NBŞ nedir, glikoz şurubunun zararları ne, fruktoz nelere yol açıyor?

Her gıdada olduğu gibi şeker tüketiminde de doğal ürünlerin tercih edilmesi insan sağlığı için çok önemli. Gerek ürün yetersizliği gerekse çeşitliliğin artmasıyla şekerde doğallık oranının düştüğü gözleniyor. Nitekim bugün pek çok şekerli üründe nbş ve glikoz şurubu karşımıza çıkıyor. 

Bu noktada “nbş nedir, glikoz şurubu neden yapılır, mısır şurubu nedir, NBŞ zararlı mıdır, NBŞ’nin zararları nedir, glikoz şurubu zararlı mıdır, glikoz şurubunun zararları nelerdir, früktoz nedir, sağlığa neden zararlı, fruktozun zararları ne, fruktoz nelere yol açıyor” gibi pek çok soru akıllara geliyor; insanlar bu soruların cevaplarını arıyor. 

Biz de tüm bu soruların cevaplarını sizler için derledik:

-NBŞ nedir?

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. İlhan Satman’ın tarifiyle “nbş nedir”in cevabı şöyle: “Mısır nişastasının yapısındaki glukozun bir kısmının, glukoz izomeraz enzimi ile fruktoza dönüştürülmesi sonucu oluşan YFMŞ, ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinde Glukoz-Fruktoz ya da Izoglukoz, Türkiye’de ise daha ziyade Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) olarak adlandırılmaktadır. NBŞ mısırdan başka, buğday ve patatesten de üretilebilmektedir.”

ASIL SORUN ‘FRUKTOZ’

-Peki sorun ne; NBŞ’nin nesi zararlı, asıl sorun mısır şurubunda yüksek miktarda fruktoz bulunmasında  mı? 

-Fruktoz nelere yol açıyor?

Prof. Satman, bu soruya da şu cevabı veriyor:

“Bilimsel çalışmalara göre glukoz, vücudun tüm hücrelerinde kullanılırken fruktoz sadece karaciğer için gerekli olup günde 15 gram tüketilmesi yeterli olmaktadır. Artan kanıtlar, vücudun fruktozu glukozdan farklı şekilde metabolize ettiğini ortaya çıkartmıştır. Fruktoz metabolizması birincil olarak karaciğerde, insülinden bağımsız olarak gerçekleşmekte ve çabucak yağa dönüşmektedir. Fruktozun fazlası, ürik asit düzeyini yükseltir, obeziteye, alkol-dışı karaciğer yağlanmasına, hipertansiyona, kan yağlarının yükselmesine, metabolik sendroma ve tip 2 diyabete yol açar. Hatta pankreas kanseri, siroz, karaciğer kanseri, safra kesesi iltihabı, pankreas iltihabı, koroner kalp hastalığı, diş çürümesi, depresyon, gut, böbrek yetersizliği, migren ve varis gibi hastalıklara zemin hazırlar.Tadını fruktozdan alan yiyecek ve içeceklerin doyma hissini geciktirmek suretiyle o gıdanın daha çok tüketilmesine neden oldukları, ayrıca bir sonraki öğün için acıkma hissinin öne çekilmesine sebep oldukları öner sürülmüştür. Ek olarak fruktozun beyindeki besinlerle ilişkili haz nöronlarını güçlü bir şekilde uyararak bağımlılık yaptığı ve bunun da daha çok fruktoz tüketimi ile sonuçlanan bir “kısır döngü” haline dönüştüğü bilinmektedir. Dolayısıyla fruktoz tüketimi ile obezite ve tip 2 diyabet gelişimi arasında önemli bir ilişki olduğu; fruktozun, etanol gibi davranarak karaciğer üzerinde kronik toksik etkiye sahip olduğu, bu sebeple fruktozun doza bağımlı olarak bir tür “kronik hepatotoksin” olarak kabul edilmesi gerektiği ve fruktoz tüketimini azaltmak için çok yönlü çabalara ihtiyaç olduğu üzerinde durulmaktadır.”

NİŞASTA SANAYİCİLERİ NE DİYOR?

NBŞ konusunda bilim insanlarının tespit ve görüşleri özetle bu şekilde iken, Nişasta Sanayicileri aksini iddia edebiliyor. Örneğin, gazetemizin 06.10.2021 tarihli sayısında yayınlanan “Sahte Baklava Satışı Hızlandı” başlıklı haberde, baklava üreticilerinin “glikoz şurubu” kullanılarak imal edilen baklavalar konusunda vatandaşları uyarması karşısında Nişasta Sanayicileri Derneği (NİSAD) Genel Sekreteri İsmail Kemaloğlu’ndan bir açıklama geldi.
NİSAD Genel Sekreteri Kemaloğlu açıklamasında, haberimizde glikoz şurubu için kullanılan “doğal olmayan” ve “sağlıksız” ifadelerinin yanlış algıya neden olabileceğini savundu.  

İsmail Kemaloğlu’nun iddiaları şöyle:

“İlgili haberde glikoz şurubu için “doğal olmayan” ve “sağlıksız” ifadeleri kullanılmış. Nişasta bazlı şeker, yani mısır şekeri, doğal bir tahıl olan mısırdan üretilen bir üründür.  İşlemler, danelerin yumuşatılması ve nişasta, dış kabuk, protein ve yağ bileşenlerine ayrıştırılmasıyla başlar. Mısır şekeri üretiminde kullanılan sonraki aşamalar ise doğal olarak adlandırılan diğer gıda ve bileşenlerin üretiminde kullanılan işlemlerdir. Mısır şekeri yapay bir bileşen veya renk katkı maddesi içermez.

Vücut serbest fruktoz ile glikozu veya aynı şekerlerin sakaroz ve nişasta bazlı şekerden gelen halini tamamı ile aynı şekilde emer. Bu nedenle nişasta bazlı şekerin bir bileşeni olarak tüketilen fruktozun metabolik anormalliğe yol açması veya aynı kaloriye sahip bir diyette diğer şekerlere göre daha fazla kilo alımına neden olması mümkün görünmemektedir. Bu bilgiler değerlendirildiğinde, toplam şekerin bir parçası ya da serbest şeker olarak bulunmasından bağımsız olarak, beslenme ile alınan fruktozun olumsuz sağlık etkilerine yol açtığına dair yeterli kanıt yoktur. 

Ticari bir amaç gütmeden çalışan bir kurum olarak yanlış algılamayı bilimsel gerçeklerle düzeltmeyi ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeyi bir sorumluluk olarak kabul etmekteyiz. Bilimsel kanıtlar çerçevesinde, açıklamaları tekrar gözden geçirmenizi bekliyor ve kamuoyuna karşı sorumluluğunuz kapsamında düzeltmenizi diliyoruz. NİSAD olarak, nişasta ve nişasta ürünleriyle ilgili tüm bilimsel kaynaklarımızı sizinle paylaşmaktan memnuniyet duyacağımızı bilmenizi isteriz.”

Gazete İlksayfa