İzmir tarihe ışık tuttu: Ege’nin incisinde öyle bir şey keşfedildi ki…

İzmir’in kalbinde, Kemeraltı ve Kadifekale semtleri arasında yer alan Smyrna Antik Kenti, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir merkez. Yapılan kazılar sırasında, tiyatronun batı kısmında bulunan ve yaklaşık 3.66 metre genişliğinde, 6 metre uzunluğunda "L" şeklindeki bir seyirci geçidi keşfedildi. Bu geçidin, izleyicilerin tiyatroya giriş ve çıkışlarında kilit bir rol oynadığı düşünülüyor. Ancak tiyatronun doğu kısmında yer alan diğer seyirci geçidi yapısının günümüze ulaşmadığı tespit edildi.

ANTİK TİYATRO BÜTÜNLÜĞE KAVUŞUYOR

Kazı çalışmalarını yürüten İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Akın Ersoy, bu keşfin tiyatronun bütünlüğünü ortaya çıkardığını belirtti. Smyrna Tiyatrosu'nun ilk olarak milattan önce 3. yüzyılda ahşap bir yapı olarak inşa edildiğini, daha sonra milattan önce 2. yüzyılda taş yapıya dönüştürüldüğünü ve Roma İmparatorluğu döneminde yaklaşık 20 bin kişilik bir kapasiteye ulaşacak şekilde yeniden inşa edildiğini açıkladı.

Dr. Ersoy, geçidin tiyatroya izleyici giriş ve çıkışlarında kullanılmasının yanı sıra, orta kademede bulunan oturma sıralarını da taşıyan bir altyapı unsuru olduğunu vurguladı. Ayrıca, tiyatronun depremlere karşı direncini artırmak amacıyla bu geçidin kemerli ve tonozlu bir sistemle inşa edildiğini belirtti. Geçidin zemininin basamaklı ve her basamak arasında geniş bir alan bırakılarak tasarlandığı, bu sayede giriş ve çıkışlarda izdihamın önlenmesi amaçlandığı ifade edildi.

GLADYATÖR DÖVÜŞLERİNE SAHNE OLMUŞ TİYATRO

Smyrna Tiyatrosu, antik dönemin en önemli etkinliklerinden biri olan gladyatör dövüşlerine de ev sahipliği yapmış. Dr. Ersoy, Yunanistan ve Anadolu'da gladyatör dövüşleri için özel yapılar olmadığından, bu tür etkinliklerin genellikle tiyatro ve stadyumlarda gerçekleştirildiğini belirtti. Smyrna Tiyatrosu'nun da bu amaçla kullanıldığını yazıtlardan öğrendiklerini aktardı.

Ayrıca, tiyatronun 700 yıl boyunca aktif olarak kullanıldığına dair bulgular da var. Sahnenin önünde yer alan orkestra alanının suyla doldurularak deniz savaşlarını temsil eden oyunların sahnelendiği, su balesi gibi koreografi içeren bazı etkinliklere de ev sahipliği yaptığı düşünülüyor.

SMYRNA TİYATROSU'NUN GELECEĞİ

Kazı çalışmaları tamamlandığında, Smyrna Tiyatrosu'nun Akdeniz'in en büyük tiyatrolarından biri olabileceği öngörülüyor. Dr. Ersoy, bu büyüklükte bir tiyatronun ortaya çıkması için önemli ölçüde finansal desteğin gerektiğini, bu desteğin sağlanması halinde 5 yıl içerisinde kazı çalışmalarının tamamlanabileceğini ifade etti. Tiyatro, antik dönemdeki işlevini modern zamanlarda da sürdürebilir; tiyatro oyunları ve müzikal etkinliklere ev sahipliği yapabilir.