Kırat amblemini kim buldu? Fuat Köprülü kimdir?

Ardından 1500 eser bırakan, dünyaca ünlü fikir adamı, siyasetçi, akademisyen Ordinaryüs Profesör Fuat Köprülü’nün hayatını sizler için derledik…  

Adalet Partisi ve DYP’nin yıllarca kullandığı Kırat amblemini kim buldu? Fuat Köprülü kimdir, Köprülü Mehmet Paşa’nın neyi olur, hangi dönem yaşadı, Edebiyatta hangi akımı benimsedi, Ziya Gökalp ile yolları nasıl kesişti, politikaya nasıl atıldı, Adnan Menderes ile birlikte hangi siyasi çalışmanın içinde bulundu, hangi eserleri verdi, hangi partiyi kurdu, hangi kabinede dışişleri bakanı olarak görev aldı, mezarı nerede? 

İşte cevabı:

Fuat Köprülü 4 Aralık 1890'da İstanbul'da doğdu. Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'nın soyundan gelmektedir. Edebiyat ve tarih alanında ilerlemek için hukuk öğrenimini yarıda bıraktı.

FECR-İ ATİ TOPLULUĞUNA GİRDİ

1909'da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. Şiirlerini 1913'e kadar Mehasin ve Servet-i Fünun dergilerinde yayımladı. Bu yıllarda "Milli Edebiyat" ve "Yeni Lisan" akımlarına karşıydı. 1910'dan sonra İstanbul'un çeşitli okullarında Türkçe ve edebiyat okuttu, liselerin edebiyat programını düzenledi. Ziya Gökalp çevresine girdikten sonra Milli Edebiyat akımını benimsedi; Türk tarihinin ilk dönemlerine kadar indi, ilk Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını inceledi. 1913'te, Halit Ziya Uşaklıgil'den boşalan İstanbul Darülfünunu Türk Edebiyatı Tarihi müderrisliğine getirildi. Aynı yıl Bilgi dergisinde Türk edebiyatının hangi yöntemle incelenmesi gerektiğini tartışan "Türk Edebiyatı Tarihinde Usul" adlı yazısı çıktı.

EDEBİYAT FAKÜLTESİNE DEKAN OLDU

İlk büyük eseri Türk Edebiyatı'nda İlk Mutasavvıflar'ı yayımlandı. 1923'te Edebiyat Fakültesi dekanı oldu, Türkiye Tarihi adlı kitabını çıkardı. 1925'te Türkiyat Mecmuası'nı çıkarmaya başladı, ünü giderek dünyaya yayıldı, birçok uluslar arası kongreye Türkiye temsilcisi olarak katıldı. 1928'de Türk Tarih Encümeni başkanlığına seçildi. 1931'de Türk Hukuk Tarihi Mecmuası'nı çıkarmaya başladı; 1932-1934 arasında Divan Edebiyatı Antolojisi'ni çıkardı. 1933'te ordinaryüs profesör oldu, İstanbul Üniversitesi'nde birkaç kez dekanlık yaptı. 

MİLLETVEKİLİ SEÇİLDİ

1934'te siyasete atılarak Kars milletvekili oldu. 1936-1941 arasında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'yle Siyasal Bilgiler Okulu'nda ders verdi. 1935'te, Paris'te Türk Tetkikleri Merkezi'nde verdiği konferansların toplamı olan Les Origines de L'Empire Otoman (Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu) adlı kitabı yayımlandı ve büyük yankı uyandırdı. Heidelberg, Atina ve Sorbonne üniversitelerince onursal doktorluk unvanı verilen, bilim kuruluşlarınca onur üyeliğine seçilen Köprülü 1941'den sonra İslam Ansiklopedisi'nin yayımına katıldı. V.(Ara Seçim), VI., VII. Dönem Kars, VIII., IX., X. Dönem İstanbul Milletvekilliğine, hem de İstanbul ve Ankara Üniversitelerindeki görevlerine devam etti.

DEMOKRAT PARTİ KURUCUSU OLDU

Celal Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Parti'yi kurdu. Demokrat Parti 14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanıp iktidara gelince, dışişleri bakanı oldu. 1956'ya kadar sürdürdüğü bu görevi sırasında Türkiye'nin NATO'ya girişinde etkin rol oynadı. 5 Temmuz 1957'de Demokrat Partiden resmen istifa ederek aynı yıl Hürriyet Partisi ne girdi. 27 Mayıs 1960'dan sonra Yeni Demokrat Parti'yi kurdu. Ancak bu parti pek ilgi görmedi. Amblem olarak seçtiği 'Kırat' Adalet Partisi (AP) tarafından kullanıldı.

1500’Ü AŞAN ESER VERDİ

Asıl yararlı çalışmalarını Türk Edebiyatı ve Türk Halk Edebiyatı araştırmaları oluşturur. Çok verimli bir araştırmacı olan Köprülü, ardında 1500'ü aşkın kitap ve makale bırakmıştır. Mehmet Fuat Köprülü 28 Haziran 1966'da İstanbul'da vefat etti. Çemberlitaş'taki Köprülü Türbesi'nde babasının yanına defnedildi.

ESERLERİ

•Türk Tarihinin Ana Hatları (1931)
•Erzurumlu Emrah (1929)
•Edebiyat Araştırmaları (1966)
•Ali Şir Nevayi (1941)
•Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesri (1981)
•Demokrasi Yolunda (1964)
•Les Origines de L'Empire Ottoman (Paris,1935)
•Fuzuli Hayatı ve Eserleri (1924)
•Türk Tarih-i Dinisi (1925)
•Malümat-i Edebiyye (1915)
•Türk Dilinin Sarf ve Nahvi (1917)
•Mektep Şiirleri (3 Cilt)
•Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı (1916)
•Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1919-1966)
•Nasrettin Hoca (1918-1981)
•Türk Edebiyatı Tarihi (1920)
•Türkiye Tarihi (1923)
•Bugünkü Edebiyat (1924) (Makale)
•Hayat-ı Fikriye (Makale) (1909)
•Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler (1926)
•Milli Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türk-i Basit (1928)
•Türk Saz Şairleri Antolojisi (1930-1940, üç cilt)
•Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (1934)
•Anadolu'da Türk Dili ve Edebiyatı'nın Tekamülüne Bir Bakış (1934)
•Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu (1959)
•Edebiyat Araştırmaları Külliyatı (1966)
•İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi (1983)
•Divan Edebiyatı Antolojisi
•Türk Saz Sâirleri Antolojisi
•Türk Edebiyatı Târihi I-II

Gazeteilksayfa.com