Prof. Dr. Mete Çamdereli: Din dijitalleşemez

Prof. Dr. Mete Çamdereli yolu dijitalleşmeden geçmeyen hiçbir alanın olmadığını hatırlatarak, “Ama din hiçbir zaman dijitalleşmez, değişmez, başkalaşmaz; dinsellik değişebilir, dijitalleşebilir. İhlas ve samimiyet dijital dinsel savrulmaların karşısında müminin tek tutanağıdır” dedi.

Türkiye Diyanet Vakfı Kadın, Aile ve Gençlik Merkezi’nde (TDV KAGEM)başlatılan Ankara Konferanslarının “Medya ve Din” konulu ikinci programı, Prof. Dr. Mete Çamdereli ile gerçekleşti. Yolu medyadan ve dijitalleşmeden geçmeyen neredeyse hiçbir alanın olmadığını, dinselin de bu alanlardan biri olduğunu söyleyen Çamdereli, “Din hiçbir zaman dijitalleşmez; dine ait olan ne varsa, dinsel olan ne varsa, dinsellik kapsamında ne varsa onlar dijitalleşir. Din değişmez, başkalaşmaz, hakkın hakikati değişmez; dinsellik değişebilir, başkalaşabilir. İhlas ve samimiyet dijital dinsel savrulmaların karşısında müminin tek tutanağıdır” dedi.

DİJİTAL EVRİMDEN GEÇİYORUZ

Güncel toplumsal meseleleri; İslam dininden hareketle, tarihi kökleri, kültürel değişimi ve aktüel yansımalarıyla birlikte ele almak amacı ile KAGEM Konferans Salonunda düzenlenen programda, “Medya-Din ilişkisini Anlamak” başlığı çerçevesinde konuşan Çamdereli, “20. yüzyıl iletişim çağıdır ve medya denince de mecra bellidir; gazete, dergi, kitap, radyo ve televizyon ile sınırlanabilirdir. Bugün ise hepsini içine alabilecek bir iletişim teknolojiyle karşı karşıyayız. Geleneksel mecranın sınırlarını bulanıklaştıran ve her mecrayı kendine göre şekillendiren bir dijital evrimden geçiyoruz. Geleneksel mecralar dijital ortamda başkalaşırlar ve adeta tek bir mecranın, dijital mecranın tamamlayıcı parçaları olarak işlev görürler. Medya ile dinsel olanın ilişkisini de doğal olarak dijital medyadan okumak gerekir.”

MEDYA HEM İMKÂN HEM ENGEL

“Dinselin tüm bu devasa mecradaki konumu da yenidir ve saptanması kolay değildir. Dijital ya da geleneksel olsun, kapsayıcı anlamıyla medya, dinselin önünde hem büyük bir imkân hem de büyük bir engel olarak duruyor. Dinselin medya ile imtihanı başından beri ağır geçmiş, temsil ve konumlandırılma biçimi her zaman sorunlu olmuştur. Bu sorun yumağını anlayabilmek için öncelikle dinselin medyatikleşme ve dijitalleşme özelliğini doğru anlamaya çalışmak gerekir” dedi.

DİJİTAL KULLUK VE DİJİTAL MÜMİNLİK

“Yolu medyadan ve dijitalleşmeden geçmeyen neredeyse hiçbir alan yoktur. Dinsel de bu alanlardan biridir” diyerek sözlerine devam eden Çamdereli, “Medyasız yapamıyoruz ve dijital köleliğimiz gönüllü dijital kulluğa evriliyor. Medya dindarlığı dijital müminliğe evriliyor. Dinsel icap, hüküm ve rükünler ancak dijitalleştikçe karşılık bulmaya başlıyor. Böylelikle dijital teknoloji dinden bir cüz haline geliyor. Mahremiyetten gösterişe, teşhirden şöhrete, ticaretten tasarıma dek birçok dijital imkânın içinde var olmaya çalışan bugünün mümini bir dijimümin olarak ortaya çıkıyor.”

DİN DEĞİŞMEZ, BAŞKALAŞMAZ, HAKKIN HAKİKATİ DEĞİŞMEZ

 “Dijimümin, maruz kaldığı medyatik mesajlar vesilesiyle her zaman medyanın isterleri doğrultusunda hareket ediyor. Baskın dijital söylem karşısında bildik dinsel söylemin üzeri dijital bir perdeyle örtülüyor. Dijital perdeler elbette hakikati perdeleyemez, dini örtemez, ama dijitalliğe mahkûm müminin muhatap olduğu dinseli belirleyebilir, medyatik dinselliği her an yeniden inşa edebilir. Ancak, din hiçbir zaman dijitalleşmez; dine ait olan ne varsa, dinsel olan ne varsa, dinsellik kapsamında ne varsa onlar dijitalleşir. Din değişmez, başkalaşmaz, hakkın hakikati değişmez; dinsellik değişebilir, başkalaşabilir. İhlas ve samimiyet dijital dinsel savrulmaların karşısında müminin tek tutanağıdır” şeklinde konuştu.

DİJİTAL İMTİHAN

 Sosyal medya dindarlığı, sosyal medya alimleri, medya vaizleri, fenomen din adamları, vekil dindarlık, dijital müminlik gibi terim ve kavramların, dinsellik etrafında oluşan kaygı ve arayışları dillendirdiğini hatırlatan Çamdereli,  “Dinden kopmayan, yaşadıkları dinselliği mevcut araçlar üzerinden yeniden düşünmeye çalışan, gerçek din arayışını ömürlerine yayan mümin zihinler kendilerine sahih yolları bulacaklardır. Mümin için bugünkü dijital imtihan dünkü müminin imtihanından daha ağır değildir” ifadelerini kullandı.

Emrah Özcan/iLKSAYFA

Gazeteilksayfa.com