi veren Bayraktar şöyle konuştu:

“Salatalık ve sivri biberde fiyat artışında kıyı kesimlerde örtü altında hasadın sonuna gelinmesi, arzın yayla seracılığından ve açıkta yetiştiricilikten sağlanması etkili oldu. Yem fiyatlarının yükselmesiyle birlikte artan maliyetler yumurta fiyatlarında artışa yol açtı. Limonda görülen artış mevsimsel etkilerden kaynaklandı ve arzdaki daralmaya bağlı olarak gelişti. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürün nohut oldu. Nohut fiyatlarındaki düşüşü, gümrük vergilerinin sıfırlanması sonucunda hasat öncesi yapılan ithalatın fazla olması etkiledi. Nitekim 2017 yılının tamamında yapılan 90 bin 241 tonluk ithalat, 2018 yılın ilk 5 ayında 91 bin 100 tona yükseldi.  Bunun yanı sıra yaz aylarında tüketimin azalması, yerli nohutların ithal nohutlara göre daha ufak olduğu için tüketicinin ithal ürünlere olan talebinin fazla olması, nohut fiyatlarını etkileyen diğer faktörler oldu. Havuçta arz depolardan sağlandı. Ürün kalitesinde yaşanan kayıplar nedeniyle talebin gerilemesi fiyatları düşürdü. Kuru soğan ve patateste hasat edilen ürün miktarındaki artış sonucunda fiyatlar düşmeye başladı. Yeşil mercimek, yeşil soğan, şeftali, kırmız mercimek gibi ürünlerde hasat dönemi olması fiyat düşüşünde etkili oldu.”

Erkal ERDOĞAN/HABERVAKTİM